Nochowo
Nochowo (niem. Nochau)[4] – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Śrem[5][6].
| wieś | |
 Szkoła Podstawowa w Nochowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
80 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
1921[2] |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
63-100[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PSE |
| SIMC |
0596464 |
Położenie na mapie gminy Śrem  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu śremskiego  | |
 52°04′21″N 16°58′39″E/52,072500 16,977500[1]
| |
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0596470 | Nochowskie Huby | część wsi |
| 0596487 | Poniatówki | część wsi |
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Historia
edytujWieś królewska starostwa śremskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie kościańskim województwa poznańskiego[7].
Wieś położona przy południowo-zachodniej granicy Śremu, przy drodze wojewódzkiej nr 432 z Leszna do Wrześni przez Śrem. We wsi znajduje się skrzyżowanie z drogą w powiecie śremskim nr 4073 do Dolska przez Mełpin[8]. Komunikację ze wsi do miasta Śrem zapewnia komunikacja miejska w Śremie[9].
W 1292 roku ulokowano wieś na prawie średzkim. Wówczas książę Polski Przemysł II sprzedał wieś sołtysowi Zachariaszowi i jego bratu Wilhelmowi. Prawdopodobnie wtedy istniał tu kościół św. Mikołaja, o którym powstały legendy. Kronikarz Jan Długosz opisał pobyt Władysława Jagiełły 7 lipca 1416 roku: Król oglądał jak rosną garnki wszelkiego rodzaju, same przez się, sztuką wyłącznie przyrody[10]. Opis z kroniki odnosi się do istniejącego i potwierdzonego w XX wieku badaniami terenowymi cmentarzyska popielnicowego kultury łużyckiej Od XVI wieku wieś wchodziła w skład starostwa śremskiego i należała m.in. Opalińskich z Sierakowa. Następnie dzierżawili ją Czarneccy i Kinderowie. W 1921 majątek wydzierżawiło Towarzystwo Akcyjne „Spójnia”, powstała w 1917 spółka ogrodników, producentów nasion, wpisała do Rejestru Odmian Roślin Warzywnych ponad 100 własnych odmian roślin, w tym ogórka śremskiego[11].
W Nochowie znajduje się Szkoła Podstawowa im. hr. Władysława Zamoyskiego. W roku szkolnym 2006/2007 do placówki uczęszczało 280 uczniów[12]. Do świątków przydrożnych należy także barokowo-klasycystyczna kapliczka Matki Boskiej Różańcowej, figura Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z 1903, kapliczka Najświętszego Serca Jezusa z 1960, figura Krzyża Świętego, figura Najświętszego Serca Jezusa z 1935 oraz grota Matki Boskiej z Lourdes z 1929 przy ul. Wiejskiej[13].
Urodzeni w Nochowie
edytuj- Kazimierz Idaszewski (1878-1965) – profesor Politechniki Lwowskiej, Śląskiej i Wrocławskiej, specjalista budowy maszyn elektrycznych i elektrochemii[14]
- bracia Antoni (1897-1922) i Władysław (1900-1920) Bartkowiakowie, piloci wojskowi, kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari:
- Marian Grześczak (1934-2010) – polski poeta.
Zabytki
edytujZabytkiem chronionym prawem jest:
- Zespół dworski składający się z dworu z 1917; obecnie znajduje się w nim placówka naukowo-badawcza, która wyhodowała odmiany warzyw znane w całym kraju oraz parku z końca XIX wieku o powierzchni 2,5 ha[15].
Zabytkami w gminnej ewidencji zabytków są również[16]:
- Zespół folwarczny – kolonia mieszkalna,
- Budynek szkoły z końca XIX wieku,
- Zabytkowy dom i zagroda przy ul. Wiejskiej,
- Figura Najświętszego Serca Jezusa z 1948 przy ul. Śremskiej i krzyż przydrożny z 1975 przy ul. Szkolnej[17].
Demografia
edytujLiczba mieszkańców miejscowości w poszczególnych latach[18]:
| Rok | Liczba mieszkańców |
|---|---|
| 1998 | 868 |
| 2002 | 988 |
| 2009 | 1289 |
| 2011 | 1403 |
| 2021 | 1921 |
Od roku 1998 do 2021 liczba osób żyjących w miejscowości zwiększyła się o 121,3%.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 87727
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 816 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Mariusz. Red. Kondziela, GŚ Gazeta Śremska. Wydawnictwo miejskie, ZM, 1995–, OCLC 839173309 [dostęp 2019-07-19].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 243.
- ↑ Powiatowy Zarząd Dróg w Śremie: Wykaz dróg powiatowych. [dostęp 2009-07-06].
- ↑ Rozkład jazdy. srem.pl. [dostęp 2017-07-10].
- ↑ Ciekawsze miejscowości. W: Zbigniew Szmidt: Powiat Śremski. Śrem: Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego – Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości, 2010, s. 86.
- ↑ Zbigniew Szmidt: Powiat Śremski, przewodnik turystyczny. Śrem: Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego – ŚOWMP, 2010, s. 25–29.
- ↑ Urząd Miejski w Śremie: Strategia rozwoju gminy Śrem. Śrem: 2007.
- ↑ Zachowanie lokalnego dziedzictwa. Świątki przydrożne i kościoły w gminie Śrem. Śrem: Unia Gospodarcza Miast Regionu Śremskiego – ŚOWMP, 2010.
- ↑ prof. dr Kazimierz Idaszewski - Galeria Wybitnego Absolwenta - Absolwenci - Liceum Ogólnokształcące w Śremie [online], www.losrem.pl [dostęp 2023-11-30].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 229 [dostęp 2015-09-21].
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Śrem: Gminna ewidencja zabytków – Nochowo. [dostęp 2009-07-06].
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Śrem: Gminna ewidencja zabytków – Kapliczki przydrożne. [dostęp 2009-07-06].
- ↑ Wieś Nochowo (wielkopolskie) » mapy, GUS, nieruchomości, regon, kod pocztowy, atrakcje, wypadki drogowe, kierunkowy, edukacja, demografia, tabele, zabytki, statystyki, linie kolejowe, liczba ludności [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-07] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Nochowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 171.
- Nochowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 386.