Mieczysław Ubysz
Mieczysław Adam Ubysz (z Ubyszów herbu Cholewa; syn Adama Władysława i Heleny Kazimiery z domu Niteckiej, ps. powstańczy „Wik”, ur. 28 stycznia 1915 w Łodzi[1], zm. 6 lutego 1970 w Warszawie) – polski poeta, kapral podchorąży[2] spiker powstańczej radiostacji „Błyskawica”.
| Data i miejsce urodzenia |
28 stycznia 1915 |
|---|---|
| Data śmierci |
6 lutego 1970 |
| Dziedzina sztuki |
literatura |
| Ważne dzieła | |
|
Stare Miasto | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujUrodził się w Łodzi w domu przy ul. Suwalskiej 24[1]. Studiował prawo i nauki społeczne na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie oraz po wojnie na Uniwersytecie Warszawskim. Studiów nie skończył. W 1938 pracował w Rozgłośni Polskiego Radia w Wilnie jako spiker. Uczestnik kampanii wrześniowej, walczył jako ochotnik w obronie Warszawy. Po kapitulacji przebywał w Krakowie. W roku 1940 śmierć jego ojca, zmusiła go do przeprowadzenia się. Przeniósł się do Warszawy, gdzie wstąpił do podziemnej Armii Krajowej. Był jedną z osób współtworzących „Błyskawicę”, a także dowódcą patrolu megafonowego nr 2 Biura Informacji i Propagandy AK. Napisał wiele wierszy dotyczących powstania, najbardziej znane to Stare Miasto, Manifest i Ostatni Komunikat. Kontuzjowany w czasie powstania, po kapitulacji Warszawy przebywał w szpitalu jenieckim w Zeithain. Po wyzwoleniu, zostając w brytyjskiej strefie Niemiec Zachodnich, redagował czasopismo obozowe Droga w miejscowości Northeim, brał udział w występach teatru żołnierza i wciąż pisał. W 1945 wydał w Niemczech tom wierszy pt. Czas wirujący, zawierający ponad 80 utworów, a w 1946 w Hanowerze tomik pt. Brew z 18 wierszami. W obozie nabawił się gruźlicy. Do Polski wrócił w 1947, gdzie jego wiersze powstańcze obwiniające brak pomocy Armii Czerwonej przyczajonej po drugiej stronie Wisły zaowocowały blokadą publikacji i jego podanie o wstąpienie do Klubu Literatów w Łodzi zostało odrzucone. Imał się więc różnych zawodów, a nawet był bezrobotny. Wciąż jednak pisał - do szuflady. Czasem miewał wieczory autorskie, na których sam recytował swoje wiersze. W Polsce Ludowej, poza Antologią Polskiej Poezji Podziemnej 1939–1945 Jana Szczawieja, wiersze Ubysza nie były publikowane w formie książkowej.
Zmarł w 1970 r. po długiej chorobie, w wieku 55 lat, pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie – miejsce B22-4-12[3].
Władysław Bartoszewski w biograficznym artykule, oryginalnie opublikowanym 28 października 1956 roku w tygodniku Stolica, nazwał Kazimierza Ubysza zapomnianym poetą walczącej Warszawy[4].
Odznaczenia
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Index, [w:] Polskie Towarzystwo Genealogiczne, Genealogiczna kartoteka - baza urodzeń, małżeństw i zgonów [jpg], [w:] Geneteka, t. 1915, parafia: Łódź św. St. Kostka, geneteka.genealodzy.pl, łódzkie (735-738), s. 738 [dostęp 2024-03-31] (pol.), Adnotacja o ślubie w Łodzi-Śródm. 1951-11-24 Akt 4732/51.
- ↑ Powstańcze Biogramy - Mieczysław Ubysz [online], www.1944.pl [dostęp 2024-01-18] (pol.).
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Władysław Bartoszewski, Zapomniany poeta walczącej Warszawy, Kazimierz Ubysz - liryk wolności, cykl "Z notatnika kronikarza 1939-1944 (XVII)", „Stolica: warszawski tygodnik ilustrowany.”, R. 11 (nr 44), Federacja Bibliotek Cyfrowych, 28 października 1956, s. 6 [dostęp 2024-01-18].
Bibliografia
edytuj- Tadeusz Kubalski, "Żołnierze Walczącej Warszawy", Warszawa 1988, Instytut Prasy i Wydawnictw "NOVUM"
- Mieczysław Ubysz, "Czas wirujący", Northeim 1945, nakładem Stanisława Helnarskiego