Protesty w Jordanii
Protesty w Jordanii – antyrządowe protesty w Jordanii, których celem była zmiana rządu, demokratyzacja życia politycznego i wymuszenie na władzach przeciwdziałania pogarszającej się sytuacji materialnej społeczeństwa. Demonstracje rozpoczęły się w styczniu 2011 roku, miały miejsce głównie w stołecznym Ammanie, ale także w innych większych miastach.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsca wystąpień | |
| Początek wystąpień | |
| Charakter wystąpień | |
Demonstracje zaczęły się 7 stycznia 2011 roku od marszu kilkuset pracowników sektora publicznego w miejscowości na południe od Ammanu. Demonstranci protestowali przeciwko rosnącym kosztom życia[1].
11 stycznia rząd przeznaczył 169 mln dolarów amerykańskich na obniżenie cen i tworzenie miejsc pracy. Pomimo tego 14 stycznia miała miejsce demonstracja przed siedzibą parlamentu przeciwko wzrostowi cen żywności, bezrobociu, korupcji i niedemokratycznemu charakterowi sceny politycznej. Demonstranci domagali się także dymisji rządu i premiera Samira Rifaia. Demonstracje koordynowali działacze głównej partii opozycyjnej w kraju, Islamskiego Frontu Działań i Bractwa Muzułmańskiego[2], z którego wymieniona partia się wywodzi.
18 stycznia sekretarz generalny Frontu, Hamza Mansur, zaapelował do króla w sprawie zmiany rządu i przeprowadzenia nowych wyborów parlamentarnych, zarzucił także poprzednim wyborom „nieprzejrzystość”. Premier Samir Rifai pod wpływem demonstracji cofnął podwyżki cen żywności, obniżył cenę benzyny oraz podniósł emerytury i pensje urzędników i wojskowych. Pomimo ustępstw ze strony rządu, w siedmiu miastach kraju miały miejsce wielotysięczne demonstracje, żądające dymisji premiera, głównie związane z Frontem Akcji Islamskiej oraz partiami lewicowymi i panarabskimi[3].
27 stycznia król wezwał rząd i parlament do szybkiego przeprowadzenia reform w dziedzinie polityki i spraw społecznych, potępił również nieudolność ministrów. Pomimo wprowadzonej obniżki cen żywności protesty nie wygasły, zostały także zapowiedziane kolejne demonstracje[4].
28 stycznia odbyła się w Ammanie demonstracja 3500 zwolenników reform, głównie z Frontu Akcji Islamskiej oraz partii lewicowych i panarabskich, którzy domagali się dymisji premiera Rafai i podjęcia działań skierowanych przeciw inflacji i bezrobociu[5][6].
31 stycznia FAI poinformował, że dzień wcześniej jego partia złożyła u premiera Samira Rifaia petycję w sprawie dymisji rządu, powołania rządu jedności narodowej i wprowadzenia reform w ordynacji wyborczej, które pozwolą na stworzenie reprezentatywnego parlamentu. FAI podkreśliła niepodważalność pozycji monarchy[7]. Pod wpływem demonstracji, 1 lutego premier Samir Rifai podał się do dymisji, a król tę dymisję przyjął. Nowym premierem został mianowany Maruf al-Bachit[8], który był już premierem w latach 2005-2007. Decyzja ta spotkała się z ostrą krytyką opozycji, która zarzuca nowemu premierowi, że w czasie jego poprzednich rządów miało dojść do sfałszowania wyników wyborów parlamentarnych[9]. 3 lutego nowy premier zorganizował spotkanie z przedstawicielami FAI, którzy ocenili je pozytywnie, ale nie odwołali planowanych protestów[10], które odbyły się zgodnie z planem w piątek 4 lutego[11]. 10 lutego 36 liderów beduińskich wydało oświadczenie oskarżające królową Ranię o korupcję i ingerowanie w rządy[12].
Wieczorem 16 lutego w Irbidzie miała miejsce demonstracja 1500 osób, byli to głównie przedstawiciele związków zawodowych, członkowie opozycyjnych partii politycznych i organizacji kobiecych, którzy domagali się reform politycznych i socjalnych. Również tego samego dnia miała miejsce demonstracja pracowników uniwersyteckich w Ammanie, która odbyła się pod hasłem ograniczenia władzy i reform konstytucyjnych[13].
Na 25 lutego zwołano „Dzień Gniewu”[14]. Na ulice stołecznego Ammanu wyszło 6-10 tys. ludzi[15], żądających od króla demokratycznych reform, dalszych obniżek cen, przyśpieszenia demokratyzacji systemu politycznego oraz reform gospodarczych[16].
W marcu 2011 protesty osłabły, jednak 24 marca 500 demonstrantów rozbiło obozowisko na głównym placu stolicy. Większość z nich stanowili studenci i bezrobotni absolwenci uniwersytetów. Dzień później doszło do starć zwolenników i przeciwników króla. Do walk włączyła się policja, która obrzucała kamieniami przeciwników monarchy. Rannych zostało 100 osób, jedna osoba zginęła[15]. 15 kwietnia 40 policjantów zostało rannych podczas protestów salafitów w mieście Az-Zarka[17].
Przypisy
edytuj- ↑ In Jordan, Islamists try to spin popular protests into political uprising, 21 stycznia 2011
- ↑ Onet: Jordania: manifestacja przeciwko polityce gospodarczej w Ammanie, 16 stycznia 2011
- ↑ Onet: Jordania: w całym kraju demonstracje, 21 stycznia 2011
- ↑ Onet: Protesty w Jordanii, 27 stycznia 2011
- ↑ Onet: Znowu starcia w Tunezji, niespokojnie w Jordanii, 28 stycznia 2011
- ↑ Onet: Jordania: antyrządowe demonstracje, 28 stycznia 2011
- ↑ Onet: Jordania: opozycja żąda zmian, 31 stycznia 2011
- ↑ Onet: Jordania: masowe protesty przyniosły efekt, 1 lutego 2011
- ↑ Gazeta Wyborcza/Mateusz Szaniewski: Kraje islamskie niespokojne, 2011-02-01
- ↑ Onet: Jordania: „pozytywne i szczere” spotkanie z opozycją, 3 lutego 2011
- ↑ Onet: Jordańczycy chcą ustąpienia premiera, 4 lutego 2011
- ↑ Interia.pl: Teraz Jordania? Beduini grożą królowi i atakują królową, 10 lutego
- ↑ Interia.pl: Jordania: Demonstranci domagają się reform politycznych, 16 lutego 2011
- ↑ Niedługo zapłoną gniewem - gdzie tym razem?. konflikty.wp.pl, 23 lutego 2011.
- ↑ a b Jerzy Zdanowski: Bliski Wschód 2011: bunt czy rewolucja?. Kraków: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzejewskiego, 2011. ISBN 978-83-7571-122-6.
- ↑ Kolejny gniewny piątek Arabów. Gazeta Wyborcza, 2011-02-25 18:42. s. 1. [dostęp 2011-02-25]. (pol.).
- ↑ 40 policjantów rannych podczas demonstracji. konflikty.wp.pl, 15 kwietnia 2011.