Protest wyborczy
Protest wyborczy – wniosek skierowany do sądu, w którym wskazuje się na nieprawidłowości formalne związane z przeprowadzeniem wyborów, domagając się ich unieważnienia[1].
W prawie polskim instytucja protestu wyborczego została uregulowana odrębnie w poszczególnych ustawach dotyczących poszczególnych wyborów, w tym w kodeksie wyborczym, tj. w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy[2], jak również w ustawach dotyczących przeprowadzania referendum.
Poszczególne regulacje różnią się zakresem podmiotowym i przedmiotowym protestu, jak też właściwością sądu. Protesty co do zasady dotyczyć mogą ważności wyborów w ogólności, ważności wyborów w danym okręgu lub ważności wyboru określonej osoby. Podstawą może być popełnienie przestępstwa, naruszenie przepisów dotyczących głosowania lub ustalania wyników. Prawo do wniesienia protestu ograniczone jest terminem (wynoszącym 7 dni w wyborach do Sejmu i Senatu[3] oraz do Parlamentu Europejskiego[4] lub 14 dni w przypadku wyborów samorządowych[5] i prezydenckich[6]). Protesty mogą wnosić (zależnie od powodu) indywidualni wyborcy i pełnomocnicy komitetów wyborczych, a także przewodniczący właściwej komisji wyborczej[7].
Właściwy do rozpoznania protestów jest sąd okręgowy (w przypadku wyborów samorządowych) lub Sąd Najwyższy (w przypadku wyborów ogólnokrajowych). Sąd rozpoznaje wniosek w postępowaniu nieprocesowym[8]. Najdalej idącym w skutkach rozstrzygnięciem może być podjęcie uchwały o nieważności wyborów.
Przypisy
edytuj- ↑ Leszek Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Wyd. Liber, Warszawa 2000, s. 178–179
- ↑ Dz.U. z 2022 r. poz. 1277
- ↑ Art. 241 § 1 kodeksu wyborczego.
- ↑ Art. 336 kodeksu wyborczego
- ↑ Art. 392 § 1 kodeksu wyborczego.
- ↑ Art. 321 § 1 kodeksu wyborczego
- ↑ Art. 82 § 5 kodeksu wyborczego.
- ↑ Art. 242 § 1 oraz art. 393 § 1 kodeksu wyborczego.