Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu
Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (ang.: United Nations Framework Convention on Climate Change – UNFCCC lub FCCC) – umowa międzynarodowa określająca założenia międzynarodowej współpracy dotyczącej ograniczenia emisji gazów cieplarnianych odpowiedzialnych za zjawisko globalnego ocieplenia. Konwencja podpisana została podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych na temat Środowiska i Rozwoju popularnie zwanej Szczytem Ziemi w 1992 w Rio de Janeiro.
Początkowo konwencja nie zawierała jakichkolwiek wiążących nakazów dotyczących ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Z czasem ustanowiono odpowiednie protokoły wprowadzające limity emisji. Najważniejszym jest protokół z Kioto z 1997 r., obecnie znany bardziej niż sama konwencja.
FCCC została podpisana 9 maja 1992, weszła w życie 21 marca 1994[1][2]. Spisana w językach autentycznych angielskim, arabskim, chińskim, francuskim, hiszpańskim i rosyjskim (art. 26), depozytariuszem jest Sekretarz Generalny ONZ (art. 19). Zastrzeżenia są zabronione (art. 24), do rozstrzygania sporów właściwy jest Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, chyba że strony rozwiążą spór w inny sposób (art. 14). Stronami jest 197 państw[3]
Konferencje Stron (Conferences of the Parties)
edytujKonferencja Stron jest najwyższym organem konwencji, uprawnionym do dokonywania przeglądów realizacji postanowień UNFCCC i związanych z konwencją instrumentów prawnych. Sesje zwyczajne Konferencji Stron zwoływane są co roku, w pierwszych dwóch tygodniach grudnia.
1997 – COP 3, Protokół z Kioto, Kioto, Japonia
edytujProtokół z Kioto to uzupełnienie Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu i jednocześnie międzynarodowe porozumienie dotyczące globalnego ocieplenia. Został wynegocjowany na konferencji w Kioto w grudniu 1997. Traktat wszedł w życie 16 lutego 2005 roku, trzy miesiące po ratyfikowaniu go przez Rosję 18 listopada 2004.
1998 – COP 4, Buenos Aires, Argentyna
edytuj2002 – COP 8, Nowe Delhi, Indie
edytuj2004 – COP 10, Buenos Aires
edytujCOP 11 była także pierwszym spotkaniem stron Protokołu z Kioto (Meeting of the Parties – MOP 1) od czasu jego przyjęcia w 1997.
Kraje zgodziły się na przygotowanie dokumentu, który będzie podstawą dyskusji w Kopenhadze w 2009 i zastąpi protokół z Kioto po roku 2012.
Konferencja COP-14 odbyła się w Poznaniu w dniach 1–12 grudnia 2008. Konferencja poprzedzała spotkanie w Kopenhadze w 2009 roku, na którym ma nastąpić podpisanie kolejnego protokołu dotyczącego adaptacji, zapobiegania, technologii i finansowania zmian klimatycznych. Na konferencję w Poznaniu przygotowano szereg propozycji dokumentów proponujących różne rozwiązania, jakie mają być rozważane w Kopenhadze. Dokumenty te były negocjowane w Poznaniu i mają być przygotowane ostatecznie w 2009 na konferencję w Kopenhadze. Istotnym tematem spotkania było poszukiwanie dodatkowych źródeł finansowania, sposobu organizacji adaptacji i zapobiegania zmianom klimatycznym oraz określenie w jaki sposób zobowiązać kraje do realizacji protokołu. Spotkanie w Poznaniu odbywało się podczas recesji gospodarczej w 2008 r., ale też w okresie zwiększonego zainteresowania odnawialnymi źródłami energii. Spotkanie odbywało się po opublikowaniu Czwartego Raportu IPCC w 2007 roku, w którym zawarto naukowe wnioski dotyczące fizycznych przyczyn zmian klimatu.
Konferencja w Poznaniu miała miejsce w sytuacji, w której w okresie od 1990-2006 emisja gazów cieplarnianych zmniejszyła się o 5%, głównie ze względu na recesję w krajach Europy Wschodniej w latach 1990. Mimo to od 2000 roku emisja gazów cieplarnianych w 41 najbardziej uprzemysłowionych krajach na świecie wzrosła o około 2,3%. Emisja w krajach, które ratyfikowały protokół z Kioto, wzrastała w tym okresie podobnie.
2009 – COP-15/MOP 5, Kopenhaga, Dania
edytujSzczyt w Kopenhadze zakończył się fiaskiem. Nie przyjęto żadnych prawnie wiążących zobowiązań do ograniczenia emisji dwutlenku węgla, jednak podpisano niewiążącą Ugodę z Kopenhagi.
2015 – COP 21/MOP 11, Paryż
edytujSzczyt pod prezydencją Republiki Fidżi przy wsparciu rządu Niemiec[7].
2022 – COP 27, Szarm el-Szejk[11]
edytuj2023 – COP 28, Dubaj
edytuj2024 – COP 29, Baku
edytuj2025 – COP 30, Belém do Pará
edytujSekretariat UNFCCC
edytujRealizację postanowień konwencji koordynuje Sekretariat UNFCCC, którego siedziba mieści się w Bonn.
Sekretarze wykonawczy UNFCCC od momentu powołania Sekretariatu:
- Michael Zammit Cutajar (1995-2002) – reprezentant Malty[12]
- Joke Waller-Hunter (2002-2005) – reprezentant Holandii[13]
- Yvo de Boer (2006-2010) – reprezentant Holandii[14]
- Christiana Figueres (2010-2016) – reprezentantka Kostaryki[15]
- Patricia Espinosa Cantellano (2016-2022)[16] – reprezentantka Meksyku
- Simon Stiell (od 2022) – reprezentant Grenady[17]
Przypisy
edytuj- ↑ Status of Ratification of the Convention.
- ↑ Oświadczenie Rządowe z 15 września 1996 r. (Dz.U. 1996 nr 53, poz. 239).
- ↑ United Nations Framework Convention on Climate Change
- ↑ Szczyt klimatyczny w Warszawie, pl.wikinews.org, 2013.08.07 [data dostępu: 2017-06-02].
- ↑ Marrakesh COP 22 (official website). [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ COP23 Bonn. UNFCCC, newsroom.unfccc.int. [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ About COP23. COP 23 Fiji, cop23.com.fj. [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ Katowice Announced as Host Venue of UN Climate Change Conference COP 24 in 2018. UNFCCC, newsroom.unfccc.int, 2017-06-01. [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ Edwin Bendyk, Szczyt klimatyczny w Madrycie zawiódł ludzi i planetę [online], Wprost, 16 grudnia 2019 [dostęp 2020-07-14] (pol.).
- ↑ Glasgow COP 26 [online], ukcop26.org [dostęp 2022-01-23] (ang.).
- ↑ SHARM EL-SHEIKH CLIMATE CHANGE CONFERENCE - NOVEMBER 2022 [online] [dostęp 2023-01-31].
- ↑ Michael Zammit Cutajar. UNFCCC, unfccc.int. [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ Joke Waller-Hunter Biography. UNFCCC, unfccc.int. [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ Yvo de Boer. UNFCCC, unfccc.int. [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ Christiana Figueres. UNFCCC, unfccc.int. [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ Ban Ki-moon Selects Patricia Espinosa as New UNFCCC Executive Secretary. UNFCCC, unfccc.int, 2016-05-03. [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ Executive Secretary [online], unfccc.int [dostęp 2023-01-31].
Bibliografia
edytuj- Tekst ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu: Dz.U. z 1996 r. nr 53, poz. 238