Rozejm w Łęczycy
Rozejm w Łęczycy – rozejm zawarty 15 grudnia 1433 r. w Łęczycy pomiędzy Polską a zakonem krzyżackim, kończący wojnę z Krzyżakami w latach 1431–1435 w Koronie. Działania wojenne na Litwie trwały do pokoju w Brześciu Kujawskim w 1435.
| Data | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Wynik |
zawieszenie broni | ||
| Przyczyna | |||
| Strony traktatu | |||
| |||
| Przywódcy | |||
| |||
Był to kolejny rozejm z Zakonem – poprzedni zawarto w 1431 na okres dwóch lat w Czartorysku.
Rokowania
edytujPo nieskutecznych rokowaniach w Brześciu pełnomocnicy krzyżaccy (2 komturów, 2 rycerzy, 3 burmistrzów), zagrożeni polskimi przygotowaniami do kampanii zimowej i buntem własnych poddanych, zgodzili się na przedstawione w Łęczycy warunki[1].
Postanowienia
edytujPoszczególne punkty rozejmu:
1. Zostaje zawarty rozejm na 12 lat od najbliższych świąt Bożego Narodzenia pomiędzy królem polskim, Władysławem Jagiełłą, wielkim księciem litewskim, Zygmuntem Kiejstutowiczem, książętami mazowieckimi Siemowitem V, Kazimierzem, Władysławem, Bolesławem[2] i księciem słupskim Bogusławem[3] a Krzyżakami (wielki mistrz Paul von Rusdorf, mistrz inflancki Cysse von Rutenberg, mistrz niemiecki Eberhard von Saunsheim) oraz ich sprzymierzeńcami[2].
2. Komisarze obu stron zjadą się w Słońsku w dzień Narodzenia Maryi Panny roku następnego, aby niniejszego rozejm przekształcić na pokój wieczysty[2].
3. Do czasu nastania pokoju zostanie zachowane status quo: Polska utrzyma zajęte Arenswald (Choszczno[1]) i zwierzchność nad dobrami panów Wedel i Falkenberg, Murzynów, Orłów i Nowa Wieś[1] (Nowa Marchia), a Zakon Nieszawę (zamek Dybów) i bieg Wisły[2] (przewóz przez Wisłę pod Toruniem[3]).
4. Wszystkie zamki popalone przez Polaków pozostaną w pewnym rodzaju neutralności, dopóki rozejm trwać będzie i nie mogą być obwarowane przez żadną ze stron[2].
5. Granice między posiadłościami Zakonu a książąt mazowieckich i księcia stolpeńskiego (słupskiego) pozostaną przez czas rozejmu w takim stanie, w jakim znajdowały się przed wojną[2].
6. i 7. Wielki mistrz zapewnia arcybiskupowi gnieźnieńskiemu i innym duchownym Królestwa korzystanie z dóbr, jakie posiadali w granicach Zakonu, jak było przed wojną[4].
8. Zakon zrzecze się przymierza zawartego ze Świdrygiełłą i obiecuje nie wspierać go więcej. Obie strony zgodziły się wzajemnie wydać sobie kopie traktatów zawartych wcześniej ze Świdrygiełłą, co miało mieć miejsce przez komisarzy, którzy mieli się spotkać w Raciążu, w wigilię Obrzezania Pańskiego[5].
9. Król obowiązuje się skłonić wielkiego księcia litewskiego, Zygmunta do zachowywania niniejszego rozejmu i potwierdzenia go aktem autentycznym, który król wręczy wielkiemu mistrzowi na przyszłe Boże Narodzenie-, nawzajem wielki mistrz zobowiązał się wręczyć królowi w tejże porze podobny akt ze strony mistrza inflanckiego. Artykuł 11 ściągał się do złoczyńców, którzy by się schronili do krajów mocarstw zawierających rozejm[5].
11. Współpraca w ściganiu złoczyńców[5].
12. Zapewnienie o nieudzielaniu schronienia nieprzyjaciołom drugiej strony[5].
13. Zasady postępowania w razie złamania postanowień rozejmu przez poddanych obu stron[5].
14.-17. Wolność handlu i podatków[5].
18. Pozostawienie na czas rozejmu mostu wzniesionego na Drwęcy w okolicach Okczeth[5].
19. Wielki mistrza ma albo znieść tamę przy młynie Lubicz raz z tymże młynem, albo odstąpić połowę dochodów z młyna królowi na czas rozejmu, pod warunkiem, że ten zapłaci połowę kosztów budowy[5].
20. Zapewnienie o przestrzeganiu traktatu i niezrywaniu go nawet wobec nacisków papieża, cesarza, jakiegokolwiek króla, jakiegokolwiek zgromadzenia[5][6].
21. Król i wielki mistrz zobowiązali się wydać swoim poddanym swoim listy, w których nie tylko pozwalali, ale nawet rozkazywali im nie być posłusznymi, jeśliby oni zerwać chcieli niniejszy rozejm, zawarty w Łęczycy, we wtorek po świętej Łucji, to jest dnia 15 grudnia roku 1433[5][6].
Następstwa
edytujPostanowienia traktatu pozbawiały Zakon opieki zewnętrznej i było wielkim sukcesem strony polskiej[7]. Cesarz Zygmunt oburzył się na traktat i próbował namówić wielkiego mistrza do jego zerwania i dalszego wspierania Świdrygiełły przeciwko Polakom i husytom. Działania zbrojne na Litwie prowadzili jednak wciąż bracia inflanccy, ośmieleni także śmiercią Jagiełły[8]. Po klęsce pod Wiłkomierzem (1435) Krzyżacy wycofali się z sojuszu ze Świdrygiełłą i podpisali pokój w Brześciu Kujawskim.
Zobacz też
edytuj- kampania polsko-husycka
- stosunki polsko-krzyżackie
- rozejm w Łęczycy za panowania Władysława Łokietka[9]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Lewicki 1892 ↓, s. 210-211.
- ↑ a b c d e f Rogalski 1846 ↓, s. 210.
- ↑ a b Lewicki 1892 ↓, s. 211.
- ↑ Rogalski 1846 ↓, s. 210-211.
- ↑ a b c d e f g h i j Rogalski 1846 ↓, s. 211.
- ↑ a b Lewicki 1892 ↓, s. 212.
- ↑ Lewicki 1892 ↓, s. 213.
- ↑ Rogalski 1846 ↓, s. 211-215.
- ↑ Rozejm w Łęczycy (szukaj). encyklopedia.pwn.pl. [dostęp 2023-12-16]. Rozejm w Łęczycy
Bibliografia
edytuj- Anatol Lewicki: Powstanie Świdrygiełły: ustęp z dziejów unii Litwy z Koroną. Kraków: AU, 1892, s. 204-213.
- Leon Rogalski: Dzieje Krzyżaków: oraz ich stosunki z Polską, Litwą i Prussami. Warszawa: S. Orgelbrand, 1846, s. 210-219.