Mikołajewska Akademia Sztabu Generalnego

Mikołajewska Akademia Sztabu Generalnego (ros. Николаевская академия Генерального штаба) – jedna z renomowanych uczelni wojskowych dla starszych oficerów Armii Imperium Rosyjskiego, założona w Sankt Petersburgu przez Mikołaja I, kształcąca oficerów dyplomowanych. Do jej tradycji nawiązuje powstała w 1936 Wojskowa Akademia Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej.

Mikołajewska Akademia Sztabu Generalnego

Николаевская академия Генерального штаба

Dawna siedziba Mikołajewskiej Akademii Sztabu Generalnego przy Suworowskim prospekcie
Data założenia	1832
Data likwidacji	1918 (nieoficjalnie 1922)
Typ	akademia wojskowa
Państwo	Imperium Rosyjskie
Adres	Angijskaja nabierieżnaja 32 (do 1901) Suworowski prospekt (po 1901)
brak współrzędnych

Utworzenie Akademii

Pomysł

Konieczność powstania w Rosji ośrodka naukowego i szkoleniowego – akademii wojskowej – została po raz pierwszy dostrzeżona około roku 1750 przez generała feldmarszałka Piotra Szuwałowa, jednakże jego postulaty w tej dziedzinie nie zostały zrealizowane. Dopiero po zakończeniu kampanii napoleońskich w 1812 i zwycięstw armii rosyjskiej w latach 1813–1814 problematyka ta zaczęła powracać.

Tworzenie nowych formacji wojskowych – dywizji i korpusów, obejmujących swymi strukturami wszystkie rodzaje wojsk i zdolne do samodzielnej realizacji różnorodnych zadań taktycznych, przyniosło konieczność rozbudowania aparatu sztabowego. Stało się jasnym, że rola służb sztabowych – zarówno w czasie pokoju (szkolenie, planowanie) jak i działań wojennych – jest coraz bardziej znacząca i wymaga specjalnie przygotowanych kadr oficerskich.

Opracowanie rozwiązania

W 1830 roku pozostający na służbie carskiej teoretyk wojskowy i historyk Antoine-Henri Jomini opracował koncepcję i projekt organizacyjny odpowiadającej potrzebom sztabów ośrodka szkoleniowo-badawczego – projekt rozporządzenia o akademii wojskowej oraz raport, który skierował do cara Mikołaja I.

Według statutu akademii miała ona powstać w Petersburgu przy sztabie głównym, celem przygotowania oficerów do służby sztabowej oraz „rozpowszechniania wiedzy wojskowej”.

Otwarcie

Uroczyste otwarcie Imperatorskiej Akademii Wojskowej w 1832 roku nastąpiło w dniu Świętego Jerzego Zwycięzcy – 26 listopada (8 grudnia), a dzień ten stał się następnie dniem święta uczelni. Ceremonia, z udziałem cara, następcy tronu, dużych grup wyższych urzędników wojskowych i cywilnych z Rosji i spoza jej granic przyjęła formę ważnego aktu stanu.

Nazwa uczelni

• oficjalna nazwa w momencie powstania w 1832 Imperatorska Akademia Wojskowa (ros. Императорская военная академия),
• od 1855 Mikołajewska Akademia Sztabu Generalnego (ros. Николаевская академия Генерального штаба, na cześć cara Mikołaja I),
• od 1909 Imperatorska Mikołajewska Akademia Wojskowa (ros. Императорская Николаевская военная академия).

Komendanci Akademii

źródło:

• Iwan Suchozanet (ros. Иван Онуфриевич Сухозанет) – pierwszy komendant Akademii Sztabu Generalnego (styczeń 1832 – luty 1854), generał artylerii;
• Gustaw Stiefan (ros. Густав Фёдорович Стефан) (luty 1854 – listopad 1858), generał porucznik;
• Aleksandr Baumgarten (ros. Александр Карлович Баумгартен) (listopad 1858 – listopad 1862), generał piechoty;
• Aleksandr Leontiew (ros. Алекса́ндр Никола́евич Лео́нтьев) (listopad 1862 – marzec 1878), generał porucznik;
• Michaił Dragomirow (ros. Михаи́л Ива́нович Драгоми́ров) (kwiecień 1878 – sierpień 1889), generał piechoty;
• Genrich Leer (ros. Генрих Антонович Леер) (sierpień 1889 – sierpień 1898), generał piechoty;
• Nikołaj Suchotin (ros. Никола́й Никола́евич Сухо́тин) (sierpień 1898 – kwiecień 1901), generał kawalerii;
• Władimir Głazow (ros. Владимир Гаврилович Глазов) (lipiec 1901 – kwiecień 1904), generał piechoty;
• Nikołaj Michniewicz (ros. Николай Петрович Михневич) (kwiecień 1904 – styczeń 1907), generał piechoty;
• Dmitrij Szczerbaczow (ros. Дмитрий Григорьевич Щербачёв) (styczeń 1907 – grudzień 1912), generał piechoty;
• Nikołaj Januszkiewicz (ros. Никола́й Никола́евич Янушке́вич) (styczeń 1913 – marzec 1914), generał piechoty;
• Paweł Jengałyczew (ros. Павел Николаевич Енгалычев) (marzec – sierpień 1914), generał porucznik;
• Aleksandr Zejfart (ros. Александр Александрович Зейфарт) p.o.(marzec 1914 – luty 1915), generał piechoty;
• Wasilij Witkowski (ros. Василий Васильевич Витковский) p.o. (luty – wrzesień 1915), generał porucznik;
• Grigorij Christiani (ros. Григорий Григорьевич Христиани) p.o. (wrzesień 1915 – lipiec 1916), generał porucznik;
• Władimir Kamniew-Peters (ros. Владимир Николаевич Камнев-Петерс) p.o. (lipiec 1916 – sierpień 1917), generał major;
• Aleksandr Andogski (ros. Александр Иванович Андогский) komendant Akademii Sztabu Generalnego (sierpień 1917 – październik 1922), generał major.

Bibliografia

• Волков С.В. Русский офицерский корпус. – М.: ЗАО Центрполиграф, 2003. ISBN 5-9524-0605-X.