Odwach w Poznaniu – budynek odwachu na Starym Rynku w Poznaniu.

Odwach
Zabytek: nr rej. A-8 z 24.03.1971 i 246 z 12.03.1930[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Poznań

Styl architektoniczny

klasycyzm

Architekt

Jan Chrystian Kamsetzer

Ukończenie budowy

XVIII wiek

Ważniejsze przebudowy

1783–1787

Zniszczono

1945

Odbudowano

1949–1951

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „Odwach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Odwach”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Odwach”
Ziemia52°24′29,90″N 16°55′59,15″E/52,408306 16,933097
Napis nad głównym wejściem

Historia

edytuj

Powstał w XVIII w. Pierwszy drewniany budynek zastąpiono nowym, zbudowanym w latach 1783–1787 według projektu warszawskiego architekta Jana Chrystiana Kamsetzera, w stylu klasycystycznym. Budowę sfinansował starosta generalny WielkopolskiKazimierz Raczyński. Służył jako siedziba dla straży miejskiej, a później policji.

W okresie międzywojennym w Odwachu umieszczono areszt garnizonowy[2]. Poważnie uszkodzony podczas walk w 1945 r., został odbudowany w latach 1949–1951, po czym mieściła się w nim Państwowa Średnia Szkoła Baletowa[3]. W 1961 roku stał się siedzibą Muzeum Ruchu Robotniczego im. Marcina Kasprzaka[4]. Obecnie mieści się w nim Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918–1919 będące oddziałem Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych.

W elewacji frontowej widać ganek ograniczony z obu boków ryzalitami. Cztery kolumny wykonane w porządku toskańskim wspierają architraw, na którym widnieje fryz z tryglifami. Na attyce kartusze: na środku z herbem Rzeczypospolitej z czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego, po lewej z herbem Raczyńskich – Nałęcz, po prawej z herbem Poznania.

Przypisy

edytuj
  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolska [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
  2. Zbigniew Kopeć, Poznań między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918–1939, Łódź: Księży Młyn, 2013, s. 60, ISBN 978-83-7729-030-9, OCLC 891282668.
  3. Historia szkoły. osb-poznan.pl. [dostęp 2022-07-19].
  4. Wojciech Jankowski, Mały przewodnik po Polsce, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1983 ISBN 83-217-2329-2 s. 232

Bibliografia

edytuj
  • Włodzimierz Łęcki i Piotr Maluśkiewicz (Red.), Poznań od A do Z - Leksykon krajoznawczy, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań, 1998, s. 205

Linki zewnętrzne

edytuj
Plan Starego Rynku
 Waga miejska w PoznaniuRatusz w PoznaniuPałac Działyńskich w PoznaniuStudzienka Bamberki w PoznaniuFontanna Prozerpiny w PoznaniuPręgierz w PoznaniuMuzeum Instrumentów Muzycznych w PoznaniuPałac Górków w PoznaniuDomki budnicze w PoznaniuPałac Mielżyńskich w PoznaniuOdwach w Poznaniu

Wybrane zabytki:

Legenda
Ratusz
Waga miejska
Domki budnicze
Odwach
Pałac Działyńskich
Pałac Mielżyńskich
Pałac Górków
Muzeum Instrumentów
Fontanna Prozerpiny
Studzienka Bamberki
Pręgierz