Michał Tyszkiewicz
Michał Zygmunt Antoni Maria Tyszkiewicz-Łohojski (ur. 25 maja 1903 w Zakopanem, zm. 21 marca 1974 w Monachium) – polski hrabia, ziemianin, urzędnik Ministerstwa Spraw Zagranicznych, autor tekstów piosenek.
| Michał Zygmunt Antoni Maria | |
 Leliwa | |
| hrabia | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
25 maja 1903 |
| Data i miejsce śmierci |
21 marca 1974 |
| Ojciec |
Jan Józef Tyszkiewicz (1867–1903) |
| Matka |
Elżbieta Krasińska (1871–1906), c. Władysława Krasińskiego |
| Żona |
1. Hanka Ordonówna |
Życiorys
edytujNajmłodszy syn Jana Tyszkiewicza z Waki i Elżbiety z Krasińskich (wnuczki Zygmunta Krasińskiego). Studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i na uczelni w Belgii, jednak prawdziwą pasją była scena[1]. Napisał słowa do wielu znanych piosenek, m.in. Uliczka w Barcelonie, Fiakier, Jesienna piosenka, Każda z pań „moderne”, Sonny Boy, Zapomniana piosenka.
W 1931 ożenił się z Anną Marią Pietruszyńską (Hanką Ordonówną)[1]. Ich małżeństwo początkowo zostało uznane przez rodzinę hrabiego za mezalians. Przed wybuchem II wojny światowej Tyszkiewiczowie często bywali w Ornianach – posiadłości Michała Tyszkiewicza położonej niedaleko Wilna. W 1922 posiadał majątki ziemskie o powierzchni 15 420 ha[2].
Po wybuchu wojny działał w podziemiu jako przedstawiciel rządu do spraw Polaków litewskich i Wileńszczyzny w Angers. W 1940 otrzymał obywatelstwo litewskie, dzięki czemu udało mu się wydostać żonę z więzienia na Pawiaku, aresztowaną przez Gestapo w 1939. Jako obywatele litewscy przebywali w Wilnie, biorąc udział w polskim życiu kulturalno-towarzyskim[1].
Po rozpoczęciu sowieckiej okupacji Litwy został aresztowany przez NKWD i osadzony początkowo w więzieniu na Łukiszkach, a potem na Łubiance. Wkrótce też aresztowana została Hanka Ordonówna. Po podpisaniu układu Sikorski-Majski w 1941 Tyszkiewicz z żoną odzyskali wolność i znaleźli się w Armii Andersa. Wspólnie prowadzili ewakuację polskich dzieci z ZSRR, m.in. do Indii. Następnie został sekretarzem poselstwa RP w Teheranie, z ramienia rządu polskiego na uchodźstwie.
Po wojnie zamieszkał w Monachium, gdzie w latach 1952-1972 pracował jako redaktor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa[1]. Opiekował się także swoim osieroconym bratankiem – Janem Tyszkiewiczem, synem Władysława, zmarłego w kijowskim więzieniu NKWD w 1940[3].
Spoczywa w grobie rodzinnym Tyszkiewiczów na cmentarzu Brompton w Londynie[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Leokadia Aszkiełowicz: Michał Zygmunt Tyszkiewicz – jakie miał powiązania z Podbrodziem?. musurajonas.lt. [dostęp 2022-09-25]. (pol.).
- ↑ Wojciech Roszkowski. Lista największych właścicieli ziemskich w Polsce w 1922 r.. „Przegląd Historyczny”. 74 nr 2, s. 284, 1983.
- ↑ Joanna Sokołowska-Gwizdka, Gwiazdy i melodie [online], Dziennik Polonii w Kanadzie, 3 listopada 2006 [dostęp 2022-05-08].