Obywatelska Partia Demokratyczna

Obywatelska Partia Demokratyczna (cz. Občanská demokratická strana, ODS) – prawicowa konserwatywna partia polityczna w Czechach, skrótowo określana jako „demokraci obywatelscy” (cz. občanští demokraté). W sprawach gospodarczych ugrupowanie o poglądach wolnorynkowych.

Obywatelska Partia Demokratyczna

Občanská demokratická strana

Państwo	Czechy
Skrót	ODS
Lider	Petr Fiala
Data założenia	1991
Adres siedziby	Truhlářská 1106/9 110 00 Praga
Ideologia polityczna	konserwatyzm, konserwatywny liberalizm, eurosceptycyzm
Poglądy gospodarcze	liberalizm
Członkostwo międzynarodowe	Partia Europejskich Konserwatystów i Reformatorów
Grupa w Parlamencie Europejskim	Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy
Młodzieżówka	Mladí konzervativci
Obecni posłowie	34/200
Obecni senatorowie	23/81
Obecni eurodeputowani	4/21
Strona internetowa

Historia

ODS założona została w kwietniu 1991 po rozpadzie Forum Obywatelskiego (Občanské fórum, OF) na mniejszościowy lewicowy Ruch Obywatelski (Občanské hnutí, OH) i większościowe prawicowe ODS, na czele którego stanął premier Václav Klaus. W latach 1993–1997 ODS była partią rządzącą, następnie znalazła się w opozycji.

ODS wygrała wybory parlamentarne w 1992 roku zdobywając razem z Partią Chrześcijańsko Demokratyczną (Křesťanskodemokratická strana, KDS) 29,7% głosów i 76 na 200 mandatów w Czeskiej Radzie Narodowej. Cztery lata później w wyborach z 1996 roku ODS ponownie wygrała z poparciem 29,6% i 68 mandatami, jednak rządziła tylko do 1997 przy akceptacji tego stanu rzeczy przez socjaldemokrację. Następne wybory odbyły się w 1998 roku wygrali je socjaldemokraci, a ODS uplasowała się na drugim miejscu z poparciem 27,8% i 63 miejscami w Izbie Poselskiej. W kolejnych wyborach w 2002 roku ODS ponownie była zajęła drugie miejsce i pozostała w opozycji wobec rządów centrolewicy.

ODS przerwała złą passę w wyborach w 2006 roku, kiedy uzyskała 35,4% głosów i wraz z koalicjantami Unią Chrześcijańskich Demokratów – Czechosłowacką Partią Ludową i Czeską Partią Zielonych zajęła 100 miejsc w Izbie Poselskiej. Umowę koalicyjną podpisano 26 czerwca 2006. Centroprawica stworzyła wówczas pierwszy rząd Mirka Topolánka złożony jedynie z ministrów ODS i bezpartyjnych, następnie zaś trójpartyjny drugi rząd Mirka Topolánka, który przetrwał do wiosny 2009. W latach 2009–2010 partia popierała techniczny i ponadpartyjny rząd Jana Fischera. W wyborach w 2010 ODS zajęła drugie miejsce, uzyskując 20,22% głosów i utworzyła koalicyjny rząd centroprawicowy wraz z TOP 09 i Sprawami Publicznymi.

ODS reprezentowana jest nie tylko w parlamencie krajowym i samorządach, a również w Parlamencie Europejskim. W wyborach do Parlamentu Europejskiego 2004 roku zajęła pierwsze miejsce z 30,0% poparcia i 9 mandatami. Po wyborach 2009 roku należy do grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów.

W latach 1991–2002 przewodniczącym partii był Václav Klaus, następnie Mirek Topolánek (2002–2010), Petr Nečas (2010–2013), Martin Kuba (2013–2014), zaś obecnie jest nim Petr Fiala.

Poparcie w wyborach

Wybory do Izby Poselskiej

Wybory	Wyniki		Mandaty	Zmiana	Rząd
	Głosy (tys.)	%
1992	1924	29,7	66/200	Nowa	Koalicja rządząca
1996	1795	29,6	68/200	2	Koalicja rządząca
1998	1656	27,7	63/200	5	Opozycja
2002	1167	24,5	58/200	5	Opozycja
2006	1892	35,3	81/200	23	Koalicja rządząca
2010	1058	20,2	53/200	28	Koalicja rządząca
2013	384	7,7	16/200	37	Opozycja
2017	573	11,3	25/200	9	Opozycja
2021	1494	27,8	34/200	9	Koalicja rządząca

Wybory do Parlamentu Europejskiego

Wybory	Wyniki		Mandaty	Zmiana
	Głosy (tys.)	%
2004	701	30,0	9/24	Nowa
2009	742	31,5	9/22	0
2014	116	7,7	2/21	7
2019	345	14,5	4/21	2

Linki zewnętrzne

• Oficjalna witryna ODS (cz.)