Piotr Moss

Piotr Moss (ur. 13 maja 1949 w Bydgoszczy) – polski kompozytor, mieszkający na stałe w Paryżu.

Piotr Moss

Data i miejsce urodzenia	13 maja 1949 Bydgoszcz
Pochodzenie	polskie
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna
Zawód	kompozytor
Odznaczenia

Życiorys

Studia kompozytorskie odbywał w latach 1968–1972 w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie w klasie Grażyny Bacewicz, a po jej śmierci w klasie Piotra Perkowskiego. Konsultacji kompozytorskich udzielał mu także Krzysztof Penderecki. Studia uzupełniał w latach 1976–1977 u Nadii Boulanger w Paryżu.

Od 1981 mieszka w Paryżu. W 1984 przyjął obywatelstwo francuskie.

Twórczość

Moss jest autorem licznych kompozycji orkiestrowych, kameralnych, solowych, chóralnych a cappella, wokalno-instrumentalnych o tematyce religijnej oraz scenicznych. Twórczość Mossa zwraca na siebie uwagę przede wszystkim pod względem ilościowym. Na czoło wysuwa się muzyka instrumentalna, w tym – obok dzieł na orkiestrę, solowych oraz utworów przeznaczonych na różne konfiguracje instrumentalne – szereg kompozycji na instrument solo z towarzyszeniem orkiestry.

W swoich zainteresowaniach wykorzystuje wszystkie niemal gatunki i formy, posługuje się zróżnicowanymi środkami techniki kompozytorskiej, wśród których zauważyć można m.in. aleatoryzm, sonoryzm, wielotony i niekonwencjonalne sposoby wydobycia dźwięku, stosowanie cytatów (także autocytatów). W niektórych utworach, obok tradycyjnego wykorzystuje instrumentarium egzotyczne, dawne i elektroniczne. Obok dzieł instrumentalnych ważne znaczenie w dorobku kompozytorskim Piotra Mossa odgrywają dzieła wokalne i wokalno-instrumentalne, wśród których szereg jest o tematyce religijnej, a także twórczość sceniczna.

Nagrody i odznaczenia

Piotr Moss jest laureatem licznych nagród i wyróżnień uzyskanych na konkursach kompozytorskich. Należą do nich m.in. następujące pierwsze nagrody:

• 1972 – I nagroda na konkursie kompozytorskim w Krakowie za Tre istanti per arpa sola
• 1977 – Nagroda Stowarzyszenia Przyjaciół Lili Boulanger za twórczość kompozytorską
• 1978 – Główna Nagroda na konkursie Associazione Musicale Valentino Bucchi w Rzymie za Trois pensées...
• 1978 – I nagroda na konkursie im. A. Malawskiego w Krakowie za Garść liści wierzbowych
• 1978 – I nagroda na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. C.M. Webera w Dreźnie za Quartetto per quattro violoncelli
• 1979, konkurs Prix Italia – Nagroda Regionu Apulia w kategorii „Dokument” (Prize of the Regione Puglia for Documentaries) dla filmu Maailman paras paikka (ang. The Best Place in the World, produkcja YLE) – nagrodzeni zostali reżyser i autor scenariusza, Jarmo Jääskeläinen, oraz Piotr Moss jako autor muzyki.
• 1982 – I nagroda na Konkursie im. A. Malawskiego za Sonatę na kwartet smyczkowy
• 1982 – I nagroda na konkursie im. J. Cererolsa w Montserrat za Salve Regina
• 1984 – I nagroda na konkursie kompozytorskim we Fresnes za Musique concertante
• 1985 – I nagroda na konkursie kompozytorskim w Brasilii za Stances
• 21 maja 2012 – Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” – Grand Prix festiwalu w kategorii słuchowisk Teatru PR – za opracowanie muzyczne słuchowiska Hamlet Williama Szekspira w reżyserii Waldemara Modestowicza.

Ponadto, Piotr Moss otrzymał także szereg drugich nagród, m.in.:

• 1973 – II nagroda na XVI Konkursie Młodych ZKP za Symfonię Charon
• 1983 – II nagroda na Międzynarodowym Konkursie „Berliner Liedertafel” w Berlinie Zachodnim za Glorię
• 1984 – II nagroda na konkursie kompozytorskim w Tours za Dans la nuit...
• 1984 – II nagroda i Nagroda Miasta Trydentu za Oj, lulajże mi lulaj
• 1984 – II nagroda na konkursie kompozytorskim w Bernbach za Der du bist drei in Einigkeit
• 1985 – II nagroda na konkursie kompozytorskim w Eisteddfod (RPA) za Scrabble na chór mieszany
• 1992 – II nagroda na konkursie kompozytorskim w Spittal an der Drau za Es gibt keinen Weg na chór mieszany

Jest także laureatem trzecich nagród, wyróżnień, nagrody I stopnia Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji, Medalu „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. W 2002 roku przyznano mu we Francji tytuł Kawalera Orderu Sztuki i Literatury („Chevalier dans l’ordre des Arts et des Lettres”) za twórczość kompozytorską oraz za zasługi w rozpowszechnianiu kultury we Francji i na świecie.

Ważniejsze kompozycje

Orkiestrowe

• Sinfonietta, 1970
• Finis coronat opus, 1970
• Tre movimenti per orchestra da camera, 1971
• Symfonia „Charon”, 1972
• Musica lugubre, 1977
• Sinfonia in dieci parti, 1978
• Incontri, 1981
• ZOO – suita na orkiestrę, 1981
• Silence, 1982
• Hymne, 1985
• Expériences, 1987
• Hymne papal, 1988
• Novella, 1991
• Intrada, 1993
• Tissages – symfonia kameralna, 1993
• Presto, 1997
• Fresque pour orchestre, 1998
• Adagio III, 1999
• Suite LA na orkiestrę i chór (ad libitum), 2001
• Rapsodia na orkiestrę, 2003

Na instrument solo i orkiestrę

• Koncert skrzypcowy, 1971
• Concertino na fortepian i małą orkiestrę, 1973
• Koncert wiolonczelowy, 1975
• Muzyka w trzech częściach na klawesyn i 3 grupy instrumentów, 1975
• Poemat na wiolonczelę i orkiestrę, 1978
• Koncert na klawesyn i 2 orkiestry smyczkowe, 1980
• Concertino na 2 skrzypiec, 2 kwartety smyczkowe i kontrabas, 1984
• Symfonia koncertująca na flet, fortepian i orkiestrę, 1985
• Rémanences – koncert na harfę celtycką i smyczki, 1986
• Koncert na akordeon i orkiestrę smyczkową, 1987
• Stylisations II na róg i orkiestrę smyczkową, 1987
• Elegia II na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową, 1987
• Angst und Form – koncert na saksofon altowy, orkiestrę i sopran obligato, 1988
• D’un silence... – koncert na klarnet (również klarnet basowy) i orkiestrę, 1989
• Espressioni varianti – koncert na harfę, 2 flety, 2 perkusje i 2 orkiestry smyczkowe, 1990
• Mélancolies d’automne na saksofon altowy i orkiestrę smyczkową, 1991
• Canti na flet i smyczki, 1992
• Capriccio na fortepian i smyczki, 1994
• Printemps na skrzypce i smyczki, 1994
• Adagio II na organy i smyczki, 1996
• Capriccio na fortepian i smyczki, 1996
• Concerto–Rhapsodie na puzon i orkiestrę, 1996
• Fantaisie na wiolonczelę i smyczki, 1996
• Visages – koncert na obój i orkiestrę kameralną, 1999
• Voyage – koncert na 2 harfy i orkiestrę, 2000
• Cinq pièces na flet, harfę i smyczki, 2001
• Portraits – koncert na fortepian i orkiestrę, 2002
• Prières – II koncert na wiolonczelę i orkiestrę, 2003

Kameralne

• Per esempio – musica per sedici esecutori, 1972
• Kwartet smyczkowy, 1973
• Trio na skrzypce, wiolonczelę i fortepian, 1974
• Giorno per dieci esecutori, 1975
• Dialogi na skrzypce i fortepian, 1977
• Retours na kwinet dęty, 1977/94
• Utwór na 4 puzony, 1977
• Quartetto per quattro violoncelli, 1978
• Trois pensées na klarnet i zespół instrumentalny, 1979
• Avant le départ na saksofon sopranowy i perkusję, 1981
• Quatre émotions na 4 perkusje, 1981
• Cinque intermezzi na 2 skrzypiec, 1982
• Hésitations na trio stroikowe i perkusję, 1982
• Historyjki na 3 fagoty, 1982
• Polonez dramatyczny na wiolonczelę i fortepian, 1982
• Sonata na kwartet smyczkowy, 1982
• Des rêves abandonnés – muzyka na 4 klarnety, 1983
• Quatre poésies na saksofon altowy i harfę, 1983
• Nostalgies I na klarnet (również klarnet basowy) i 2 kwartety smyczkowe, 1983
• Musique en trois mouvements na wiolonczelę i zespół instrumentalny, 1983
• Demarches na klarnet i akordeon, 1984
• Esquisse lyrique na fagot i fortepian, 1984
• Introduction et allegro na fortepian i organy, 1984
• Hymne na trąbkę i organy, 1984
• III kwartet smyczkowy „Nuits...”, 1984
• Stances – trio na klarnet, wiolonczelę i fortepian, 1984
• Récurrences na kwartet dęty, 1985
• Abendmusik na obój i trio smyczkowe, 1985
• Musique élégiaque na fagot i kwintet smyczkowy, 1986
• Elegia „Alexandre Tansman in memoriam” na 2 wiolonczele, 1986
• Form III na 2 klarnety basowe i 2 krotale, 1986
• Retours na kwintet dęty, 1986
• Form V na flet, wiolonczelę i fortepian, 1987
• Maillons na klawesyn i kwartet smyczkowy, 1987
• Regards eloignées na gitarę i akordeon, 1987
• Soli, duetti e tutti dla 7 wykonawców, 1987
• Maximen und Reflexionen na fortepian i kwintet smyczkowy, 1988
• Scènes na zespół instrumentalny, 1988
• Trois novelettes na kwintet saksofonowy, 1988
• Métaphores na saksofon altowy i fortepian, 1989
• Quartettino na trio stroikowe i akordeon, 1990
• Quartettsatz na fortepian i trio smyczkowe, 1990
• Sonata na saksofon altowy i fortepian, 1990
• Thèmes variés na róg i fortepian, 1990
• Valses... na zespół instrumentalny, 1991
• Andante religioso na wiolonczelę i fale Martenota, 1992
• Form X na gitarę i kwartet smyczkowy, 1992
• Psaume na wiolonczelę i 2 fortepiany, 1992
• Ragtime II pour huit violoncelles, 1992
• Vestiges na zespół instrumentów dawnych, 1992
• Arc-en-ciel na 8 wiolonczel, 1993
• Dédicace I na kwartet smyczkowy, 1994
• Dédicace II na flet, gitarę i altówkę, 1994
• Duos na 2 skrzypiec, 1994
• In una parte na mandolinę, gitarę i harfę, 1994
• Form XI na 2 saksofony altowe, 1995
• Ragtime III na wiolonczelę i puzon, 1995
• Petite abeille na kwartet saksofonowy, 1996
• La solitude de l’épouvantail na skrzypce, wiolonczelę i fortepian, 1997
• Dédicace IV na flet i harfę, 1997
• Form XII na 3 flety, 1998
• Petite valse bizarre na wiolonczelę i fortepian, 1999
• Jeux aléatoires na wiolonczelę i fortepian, 1999
• Misterioso na 2 wiolonczele, 2000
• Tempo di tango na flet, gitarę i altówkę, 2000
• Form XIII na 4 rogi, 2002
• Ombres na 10 skrzypiec i fortepian, 2002

Solowe

• Tre istanti per arpa sola, 1971
• Musica per organo solo, 1973
• Suite pour Alina na fortepian, 1978
• Sonata na wiolonczelę, 1981
• Cinq impromptus na gitarę, 1982
• Petites histories na fagot, 1982
• Nocturnes na klawesyn, 1983
• Melodia na organy, 1984
• Récit na wiolonczelę, 1991
• Solo II na wiolonczelę, 1985
• Chants brisés pour cuivres, 1986
• Solo III na akordeon, 1991
• Form VIII na organy, 1991
• Solo IV na saksofon altowy, 1992
• Form IX na fortepian, 1992
• Lacrimosa na organy, 1992
• Thrène VIII na wiolonczelę, 1992
• Nocturne II na perkusję, 1993
• Plainte na wiolonczelę, 1998
• Slide na klarnet solo, 1999
• Quatre improvisations na harfę solo, 2001
• Sternlicht-Sonate na fortepian, 2002
• Etude de concert na fortepian, 2003

Chóralne a cappella

• Abecadło na 4-głosowy chór mieszany a cappella, sł. W. Broniewski, 1977
• Scrabble na chór mieszany a cappella, 1982
• Invocatio na chór mieszany a cappella, sł. M. Luter, 1985
• Magnificat III na solistów i chór, 1985
• Agnus Dei – I wersja na chór mieszany a cappella, 1986
• Agnus Dei – II wersja na chór żeński a cappella, 1988
• Es gibt keinen Weg na chór, sł. P. Lachmann, 1991
• Zeitstille na oktet męski, 1993; Spandauer Messe na 3 chóry żeńskie, 1994

Wokalno-instrumentalne

• Antyerotyki na sopran i zespół kameralny, sł. M. Kalota-Szymańska, 1969
• Białe charty czasu – Grażyna Bacewicz in memoriam na recytatora i 4 wiolonczele, sł. J.M. Rymkiewicz, 1969
• Trzy treny Jana Kochanowskiego na tenor, 2 chóry i orkiestrę kameralną, 1969
• Szkice o miłości na sopran i zespół instrumentalny, 1972
• Garść liści wierzbowych na baryton i zespół instrumentalny, 1978
• Salve Regina na chór dziecięcy i organy, 1981
• Gloria na chór mieszany, 3 trąbki, 3 puzony i organy ad libitum, 1982
• Magnificat I na chór dziecięcy i organy, 1983
• Der du bist drei in Einigkeit na chór mieszany i kwintet smyczkowy, 1984
• Le violon de Maria na aktorkę i 7 instrumentów, 1984
• Missa Tempore Adventus na głosy solowe, chór, organy i perkusję, 1984
• Défets, oratorium na 2 głosy solowe, 2 recytatorów, chór, taśmę i orkiestrę, 1987
• Aus der Tiefe, kantata na bas, chór mieszany i zespół instrumentalny, 1987
• Musik einer Sommernacht, oratorium na chór, carillon i orkiestrę, 1989
• Sueños, oratorium na mezzosopran, chór i orkiestrę, 1990
• Epilog, na chór żeński i organy, 1992
• Évocations, na chór mieszany i zespół instrumentalny, 1992
• Stèle, na chór mieszany i kwartet smyczkowy, 1992
• Ugui na recytatora i orkiestrę, sł. J.-L. Bauer, 1993
• Dédicace III na sopran i gitarę, 1995
• Gédéon, oratorium na 2 recytatorów, chór dziecięcy, chór mieszany, zespół instrumentów ludowych i orkiestrę, sł. J.-L. Bauer, 1996
• De l’amour na tenor i orkiestrę, sł. J.-L. Bauer, 1997
• Dzień – Noc, kantata do tekstów futurystów polskich na alt i orkiestrę, 1997
• Sonnet pour Astrée na baryton i fortepian, 1999
• Le cirque de Giuseppe na recytatora i orkiestrę, sł. J.-L. Bauer, 1997
• De la vie... na baryton i zespół instrumentalny, sł. A. Mickiewicz, przeł. J.-L. Bauer, 1998
• Tango, na chór i orkiestrę, 2000
• Le petit singe bleu, na recytatora i orkiestrę, sł. J.-L. Bauer, 2000
• Weihnachtskantate na sopran, chór żeński, organy i smyczki, 2000
• Meditation und Psalm na chór i orkiestrę, 2001
• Stabat Mater na mezzosopran, chór i 8 wiolonczel, 2002
• Intermède na 2 orkiestry dęte, 2003
• Passage na chór, orkiestrę i orkiestrę dętą, sł. J.-L. Bauer, 2003
• Wiersze Kawafisa (2013)

Sceniczne

• Prokris, balet, 1971
• Les fragments de la montagne, opera, 1988
• Karla, opera, libretto J.-L. Bauer, 1996
• Les ailes de Jean-Pierre, opera w jednym akcie, libretto J.-L. Bauer, 1997
• Le Monstre, opera kameralna, libretto J.-L. Bauer, 1998

Inne

• muzyka teatralna, filmowa, radiowa i telewizyjna
• muzyka rozrywkowa
• aranżacje
• opracowania muzyki poważnej i ludowej

Bibliografia

• Iwona Lindstedt, Moss Piotr (biogram), w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna, tom VI, red. E. Dziębowska, PWM, Kraków 2000, s. 383
• Moss Piotr (biogram), w: M. Stowpiec, A. Gronau, J. Kazem-Bek, Nowe pokolenie kompozytorów polskich, Pomorze, Bydgoszcz 1988, s. 80-86
• Moss Piotr (biogram), w: M. Hanuszewska, B. Schaeffer, Almanach polskich kompozytorów współczesnych, PWM, Kraków 1982, s. 153-155
• Piotr Moss, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21] .
• Piotr Moss. polmic.pl. [dostęp 2011-06-21]. (pol.).