Racławice (powiat miechowski)
Racławice – wieś w Polsce położona jest na lekko pofałdowanej Wyżynie Miechowskiej w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Racławice, przy drodze wojewódzkiej nr 783, znana z bitwy w 1794 roku (w czasie insurekcji kościuszkowskiej). Siedziba gminy Racławice.
| wieś | |
 Kopiec Kościuszki w Racławicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
510 |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
32-222[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KMI |
| SIMC |
0264319 |
Położenie na mapie gminy Racławice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu miechowskiego  | |
 50°19′33″N 20°14′01″E/50,325833 20,233611[1]
| |
Części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0264325 | Biały Dół | część wsi |
| 0264331 | Dale | część wsi |
| 0264348 | Gościniec | część wsi |
| 0264354 | Górki | część wsi |
| 0264360 | Smolny Dół | część wsi |
| 0264377 | Wysiołek | część wsi |
| 0264383 | Zagumnie | część wsi |
Historia
edytujNa wzniesieniu Górka Kościejowska, zwanym także „Zamczyskiem”, w XIV w. stał niewielki gródek. Dowody w postaci fundamentów murów dochowały się do czasów obecnych. Nazwa Racławice najprawdopodobniej pochodzi od nazwiska właściciela dóbr rycerza Racława. Pojawia się po raz pierwszy w Kronikach Długosza, gdzie znajduje się informacja, że w roku 1410 chłopi z Racławic przywozili do obozu króla Jagiełły pod Sandomierzem soloną wołowinę i dziczyznę w beczkach. Z sąsiadującej z Racławicami wsi Wrocimowice pochodził chorąży Marcin, postać znana z opisu bitwy grunwaldzkiej.
W okresie powstania kościuszkowskiego wieś należała do Walerego Wielogłowskiego, herbu Starykoń, a jego dwór stał naprzeciw kościoła od strony zachodniej. Do dóbr Wielogłowskiego należały także mniejsze folwarki z dworkami w Janowiczkach i Dziemierzycach.
4 kwietnia 1794 pod Racławicami polskie wojska powstańcze pod wodzą Tadeusza Kościuszki pokonały wojska rosyjskie pod dowództwem generała Aleksandra Tormasowa.
W kwietniu 1937 podczas protestu chłopskiego we wsi w czasie interwencji Policji Państwowej zginęło 3 chłopów[5].
W latach 1976–1991 miejscowość była siedzibą gminy Racławice-Pałecznica. W latach 1975–1998 w województwie kieleckim.
Zabytki
edytujObiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6]:
- Kościół parafialny pw. św. Piotra i św. Pawła z 1778 z figurą św. Szczepana i obrazem „święta rozmowa” z XVI w.,
- Dzwonnica, drewniana z dzwonem odlanym w 1547 roku[7];
- Ogrodzenie, drewniane;
- Pole bitwy pod Racławicami (1794);
- Pomnik z 1936 roku;
- Zespół dworski – dwór i park;
- Dworek i teren we Wrocimowicach.
Inne zabytki
edytuj- Cmentarz z grobowcami właścicieli majątków w Marchocicach, Klonowie, Janowiczkach, Dziemięrzycach i Racławicach;
- Kopiec Kościuszki usypany w latach 1926–1934.
Europejski Wybór Chłopa Roku
edytujOd 1995 roku w pierwszą niedzielę po wspomnieniu liturgicznym św. Wojciecha, na błoniach pod pomnikiem Bartosza Głowackiego odbywa się wybór „Chłopa Roku”, który tradycyjnie dopełnia ogólnopolski Zlot Wojciechów i Bartoszów. Chłopem Roku zostaje osoba, która zdobywa najwięcej punktów w konkursach sprawnościowych, takich jak m.in.: rzut podkową do celu, dojenie krowy na czas. Wysoko punktowana jest także prezentacja stroju regionalnego oraz folkloru ze swego regionu. Warunkiem podstawowym jest, aby każdy uczestnik konkursu występował w stroju ludowym.
W 2009 odbył się I Europejski Wybór Chłopa Roku. Pomysłodawcą i ojcem chrzestnym ogólnopolskiego wyboru polskiego chłopa nad chłopy w Racławicach jest red. Piotr Płatek ze Stowarzyszenia „Teatr Regionalny”[8].
Ludzie związani z Racławicami
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 113722
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1054 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Stanisław Giza, Kalendarz wydarzeń historii ruchu ludowego 1895–1965, Warszawa 1967, s. 131.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Krasnowolski 2013 ↓, s. 242.
- ↑ Będzie 15. chłop nad chłopy. Dziennik Polski, 8 kwietnia 2009. [dostęp 2009-04-08]. (pol.).
Bibliografia
edytuj- Bogusław Krasnowolski: Leksykon zabytków architektury Małopolski. Kraków: Arkady, 2013. ISBN 978-83-2134744-8.
Linki zewnętrzne
edytuj- Kilka zdjęć z Racławic
- Zdjęcia z Racławic i okolic. sancygniow.eu.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-02)].