Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO w Australii i Oceanii
lista w projekcie Wikimedia
(Przekierowano z Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO w Australii i Oceanii)
Poniżej przedstawiono obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO, położone w Australii i Oceanii[1]. Listę uporządkowano w kolejności alfabetycznej według państw. Na liście nie wymieniono państw Samoa, Tonga, Nauru i Tuvalu, ponieważ na ich terenie nie znajduje się żaden obiekt wpisany na listę UNESCO[2][3][4][5].
- Nr ref. – numer referencyjny UNESCO
- Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście wraz z jej angielskim oryginałem;
- Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa:
- kulturowe (K),
- przyrodnicze (P),
- kulturowo–przyrodnicze (K,P);
- Rok wpisu – roku wpisu na listę; rok rozszerzenia wpisu;
- Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Obiekty wpisane na listę dziedzictwa zagrożonego
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
154 | Wielka Rafa Koralowa Great Barrier Reef |
P (vii)(viii)(ix)(x) | 1981 | Największa na świecie rafa koralowa, położona na Morzu Koralowym. W 1975 roku na terenie rafy utworzono park morski – Park Morski Wielkiej Rafy Koralowej[6]. | |
147 | Park Narodowy Kakadu Kakadu National Park |
K, P (i)(vi)(vii)(ix)(x) | 1981 1987 1992 |
Największy lądowy park narodowy na terenie Australii. Jest zamieszkiwany przez Aborygenów od ponad 40 tys. lat[7]. | |
167 | Region Wyschniętych Jezior Willandra Willandra Lakes Region |
K, P (iii)(viii) | 1981 | Skamieniałe pozostałości jezior i formacji piaskowych z okresu plejstocenu[8]. | |
181 | Tasmanian Wilderness[a] Tasmanian Wilderness |
K, P (iii)(iv)(vi)(vii)(viii)(ix)(x) | 1982 1989 |
Rezerwat przyrody o powierzchni 13 800 km². Na jego terenie znajduje się 10 parków narodowych oraz obszarów chronionych[9]. | |
186 | Wyspy Lorda Howe Lord Howe Island Group |
P (vii)(x) | 1982 | Wulkaniczne wyspy położone na Morzu Tasmana 600 km na wschód od Australii. Powstały w wyniku działalności podwodnych wulkanów[10]. | |
368 | Środkowo-Wschodni Rezerwat Lasów Deszczowych[b] Gondwana Rainforests of Australia |
P (viii)(ix)(x) | 1986 1994 |
Park narodowy łączący na swoim terenie parki narodowe dwóch stanów australijskich: Nowej Południowej Walii oraz Queenslandu[11]. | |
447 | Park Narodowy Uluru-Kata Tjuta Uluru-Kata Tjuta National Park |
K, P (v)(vi)(vii)(viii) | 1987 1994 |
Park narodowy położony w środkowej części Australii. Na jego terenie znajduje się formacja skalna Uluru oraz Kata Tjuta[12]. | |
486 | Wilgotny las równikowy Queensland Wet Tropics of Queensland |
P (vii)(viii)(ix)(x) | 1988 | Obszar o powierzchni 893 453 ha porośnięty głównie tropikalnymi lasami deszczowymi[13]. | |
578 | Zatoka Rekina w Australii Zachodniej Shark Bay, Western Australia |
P (vii)(viii)(ix)(x) | 1991 | Zatoka Oceanu Indyjskiego, najbardziej wysunięte miejsce na zachód w Australii[14]. | |
630 | Wielka Wyspa Piaszczysta K’gari (Fraser Island) |
P (vii)(viii)(ix) | 1992 | Największa wyspa piaskowa na świecie. Odnotowano na niej występowanie 350 gatunków ptaków oraz 48 gatunków ssaków[15]. | |
698 | Zespoły skamielin ssaków australijskich Riversleigh/Naracoorte Australian Fossil Mammal Sites (Riversleigh / Naracoorte) |
P (viii)(ix) | 1994 | Stanowiska archeologiczne Riversleigh oraz Naracoorte są jednymi z najbardziej zasobnych miejsc na świecie, ze skamieniałościami ssaków z epoki oligocenu oraz miocenu[16]. | |
577 | Wyspy Heard i McDonalda Heard and McDonald Islands |
P (viii)(ix) | 1997 | Jedyne na świecie aktywne wyspy wulkaniczne położone w tzw. pasie wyjących pięćdziesiątek. Znajdują się na nich jedyne czynne wulkany w Australii[17]. | |
629 | Macquarie Macquarie Island |
P (vii)(viii) | 1997 | Wyspa położona w strefie wyjących pięćdziesiątek. Jest to jedyne miejsce na Ziemi, gdzie płaszcz ziemski wynurza się nad poziom morza[18]. | |
917 | Region Gór Błękitnych Greater Blue Mountains Area |
P (ix)(x) | 2000 | Park narodowy charakteryzujący się wapiennymi płaskowyżami, wąwozami oraz urwiskami[19]. | |
1094 | Park Narodowy Purnululu Purnululu National Park |
P (vii)(viii) | 2003 | Park narodowy charakteryzujący się licznymi stożkami krasowymi, powstałymi w wyniku erozji oraz procesów geologicznych[20]. | |
1131 | Budynek Wystawy Królewskiej i Ogrody Carlton Royal Exhibition Building and Carlton Gardens |
K (ii) | 2004 2010 |
Budynek oraz ogrody zostały wzniesione na potrzeby wystaw międzynarodowych w 1880 oraz 1888 roku[21]. | |
166 | Opera w Sydney Sydney Opera House |
K (i) | 2007 | Gmach opery wybudowanej w stylu nowoczesnego ekspresjonizmu. Został zaprojektowany przez duńskiego architekta Jørna Utzona[22]. | |
1306 | Australijskie miejsca zesłańców Australian Convict Sites |
K (iv)(vi) | 2010 | Jedenaście obiektów wybudowanych przez administrację Imperium Brytyjskiego na terytorium Australii w XVIII i XIX wieku[23]. | |
1369 | Wybrzeże Ningaloo Ningaloo Coast |
P (vii)(x) | 2011 | Rafa koralowa o długości 260 km. W 1987 roku utworzono tutaj Podmorski Park Ningaloo[24]. | |
1577 | Krajobraz kulturowy Budj Bim Budj Bim Cultural Landscape |
K (iii)(v) | 2019 | Krajobraz obejmuje świadectwa kultury aborygeńskiej, z jednym z największych i najstarszych na świecie systemem akwakultury sprzed 6600 lat[25]. |
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
715 | Park Narodowy Rapa Nui Rapa Nui National Park |
K (i)(iii)(v) | 1995 | Park narodowy znajduje się na Wyspie Wielkanocnej. Na jego terenie znajdują się monolityczne posągi – moai[26]. |
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1399 | Historyczne miasto portowe Levuka Levuka Historical Port Town |
K (ii)(iv) | 2013 | Miasto portowe rozwijające się od XIX wieku dzięki handlowi. Jest przykładem kolonialnego miasta portowego, na które wpływ miała rdzenna ludność[27]. |
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
955 | Park Narodowy Lorentz Lorentz National Park |
P (viii)(ix)(x) | 1999 | Park Narodowy, który jest największym obszarem chronionym w Azji Południowo-Wschodniej[28]. |
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1362 | Wyspy Ogasawara Ogasawara Islands |
P (ix) | 2011 | Archipelag wysp wulkanicznych charakteryzujący się bogatą bioróżnorodnością[29]. |
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1325 | Obszar chroniony wysp Feniks Phoenix Islands Protected Area |
P (vii)(ix) | 2010 | Grupa wysp lagunowych, na których występuje duża bioróżnorodność wśród koralowców[30]. |
Mikronezja (1)
edytujNr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1503 | Nan Madol – ośrodek ceremonialny wschodniej Mikronezji Nan Madol: Ceremonial Centre of Eastern Micronesia |
K (i)(iii)(iv)(vi) | 2016 | Ruiny miasta położone na ok. 100 wysepkach. W 2016 roku został umieszczony na liście obiektów zagrożonych z uwagi na zamulenie powodujące niekontrolowany rozrost namorzyn blokujących kanały między wysepkami[31]. |
Nowa Kaledonia (francuskie terytorium zależne)
edytujNr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1115 | Laguny Nowej Kaledonii Lagoons of New Caledonia: Reef Diversity and Associated Ecosystems |
P (vii)(ix)(x) | 2008 | Laguny otaczające nowokaledońską rafę koralową. Jest to druga najdłuższa i trzecia pod względem wielkości rafa na świecie[32]. |
Nowa Zelandia (3)
edytujNr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
551 | Rezerwat przyrody Te Wahipounamu Te Wahipounamu – South West New Zealand |
P (vii)(viii)(ix)(x) | 1990 | Rezerwat przyrody charakteryzujący się licznymi fiordami oraz jeziorami polodowcowymi[33]. | |
421 | Park Narodowy Tongariro Tongariro National Park |
K, P (vi)(vii)(viii) | 1990 1993 |
Najstarszy park narodowy Nowej Zelandii. Znajdują się tutaj aktywne oraz wygasłe wulkany. Park zamieszkuje rdzenna ludność Nowej Zelandii – Maorysi[34]. | |
877 | Nowozelandzkie Wyspy Subantarktyczne New Zealand Sub-Antarctic Islands |
P (ix)(x) | 1998 | Pięć grup wysepek (Wyspy Antypodów, Wyspy Auckland, Wyspy Bounty, Wyspy Campbella oraz Wyspy Snares) położonych na południowy wschód od terytorium Nowej Zelandii[35]. |
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1386 | Południowa laguna Rock Islands Rock Islands Southern Lagoon |
K, P (iii)(v)(vii)(ix)(x) | 2012 | Laguna obejmująca 445 bezludnych wysepek. Występuje tutaj duża bioróżnorodność gatunkowa wśród ptaków[36]. |
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
887 | Wczesne stanowisko rolnicze Kuk Kuk Early Agricultural Site |
K (iii)(iv) | 2008 | Stanowisko archeologiczne obejmujące tereny wykorzystywane rolniczo przez ostatnie 7–10 tysięcy lat[37]. |
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
487 | Wyspa Henderson Henderson Island |
P (vii)(x) | 1988 | Bezludna wyspa koralowa o powierzchni 37,3 km². Jest przykładem ekosystemu nietkniętego przez człowieka[38]. |
Polinezja Francuska (francuskie terytorium zależne)
edytujNr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1529 | Taputapuatea Taputapuātea |
K (iii)(iv)(vi) | 2017 | Stanowisko archeologiczne obejmujące kamienne posągi Tiki. Znajduje się ono przy miejscu sakralnym zwanym Marae[39]. |
Stany Zjednoczone (23, 1 obiekt w Oceanii)
edytujNr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
409 | Park Narodowy Wulkany Hawaiʻi Park Narodowy Wulkany Hawaiʻi |
P (viii) | 1987 | Park narodowy położony na Hawajach. Ma on za zadanie ochronę krajobrazów wulkanicznych[40]. |
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1280 | Dominium wodza Roi Maty Chief Roi Mata’s Domain |
K (iii)(v)(vi) | 2008 | Miejsce związane z życiem i śmiercią ostatniego naczelnego wodza noszącego tytuł Roi Maty[41]. |
Nr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
1339 | Atol Bikini miejsce prób jądrowych Bikini Atoll Nuclear Test Site |
K (iv)(vi) | 2010 | Atol składający się z 36 wysepek. W latach 1946–1958 Stany Zjednoczone prowadziły tutaj próby z bronią jądrową[42]. |
Wyspy Salomona (1)
edytujNr ref. | Obiekt | Zdjęcie | Typ | Rok | Opis |
---|---|---|---|---|---|
854 | Wschodni Rennell East Rennell |
P (ix) | 1998 | Drugi co do wielkości wyniesiony atol na świecie. W 2013 roku został uznany za obiekt zagrożony[43]. |
Uwagi
edytuj- ↑ Parki narodowe zachodniej Tasmanii.
- ↑ Centaral Eastern Rainforest Reserves na granicy Nowej Południowej Walii oraz Queensland.
Przypisy
edytuj- ↑ UNESCO World Heritage Centre , States Parties – UNESCO World Heritage Convention [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Samoa – UNESCO World Heritage Convention [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Tonga – UNESCO World Heritage Convention [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Nauru – UNESCO World Heritage Convention [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2024-09-28] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Tuvalu – UNESCO World Heritage Convention [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2024-09-28] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Great Barrier Reef [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Kakadu National Park [online], whc.unesco.org [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Willandra Lakes Region [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Tasmanian Wilderness [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Lord Howe Island Group [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Gondwana Rainforests of Australia [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Uluṟu-Kata Tjuṯa National Park [online], whc.unesco.org [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Wet Tropics of Queensland [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Shark Bay, Western Australia [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , K’gari (Fraser Island) [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Australian Fossil Mammal Sites (Riversleigh / Naracoorte) [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Heard and McDonald Islands [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Macquarie Island [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Greater Blue Mountains Area [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Purnululu National Park [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Royal Exhibition Building and Carlton Gardens [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Sydney Opera House [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Australian Convict Sites [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Ningaloo Coast [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Budj Bim Cultural Landscape [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Rapa Nui National Park [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-27] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Levuka Historical Port Town [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Lorentz National Park [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-30] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Ogasawara Islands [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-30] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Phoenix Islands Protected Area [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Nan Madol: Ceremonial Centre of Eastern Micronesia [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Lagoons of New Caledonia: Reef Diversity and Associated Ecosystems [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Te Wahipounamu – South West New Zealand [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Tongariro National Park [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , New Zealand Sub-Antarctic Islands [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Rock Islands Southern Lagoon [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Kuk Early Agricultural Site [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Henderson Island [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Taputapuātea [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-23] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Hawaii Volcanoes National Park [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-27] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Chief Roi Mata’s Domain [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , Bikini Atoll Nuclear Test Site [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre , East Rennell [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-01-22] (ang.).