Muzeum Diecezjalne w Tarnowie
Muzeum Diecezjalne w Tarnowie – muzeum diecezjalne w Polsce założone 25 października 1888 roku przez ówczesnego rektora tarnowskiego seminarium duchownego ks. Józefa Bąbę. Jest najstarszą tego typu placówką w Polsce.
 Fragment ekspozycji w budynku akademioli | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Pl. Katedralny 6, |
| Data założenia |
25 października 1888 |
| Dyrektor |
ks. dr Piotr Pasek |
Położenie na mapie Tarnowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°00′47,2320″N 20°59′11,9040″E/50,013120 20,986640
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytuj
Muzeum zostało założone 25 października 1888 roku przez ks. Józefa Bąbę. Jego siedziba mieściła się pierwotnie w jednej z sal budynku tarnowskiego seminarium duchownego[1][2].
W latach 1931–1940 zbiory ulokowane były wespół z eksponatami muzeum miejskiego w ratuszu na tarnowskim Rynku, natomiast w listopadzie 1940 roku przeniesiono je do budynków zlokalizowanych za katedrą[1]. W 1948 roku biskup tarnowski Jan Stepa udzielił zgody na przeniesienie zbiorów na stałe do tychże domów, w związku z czym główna siedziba placówki umieszczona jest w zespole zabytkowych kamienic z XVI wieku (scholasterii, akademioli, domu Mikołajowskim oraz domu Mansjonariuszy), znajdującym się przy placu Katedralnym, w sąsiedztwie katedry, niegdyś kolegiaty[1][2].
W 1957 roku zbiory muzeum zostały zasilone przekazanym przez Norberta Lippóczego darem, w skład którego wchodziły dzieła sztuki ludowej, w tym hafty, ceramika oraz liczne obrazy malowane na szkle[1].
Kamienica, w której obecnie mieszczą się dwie duże sale wystawowe, była kiedyś zwana Akademiolą, ponieważ była to filia Uniwersytetu Krakowskiego. Była to pierwsza tarnowska szkoła.
Tarnowskie Muzeum Diecezjalne jest najstarszą tego typu placówką w Polsce[1][2].
Zbiory muzeum
edytujEksponaty muzeum dzielą się na cztery działy[3]: zabytki sztuki cechowej – gotycka rzeźba i malarstwo z terenu Małopolski, tkaniny kościelne – m.in. ornaty i kapy, sztuka ludowa, w szczególności obrazy malowane na szkle z całej Europy i innych kontynentów, oraz dzieła sztuki z przełomu XIX i XX wieku (obrazy, porcelana zegarki). Najstarszym eksponatem w muzeum jest pochodząca z XIII wieku rzeźba głowy św. Jana Chrzciciela na misie[4].
Oddziały
edytuj
Muzeum posiada następujące oddziały[5]:
- Bobowa – Muzeum Parafialne
- Chełm – Muzeum Parafialne im. Stróżów Bożego Grobu
- Dobra – Muzeum Parafialne
- Grybów – Muzeum Parafialne
- Iwkowa – Muzeum Parafialne
- Krynica – Muzeum Parafialne
- Limanowa – Muzeum Parafialne
- Odporyszów – Muzeum Parafialne im. Jana Wnęka
- Okulice – Muzeum Sanktuarium Maryjnego
- Paszyn – Ośrodek Sztuki Ludowej im. Ks. Edwarda Nitki
- Rzepiennik Strzyżewski – Muzeum Parafialne
- Stary Sącz – Muzeum klasztorne PP.Klarysek
- Szczawa – Muzeum I Pułku Strzelców Podhalańskich AK
- Tropie – Muzeum Parafialne
- Złota – Muzeum Parafialne
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Andrzej Niedojadło, Encyklopedia Tarnowa, Tarnów: Tarnowskie Towarzystwo Kulturalne, 2010, s. 274, ISBN 978-83-87366-96-4, OCLC 751483099 [dostęp 2023-02-07] (pol.).
- ↑ a b c Tadeusz Bukowski, Galeria Sztuki w zbiorach Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie. Przewodnik, Tarnów: Biblios, 2019, s. 11–22, ISBN 978-83-7793-681-8, OCLC 1199640872 [dostęp 2023-02-07] (pol.).
- ↑ Eksponaty – Muzeum Diecezjalne w Tarnowie [online], muzeum.diecezja.tarnow.pl [dostęp 2018-11-12] (pol.).
- ↑ Paweł Chwał, Tarnów. Cenne zabytki ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego w konserwacji. To kilkusetletnie rzeźby „świętych biskupów” z małopolskich kościołów [online], Tarnów Nasze Miasto, 24 maja 2022 [dostęp 2023-02-07] (pol.).
- ↑ Filie – Muzeum Diecezjalne w Tarnowie [online], muzeum.diecezja.tarnow.pl [dostęp 2018-11-12] (pol.).