Order Zasługi dla Ojczyzny (NRD)
Order Zasługi dla Ojczyzny (niem. Vaterländischer Verdienstorden) – odznaczenie państwowe nadawane w latach 1954–1990 w Niemieckiej Republice Demokratycznej.
Awers Złotego Orderu z baretką oraz odznaką honorową | |
Ustanowiono | |
---|---|
Wycofano | |
Kruszec | |
Powyżej | |
Poniżej |
Historia
edytujOrder został ustanowiony 21 kwietnia 1954 przez Radę Państwa Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Nadawany był przez Przewodniczącego Rady Państwa NRD za zasługi dla niemieckiego i międzynarodowego ruchu robotniczego, zasługi przy budowie i wzmacnianiu NRD, zasługi dla walki o pokój. Otrzymać go mogły zarówno osoby prywatne jak zakłady pracy, kombinaty, socjalistyczne spółdzielnie, jednostki sił zbrojnych, miasta i gminy.
Order był podzielony na trzy klasy:
- klasa I – Złoty Order,
- klasa II – Srebrny Order,
- klasa III – Brązowy Order.
15 kwietnia 1965 stworzono dla niego dodatkową dekorację nadawaną jako szczególne wyróżnienie, tzw. Ehrenspange – zawieszkę w postaci liści dębowych.
Przy nadaniach dla grup poniżej 10 osób każda z nich otrzymywała własną oznakę. Do 1974 z nadaniem orderu osobom prywatnym związana była roczna renta. Osoby odznaczone I, II i III klasą otrzymywały odpowiednio: 1000, 500 lub 250 marek. Po 1974 nowo odznaczonym wypłacano już tylko jednorazową premię w wysokości 10000, 5000 lub 2500 marek, ale pozostawiono renty osobom odznaczonym przed 1974.
Oznaka
edytujOznaką orderu była gwiazda z 10 pękami promieni. Na jej awersie znajdował się medalion z godłem NRD, przy I i II klasie umieszczony w emaliowanym na czerwono polu. Rewers był gładki, bez napisów. Order noszony był na lewej piersi na prostokątnej klamerce (będącej też baretką orderu) z gałązkami dębowymi poniżej, z nałożoną wstążką z czarno-czerwono-złotych poziomych pasków. Posiadacze „liści dębowych” nosili odznaczenie na dwóch stylizowanych gałązkach dębowych jako zawieszce, bez klamerki ze wstążką.
Gwiazdy orderowe I i II klasy do 1974 wykonywano w złocie lub srebrze, później już tylko w pozłacanym lub posrebrzanym tombaku.
Baretki Orderu Zasługi dla Ojczyzny | ||
---|---|---|
z Odznaką Honorową | ||
Złotego |
Srebrnego |
Brązowego |
Odznaczeni
edytujNiektórzy wyróżnieni Orderem Zasługi dla Ojczyzny:
- Złoty Order
- Józef Baryła (1984)
- Paweł Batow
- Jurij Brězan (1981)
- Wasilij Czujkow
- Johannes Dieckmann (1954)
- Otto Grotewohl
- Hermann Henselmann (1970)
- Margot Honecker (1964)
- Marita Koch
- Jürgen Kuczynski (1984)
- Wiktor Kulikow (1981)
- Olaf Ludwig (1988)
- Erich Mielke
- Moritz Mitzenheim (1961)
- Otto Nagel (1964)
- Włodzimierz Sawczuk (1975)
- Günter Schabowski (1977)
- Wilhelmine Schirmer-Pröscher (1959)
- Anna Seghers (1960)
- Wasilij Sokołowski
- Willi Stoph (1965)
- Józef Urbanowicz (1975)
- Helene Weigel (1965)
- Katarina Witt (1984)
- Srebrny Order
- Hermann Abendroth (1954)
- Udo Beyer
- Manfred Gerlach (1955)
- Klaus Gysi (1972)
- Hans-Joachim Heusinger (1975)
- Anton Jadasch
- Victor Klemperer (1956)
- Marita Koch
- Iwan Koniew
- Roman Paszkowski (1975)
- Henryk Pietraszkiewicz (1975)
- Brązowy Order
- Alexander Abusch
- Witalij Fiedorczuk
- Marita Koch
- Günter Schabowski (1969)
- Max Suhrbier (1955)
Bibliografia
edytuj- Paul Hieronymussen: Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour, Londyn, 1978
- Frank Bartel: Auszeichnungen der Deutschen Demokratischen Republik, Berlin, 1979
- Lech Janicki: Ustrój polityczny Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Poznań: Instytut Zachodni, 1964, s. 153.
- Lech Janicki: Ewolucja ustroju politycznego Niemieckiej Republiki. Poznań: Instytut Zachodni, 1974, s. 189.