RAF Tiree – baza RAF w latach 1941–1947, położona na wyspie Tiree (w jęz. szkockim Tiriodh) na Hebrydach Wewnętrznych, około 180 km na północny zachód od Glasgow. Jedna z baz RAF używanych w okresie II wojny światowej przez jednostki Polskich Sił Powietrznych. Od 1947 jest lotniskiem cywilnym Tiree Airport[2].

RAF Tiree
Ilustracja
Stary barak mieszkalno-biurowy
Herb bazy
Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Szkocja

Miejscowość

wyspa Tiree,
adm. Argyll and Bute

Kod taktyczny

TI[1]

Rodzaj bazy

baza lotnicza
obrony wybrzeża

Historia
Używana od

13 maja 1942[a]

Używana do

13 czerwca 1942

Dane taktyczne
Stacjonujące jednostki

Dywizjon 304

Bazująca broń

Vickers Wellington

Użytkownicy
Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii
Położenie na mapie Argyll and Bute
Mapa konturowa Argyll and Bute, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „RAF Tiree”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „RAF Tiree”
Położenie na mapie Szkocji
Mapa konturowa Szkocji, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „RAF Tiree”
Ziemia56°29′57″N 006°52′09″W/56,499167 -6,869167

Historia

edytuj

Przygotowanie bazy

edytuj

Istniejące od 1934 pole lotnicze zostało zarekwirowane przez RAF w 1941. Korzystając z miejscowych kamieniołomów oraz ruin zbudowano trzy drogi startowe i dziesięć hangarów typu pół T2 (zwane przez lotników beczką śmiechu) wraz z wyposażeniem technicznym. Oficjalnie baza została otwarta w listopadzie 1941. Była przygotowana na przyjęcie ponad 2000 osób personelu[2]. Z powodów logistycznych jedzenie było marne, brakowało papierosów i alkoholu. Jedyną rozrywką było kino lotniskowe[3].

Dowódcą bazy był G/Cpt G.W. Turtle[4]. Od kwietnia do lipca 1942 w bazie stacjonowała 224 Eskadra latająca na Lockheed Hudsonach na patrole przeciw okrętom podwodnym, chroniąc konwoje Północnego Atlantyku i pełniąc funkcje ratownicze na morzu[2].

Polski dywizjon

edytuj

W dniu 13 maja 1942 do bazy przybył Dywizjon 304, przydzielony do 15 Grupy Lotnictwa Obrony Wybrzeża (RAF Coastal Command). Zadaniem eskadr było patrolowanie północnego Atlantyku w poszukiwaniu i zwalczaniu U-bootów. W dniu 11 czerwca 1942, dowódca dywizjonu 304 poleciał do bazy RAF Lindholme ze sztandarem PSP, aby przekazać go dywizjonowi 305[4]. Po miesiącu pobytu, 13 czerwca 1942 rzut kołowy dywizjonu wyruszył do bazy RAF Dale, 16 samolotów poleciało tam 15 czerwca 1942, rzut przybył tam cztery dni później[5].

Eksploatacja bazy

edytuj

Do września 1943 baza została zamknięta z powodu konserwacji. W okresie od września 1943 do września 1945 w bazie stacjonowała 518 eskadra z Halifaxami. Jej zadaniem był pomiar warunków meteorologicznych nad Atlantykiem na obszarze ponad 800 mil bez względu na warunki pogodowe, co spowodowało utratę 12 samolotów. Od lutego dołączyła 281 eskadra. W 1944 w zderzeniu dwóch Halifaxów nad lotniskiem zginął wnuk ówczesnego premiera Czech Jana Masaryka[2].

Okres powojenny

edytuj

Od 1 lipca 1946 lotnisko przeniesiono pod zarząd Ministerstwa Lotnictwa Cywilnego, a lotnisko cywilne otwarto w 1947. Około 1961 RAF opuścił lotnisko. W 1975 zarządzanie przeszło na Urząd Lotnictwa Cywilnego (CAA). W 1978 lotnisko zostało przejęte przez Highlands and Islands Airports Limited (HIAL)[1].

Linie lotnicze i połączenia

edytuj
Linia Lotnicza Kierunek
Hebridean Air Services
  1.   Coll
  2.   Oban
Loganair
  1.   Glasgow

Pamiątki

edytuj

Zachowały się dwie sale operacyjne z polem operacji zachodnich oraz sala operacji bojowych. Wiele fundamentów betonowych hangarów jest widocznych na polu lotniczym. Blisko wejścia jest też odziemna sala operacyjna Royal Observer Corps (ROC)[2].

Zobacz też

edytuj
  1. Okres używania bazy przez jednostki PSP.

Przypisy

edytuj
  1. a b Control Towers [online] [dostęp 2019-11-21] (ang.).
  2. a b c d e Secrect wiki Scotland [online] [dostęp 2019-11-21] (ang.).
  3. Iszkowski 2018 ↓, s. 305.
  4. a b Jaśkiewicz 2013 ↓, s. 117.
  5. Mroczkowski i Olejko 2011 ↓, s. 222–226.

Bibliografia

edytuj
  • Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06745-7.
  • Mariusz Konarski: 304 Squadron. Wellingtons against the U-boats. Mushroom Model Publications, 2005, s. 98. ISBN 83-89450-18-6.
  • Krzysztof Mroczkowski, Andrzej Olejko, Nocnych Lotów Świadectwa, Acta Aeronautica, Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, 2011, ISBN 978-83-931259-1-3.
  • Łukasz Jaśkiewicz, 304 Dywizjon Bombowy „Ziemi Śląskiej im.ks. Józefa Poniatowskiego, NapoleonV, 2013, ISBN 978-83-78890-38-6.
  • Jerzy Iszkowski, Dywizjon 304, Wacław Iszkowski, 2018, ISBN 978-83-947963-4-1.