Mykobiont – gatunek grzyba będący jednym ze współżyjących ze sobą organizmów (zwanych symbiontami). Ponieważ grzyby są cudzożywne, współżyją z symbiontami samożywnymi. Mykobionty są symbiontami w dwóch rodzajach takich symbioz:

  • mykoryza, czyli współżycie grzybów z korzeniami roślin[1]
  • porosty, czyli organizmy składające się ze współżyjących ze sobą grzybów i glonów lub sinic, które w tym współżyciu pełnią rolę fotobiontów[2]. W 98% gatunków mykobiontami są tu grzyby z typu workowców, w pozostałych 2% podstawczaki lub grzyby niedoskonałe. Współżycie glonów z grzybami u porostów ma różny stopień zaawansowania u różnych gatunków. Może być dość luźne, lub bardzo ścisłe, podczas którego strzępki grzyba wnikają do komórek glonów[3].
Schemat endomykoryzy. Czarne – strzępki grzyba, zielone – komórki korzeni
Przekrój plechy porostu. Zielonym kolorem zaznaczono komórki fotobionta, czarnym strzępki mykobionta

Według większości badaczy współżycie glonów z grzybami jest korzystne dla obydwu partnerów (mutualizm). Grzyb pobiera z komórek glona węglowodany, których sam nie potrafi syntetyzować, w zamian chroni glon przed czynnikami zewnętrznymi, szczególnie wysychaniem, oraz dostarcza mu wodę wraz z niezbędnymi dla glona solami mineralnymi. Istnieje też koncepcja wzajemności częściowej, według której jest to stan równowagi między grzybem jako pasożytem, a glonem, który jest odporny na to pasożytnictwo, gdyż wydzielane przez grzyba substancje pobudzają go do intensywniejszej fotosyntezy wystarczającej dla obydwu partnerów[3]. Niektórzy uważają współżycie grzybów i glonów w porostach za rodzaj pasożytnictwa, helotyzmu lub endosaprofityzmu w którym korzyści ze współżycia odnosi tylko grzyb. Istnieje nawet koncepcja glonopasożytnictwa[3].

Obecnie przeważa opinia, że w tak dużej i zróżnicowanej grupie jak porosty występują wszystkie te rodzaje współżycia fotobiona z mykobiontem[3].

Przypisy

edytuj
  1. Mycorrhizas: Symbiotic Mediators of Rhizosphere and Ecosystem Processes, [w:] Nancy C. Johnson, Catherine A. Gehring, The Rhizosphere An Ecological Perspective, Elsevier Inc., 2007, s. 73–100, ISBN 978-0-12-088775-0.
  2. Paweł Czarnota, Symbiozy porostowe w świetle interakcji między grzybami i porostami, „Kosmos. Problemy nauk biologicznych”, 58 (1–2), 2009, s. 229–248.
  3. a b c d Hanna Wójciak, Porosty, mszaki, paprotniki, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-552-4.