SS-Totenkopfverbände
SS-Totenkopfverbände (w skrócie SS-TV; pol. Oddziały Trupiej Czaszki) – stworzone w 1934 przez Theodora Eickego specjalne oddziały SS, zajmujące się zarządzaniem i służbą wartowniczą w niemieckich obozach koncentracyjnych. Po reorganizacji SS oddziały Totenkopfverbände włączono w całości do Waffen-SS.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
czerwiec 1934 |
| Rozformowanie |
8 maja 1945 |
| Komendanci | |
| Pierwszy | |
| Ostatni | |
| Organizacja | |
| Kryptonim |
SS-TV |
| Formacja | |
Geneza
edytujNiemieckie obozy koncentracyjne w Europie podlegały zarządowi niemieckiej nazistowskiej formacji paramilitarnej SS. Bezpośrednio podporządkowane były one organizacyjnie Inspektion der Konzentrationslager (pol. Inspektoratowi Obozów Koncentracyjnych) nad którym zarząd pełnił SS-Wirtschafts- und Verwaltungshauptamt (pol. Główny Urząd Gospodarki i Administracji SS). Na czele tej organizacji stał SS-Obergruppenführer Oswald Pohl[1][2]. Obozami tymi bezpośrednio zarządzał personel obozowy złożony z esesmanów – członków specjalnie powołanej do tego celu formacji SS-Totenkopfverbände oraz SS-Aufseherin – nadzorczyń SS[3].
Początkowo Totenkopfverbände składało się z sześciu batalionów, przypisanych do sześciu obozów koncentracyjnych znajdujących się pod jurysdykcją formacji. W marcu 1936, na polecenie Himmlera zwiększono stan osobowy formacji z 1800 do około 3500 ludzi[4]. W roku 1937 doszło do kolejnej reorganizacji: Totenkopfverbände podzielono na trzy pułki: I-Oberbayern, II-Brandenburg i III-Thuringen. W 1938 stworzono kolejny, czwarty pułk: IV-Ostmark[5]. Każdy z pułków dzielił się na trzy bataliony, te zaś składały się z trzech kompanii piechoty i jednej kompanii karabinów maszynowych każdy. Formacja była w pełni zmotoryzowana[6]. Skład jednostki ulegał ciągłym przemianom i rozrostowi – w połowie 1939 Totenkopfverbände liczyło już około 22 000 członków[7]. W maju 1939 służbę w Totenkopfverbände zaczęto zaliczać jako jedną z form spełnienia obowiązkowej służby wojskowej[8].
Lokalizacja w 1941
edytuj| SS-Totenkopfstandarte | Lokalizacja |
|---|---|
| I „Oberbayern” | Dachau |
| II „Brandenburg” | Sachsenhausen |
| III „Thüringen” | Buchenwald |
| IV „Ostmark” | Mauthausen |
| V „Dietrich Eckart” | Oranienburg |
| VI | Praga |
| VII | Brno |
| VIII | Kraków |
| IX | Gdańsk |
| X | Buchenwald |
| XI | Radom |
| XII | Poznań |
| XIII | Wiedeń |
| XIV | Buchenwald |
| XV | Płock |
| XVI | Dachau |
| „Kirkenes” | Kirkenes |
| „Oberbayern” (Reserve) | Dachau |
Przypisy
edytuj- ↑ Jan Erik Schulte: Zwangsarbeit und Vernichtung: Das Wirtschaftsimperium der SS. Oswald Pohl und das SS-Wirtschafts-Verwaltungshauptamt 1933-1945, Paderborn, München, Wien, Zürich: Schöningh, 2001.
- ↑ Reiner Merkel: Hans Kammler – Manager des Todes, 2010 August von Goethe Literaturverlag, Frankfurt am Main, ISBN 978-3-8372-0817-7.
- ↑ Aleksander Lasik, Sztafety Ochronne w systemie niemieckich obozów koncentracyjnych. Rozwój organizacyjny, ewolucja zadań i struktur oraz socjologiczny obraz obozowych załóg SS, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, 2007, ISBN 978-83-60210-32-1, OCLC 169868388.
- ↑ Mann ↓, s. 26.
- ↑ Mann ↓, s. 28.
- ↑ Mann ↓, s. 31.
- ↑ Mann ↓, s. 32.
- ↑ Mann ↓, s. 38.
Bibliografia
edytuj- Ulrich Herbert, Werner Best. Studium Biograficzne, Magdalena Kurkowska (tłum.), Warszawa: Wiedza Powszechna, 2007, ISBN 978-83-214-1379-2, OCLC 177369453.
- Aleksander Lasik. Sztafety Ochronne w systemie niemieckich obozów koncentracyjnych. Rozwój organizacyjny, ewolucja zadań i struktur oraz socjologiczny obraz obozowych załóg SS, s. 146–163, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, ISBN 978-83-60210-32-1.
- Chris Mann: SS-Totenkopf. Historia dywizji Waffen-SS 1940-1945. Warszawa: Bellona. ISBN 978-83-11-13674-8.