Marszałek województwa

Marszałek województwa – przewodniczący kolegialnego zarządu województwa, organu wykonawczego samorządu województwa. Stanowisko marszałka województwa utworzono ustawą z 1998 w ramach reformy administracyjnej, która m.in. wprowadziła od 1 stycznia 1999 samorząd wojewódzki.

Siedziby władz samorządowych, w tym marszałków województw (od 1999)

Marszałek województwa organizuje pracę zarządu oraz urzędu marszałkowskiego, kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje je na zewnątrz. Jest kierownikiem urzędu marszałkowskiego oraz zwierzchnikiem służbowym jego pracowników, a także kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych. Ma kompetencję do wydawania decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej. Procedura powołania i odwołania marszałka oraz jego podstawowe uprawnienia zostały określone w przepisach ustawy o samorządzie województwa^[1].

Powołanie i odwołanie

Wyboru marszałka dokonuje się podczas sesji sejmiku w odrębnym głosowaniu tajnym spośród nieograniczonej liczby kandydatów zgłoszonych przez radnych sejmiku, przy czym sam marszałek nie musi być radnym^[2]. Za wybranego na to stanowisko uważa się tego kandydata, który otrzymał większość bezwzględną głosów ustawowego składu sejmiku^[3]. W przypadku niewybrania w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów pełnego zarządu województwa, sejmik ulega rozwiązaniu z mocy prawa^[4], co skutkuje przedterminowymi wyborami^[5].

Sejmik województwa może odwołać marszałka województwa z powodu nieudzielenia absolutorium lub na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu sejmiku^[6]. Odwołanie marszałka następuje większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu sejmiku w głosowaniu tajnym. Głosowanie w sprawie odwołania sejmik województwa przeprowadza po zapoznaniu się z opinią komisji rewizyjnej na następnej sesji po tej, na której zgłoszono wniosek o odwołanie, nie wcześniej jednak niż po upływie 1 miesiąca od dnia zgłoszenia wniosku. Jeżeli wniosek o odwołanie marszałka nie uzyskał wymaganej większości głosów, kolejny wniosek o odwołanie może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od poprzedniego głosowania^[7].

Obecni marszałkowie województw

	Ugrupowanie (w dacie powołania)	Data powołania	Województwo
Gancarz !Paweł Gancarz	Polskie Stronnictwo Ludowe	2024-05-21 21 maja 2024_(dts)	dolnośląskie
Całbecki !Piotr Całbecki	Platforma Obywatelska	2006-11-24 24 listopada 2006_(dts)	kujawsko-pomorskie
Stawiarski !Jarosław Stawiarski	Prawo i Sprawiedliwość	2018-11-21 21 listopada 2018_(dts)	lubelskie
Jabłoński !Marcin Jabłoński	Platforma Obywatelska	2023-10-13 13 października 2023_(dts)	lubuskie
Skrzydlewska !Joanna Skrzydlewska	Platforma Obywatelska	2024-06-11 11 czerwca 2024_(dts)	łódzkie
Łukasz Smółka	Prawo i Sprawiedliwość	2024-07-04 4 lipca 2024_(dts)	małopolskie
Struzik !Adam Struzik	Polskie Stronnictwo Ludowe	2001-12-10 10 grudnia 2001_(dts)	mazowieckie
Ogłaza !Szymon Ogłaza	Platforma Obywatelska	2024-06-12 12 czerwca 2024_(dts)	opolskie
Ortyl !Władysław Ortyl	Prawo i Sprawiedliwość	2013-05-27 27 maja 2013_(dts)	podkarpackie
Prokorym !Łukasz Prokorym	Platforma Obywatelska	2024-05-07 7 maja 2024_(dts)	podlaskie
Struk !Mieczysław Struk	Platforma Obywatelska	2010-02-22 22 lutego 2010_(dts)	pomorskie
Saługa !Wojciech Saługa	Platforma Obywatelska	2024-05-06 6 maja 2024_(dts)	śląskie
Janik !Renata Janik	OdNowa RP	2024-05-06 6 maja 2024_(dts)	świętokrzyskie
Kuchciński !Marcin Kuchciński	Platforma Obywatelska	2023-11-07 7 listopada 2023_(dts)	warmińsko-mazurskie
Woźniak !Marek Woźniak	Platforma Obywatelska	2005-10-10 10 października 2005_(dts)	wielkopolskie
Geblewicz !Olgierd Geblewicz	Platforma Obywatelska	2010-12-07 7 grudnia 2010_(dts)	zachodniopomorskie

Województwo dolnośląskie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Jan Waszkiewicz (AWS)	1 stycznia 1999	28 grudnia 2001	1092 dni	I kadencja
2.	Emilian Stańczyszyn (UW)	28 grudnia 2001	31 stycznia 2003	399 dni	I kadencja
3.	Henryk Gołębiewski (SLD)	31 stycznia 2003	25 sierpnia 2004	572 dni	II kadencja
4.	Paweł Wróblewski (PiS)	25 sierpnia 2004	7 grudnia 2006	834 dni	II kadencja
5.	Andrzej Łoś (PO)	7 grudnia 2006	5 marca 2008	456 dni	III kadencja
6.	Marek Łapiński (PO)	5 marca 2008	1 grudnia 2010	999 dni	III kadencja
7.	Rafał Jurkowlaniec (PO)	1 grudnia 2010	12 lutego 2014	1169 dni	IV kadencja
8.	Cezary Przybylski (PO/BS)	13 lutego 2014	21 maja 2024	3943 dni	IV kadencja
					V kadencja
					VI kadencja
9.	Paweł Gancarz (PSL)	21 maja 2024		193 dni	VII kadencja

Województwo kujawsko-pomorskie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Waldemar Achramowicz (SLD)	1 stycznia 1999	24 listopada 2006	2884 dni	I kadencja
1.	Waldemar Achramowicz (SLD)	1 stycznia 1999	24 listopada 2006	2884 dni	II kadencja
2.	Piotr Całbecki (PO)	24 listopada 2006		6581 dni	III kadencja
					IV kadencja
					V kadencja
					VI kadencja
					VII kadencja

Województwo lubelskie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Arkadiusz Bratkowski (PSL)	1 stycznia 1999	29 października 2001	1032 dni	I kadencja
2.	Edward Hunek (PSL)	29 października 2001	10 grudnia 2002	407 dni	I kadencja
3.	Edward Wojtas (PSL)	10 grudnia 2002	8 stycznia 2003	29 dni^[c]	II kadencja
4.	Henryk Makarewicz (PSL)	8 stycznia 2003	23 maja 2005	866 dni	II kadencja
(3.)	Edward Wojtas (PSL)	23 maja 2005	1 grudnia 2006	557 dni^[c]	II kadencja
5.	Jarosław Zdrojkowski (PiS)	1 grudnia 2006	28 stycznia 2008	423 dni	III kadencja
6.	Krzysztof Grabczuk (PO)	28 stycznia 2008	1 grudnia 2010	1038 dni	III kadencja
7.	Krzysztof Hetman (PSL)	1 grudnia 2010	24 czerwca 2014	1301 dni	IV kadencja
8.	Sławomir Sosnowski (PSL)	24 czerwca 2014	21 listopada 2018	1611 dni	IV kadencja
8.	Sławomir Sosnowski (PSL)	24 czerwca 2014	21 listopada 2018	1611 dni	V kadencja
9.	Jarosław Stawiarski (PiS)	21 listopada 2018		2201 dni	VI kadencja
9.	Jarosław Stawiarski (PiS)	21 listopada 2018		2201 dni	VII kadencja

Województwo lubuskie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Andrzej Bocheński (SLD)	1 stycznia 1999	1 grudnia 2006	2891 dni	I kadencja
1.	Andrzej Bocheński (SLD)	1 stycznia 1999	1 grudnia 2006	2891 dni	II kadencja
2.	Krzysztof Szymański (PO)	1 grudnia 2006	21 sierpnia 2008	731 dni	III kadencja
3.	Marcin Jabłoński (PO)	21 sierpnia 2008	29 listopada 2010	728 dni^[d]	III kadencja
4.	Elżbieta Polak (PO)	29 listopada 2010	13 października 2023	4701 dni	IV kadencja
					V kadencja
					VI kadencja
(3.)	Marcin Jabłoński (PO)	13 października 2023		414 dni^[d]	VI kadencja
(3.)	Marcin Jabłoński (PO)	13 października 2023		414 dni^[d]	VII kadencja

Województwo łódzkie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Waldemar Matusewicz (SLD)	1 stycznia 1999	31 stycznia 2001	761 dni	I kadencja
2.	Mieczysław Teodorczyk (SLD)	1 lutego 2001	29 marca 2004	1152 dni	I kadencja
2.	Mieczysław Teodorczyk (SLD)	1 lutego 2001	29 marca 2004	1152 dni	II kadencja
3.	Stanisław Witaszczyk (PSL)	29 marca 2004	27 listopada 2006	973 dni	II kadencja
4.	Włodzimierz Fisiak (PO)	28 listopada 2006	2 grudnia 2010	1465 dni	III kadencja
5.	Witold Stępień (PO)	2 grudnia 2010	22 listopada 2018	2912 dni	IV kadencja
5.	Witold Stępień (PO)	2 grudnia 2010	22 listopada 2018	2912 dni	V kadencja
6.	Grzegorz Schreiber (PiS)	22 listopada 2018	11 czerwca 2024	2200 dni	VI kadencja
7.	Joanna Skrzydlewska (PO)	11 czerwca 2024		172 dni	VII kadencja

Województwo małopolskie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Marek Nawara (AWS)	1 stycznia 1999	20 listopada 2002	1419 dni^[e]	I kadencja
2.	Janusz Sepioł (PO)	20 listopada 2002	27 listopada 2006	1468 dni	II kadencja
(1.)	Marek Nawara (PiS/WM)	27 listopada 2006	2 grudnia 2010	1466 dni^[e]	III kadencja
3.	Marek Sowa (PO)	2 grudnia 2010	25 października 2015	1788 dni	IV kadencja
3.	Marek Sowa (PO)	2 grudnia 2010	25 października 2015	1788 dni	V kadencja
4.	Jacek Krupa (PO)	9 listopada 2015	19 listopada 2018	1106 dni	V kadencja
5.	Witold Kozłowski (PiS)	19 listopada 2018	4 lipca 2024	2203 dni	VI kadencja
6.	Łukasz Smółka (PiS)	4 lipca 2024		149 dni	VII kadencja

Województwo mazowieckie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Zbigniew Kuźmiuk (PSL)	1 stycznia 1999	10 grudnia 2001	1074 dni	I kadencja
2.	Adam Struzik (PSL)	10 grudnia 2001		8391 dni	I kadencja
					II kadencja
					III kadencja
					IV kadencja
					V kadencja
					VI kadencja
					VII kadencja

Województwo opolskie


Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Stanisław Jałowiecki (AWS)	1 stycznia 1999	19 kwietnia 2002	1204 dni	I kadencja
2.	Ryszard Galla (MN)	19 kwietnia 2002	16 listopada 2002	211 dni	I kadencja
3.	Ewa Olszewska (SLD)	16 listopada 2002	25 lutego 2003	101 dni	II kadencja
4.	Grzegorz Kubat (SLD)	25 lutego 2003	27 listopada 2006	1371 dni	II kadencja
5.	Józef Sebesta (PO)	27 listopada 2006	12 listopada 2013	2542 dni	III kadencja
5.	Józef Sebesta (PO)	27 listopada 2006	12 listopada 2013	2542 dni	IV kadencja
6.	Andrzej Buła (PO)	12 listopada 2013	10 czerwca 2024	4036 dni	IV kadencja
					V kadencja
					VI kadencja
					VII kadencja
7.	Szymon Ogłaza (PO)	10 czerwca 2024		173 dni	VII kadencja

Województwo podkarpackie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Bogdan Rzońca (AWS)	1 stycznia 1999	22 listopada 2002	1421 dni	I kadencja
2.	Leszek Deptuła (PSL)	22 listopada 2002	25 listopada 2006	1464 dni	II kadencja
3.	Zygmunt Cholewiński (PiS)	25 listopada 2006	30 listopada 2010	1466 dni	III kadencja
4.	Mirosław Karapyta (PSL)	30 listopada 2010	27 maja 2013	909 dni	IV kadencja
5.	Władysław Ortyl (PiS)	27 maja 2013		4205 dni	IV kadencja
					V kadencja
					VI kadencja
					VII kadencja

Województwo podlaskie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Sławomir Zgrzywa (AWS)	1 stycznia 1999	30 listopada 2002	1429 dni	I kadencja
2.	Janusz Krzyżewski (SLD)	30 listopada 2002	20 lutego 2007^[f]	1543 dni	II kadencja
3.	Dariusz Piontkowski (PiS)	29 maja 2007	15 stycznia 2008	231 dni	III kadencja
4.	Jarosław Dworzański (PO)	15 stycznia 2008	8 grudnia 2014	2519 dni	III kadencja
4.	Jarosław Dworzański (PO)	15 stycznia 2008	8 grudnia 2014	2519 dni	IV kadencja
5.	Mieczysław Baszko (PSL)	8 grudnia 2014	25 października 2015	315 dni	V kadencja
6.	Jerzy Leszczyński (PSL)	9 listopada 2015	11 grudnia 2018	1128 dni	V kadencja
7.	Artur Kosicki (PiS)	11 grudnia 2018	7 maja 2024	1974 dni	VI kadencja
8.	Łukasz Prokorym (PO)	7 maja 2024		207 dni	VII kadencja

Województwo pomorskie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Jan Zarębski (AWS)	1 stycznia 1999	2 grudnia 2002	1431 dni	I kadencja
2.	Jan Kozłowski (PO)	25 listopada 2002	22 lutego 2010	2639 dni	II kadencja
2.	Jan Kozłowski (PO)	25 listopada 2002	22 lutego 2010	2639 dni	III kadencja
3.	Mieczysław Struk (PO)	22 lutego 2010		5395 dni	III kadencja
					IV kadencja
					V kadencja
					VI kadencja
					VII kadencja

Województwo śląskie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Jan Olbrycht (AWS)	1 stycznia 1999	26 listopada 2002	1425 dni	I kadencja
2.	Michał Czarski (SLD)	26 listopada 2002	27 listopada 2006	1462 dni	II kadencja
3.	Janusz Moszyński (PO)	27 listopada 2006	9 stycznia 2008	408 dni	III kadencja
4.	Bogusław Śmigielski (PO)	12 stycznia 2008	10 grudnia 2010	1063 dni	III kadencja
5.	Adam Matusiewicz (PO)	10 grudnia 2010	21 stycznia 2013	773 dni	IV kadencja
6.	Mirosław Sekuła (PO)	21 stycznia 2013	1 grudnia 2014	679 dni	IV kadencja
7.	Wojciech Saługa (PO)	1 grudnia 2014	21 listopada 2018	1451 dni^[g]	V kadencja
8.	Jakub Chełstowski (PiS)	21 listopada 2018	7 maja 2024	2201 dni	VI kadencja
(7.)	Wojciech Saługa (PO)	7 maja 2024		207 dni^[g]	VII kadencja

Województwo świętokrzyskie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Józef Szczepańczyk (PSL)	1 stycznia 1999	22 października 2001	1025 dni	I kadencja
2.	Józef Kwiecień (PSL)	22 października 2001	27 listopada 2002	401 dni	I kadencja
3.	Franciszek Wołodźko (SLD)	27 listopada 2002	27 listopada 2006	1461 dni	II kadencja
4.	Adam Jarubas (PSL)	27 listopada 2006	22 listopada 2018	4378 dni	III kadencja
					IV kadencja
					V kadencja
5.	Andrzej Bętkowski (PiS)	22 listopada 2018	6 maja 2024	2200 dni	VI kadencja
6.	Renata Janik (OdNowa RP)	6 maja 2024		207 dni	VII kadencja

Województwo warmińsko-mazurskie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Jerzy Szmit (AWS)	1 stycznia 1999	14 października 1999	286 dni	I kadencja
2.	Andrzej Ryński (SLD)	14 października 1999	29 listopada 2006	2603 dni	I kadencja
2.	Andrzej Ryński (SLD)	14 października 1999	29 listopada 2006	2603 dni	II kadencja
3.	Jacek Protas (PO)	29 listopada 2006	12 grudnia 2014	2935 dni	III kadencja
3.	Jacek Protas (PO)	29 listopada 2006	12 grudnia 2014	2935 dni	IV kadencja
4.	Gustaw Brzezin (PSL)	12 grudnia 2014	15 października 2023	3229 dni	V kadencja
4.	Gustaw Brzezin (PSL)	12 grudnia 2014	15 października 2023	3229 dni	VI kadencja
5.	Marcin Kuchciński (PO)	7 listopada 2023		389 dni	VI kadencja
5.	Marcin Kuchciński (PO)	7 listopada 2023		389 dni	VII kadencja

Województwo wielkopolskie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Stefan Mikołajczak (SLD)	1 stycznia 1999	10 października 2005	2474 dni	I kadencja
1.	Stefan Mikołajczak (SLD)	1 stycznia 1999	10 października 2005	2474 dni	II kadencja
2.	Marek Woźniak (PO)	10 października 2005		6991 dni	II kadencja
					III kadencja
					IV kadencja
					V kadencja
					VI kadencja
					VII kadencja

Województwo zachodniopomorskie

Lp.	Imię i nazwisko (z nominacji)	Objęcie urzędu^[a]	Złożenie urzędu^[b]	Długość urzędowania	Kadencja sejmiku
1.	Zbigniew Zychowicz (SLD)	1 stycznia 1999	26 stycznia 2000	390 dni	I kadencja
2.	Józef Faliński (SLD)	26 stycznia 2000	9 grudnia 2002	1048 dni	I kadencja
3.	Zygmunt Meyer (SLD)	9 grudnia 2002	18 grudnia 2006	1470 dni	II kadencja
4.	Norbert Obrycki (PO)	18 grudnia 2006	22 kwietnia 2008	492 dni	III kadencja
5.	Władysław Husejko (PO)	22 kwietnia 2008	7 grudnia 2010	959 dni	III kadencja
6.	Olgierd Geblewicz (PO)	7 grudnia 2010		5107 dni	IV kadencja
					V kadencja
					VI kadencja
					VII kadencja

Uwagi

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Objęcie urzędu – pierwszy dzień urzędowania – zaprzysiężenie.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Złożenie urzędu – ostatni dzień urzędowania.
↑ ^a ^b Edward Wojtas urzędował łącznie jako marszałek województwa lubelskiego 586 dni.
↑ ^a ^b Marcin Jabłoński urzędował łącznie jako marszałek województwa lubuskiego 1142 dni.
↑ ^a ^b Marek Nawara urzędował łącznie jako marszałek województwa małopolskiego 2885 dni.
↑ Od lutego do maja 2007 stanowisko osoby pełniącej obowiązki organów samorządu województwa podlaskiego zajmował Jarosław Schabieński z PiS, powołany w związku z niemożnością powołania nowego zarządu województwa i koniecznością przeprowadzenia przedterminowych wyborów do sejmiku podlaskiego III kadencji.
↑ ^a ^b Wojciech Saługa urzędował łącznie jako marszałek województwa Śląskiego 1658 dni.

Przypisy

↑ Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 547).
↑ Art. 32 ust. 4 ustawy o samorządzie województwa.
↑ Art. 32 ust. 2 ustawy o samorządzie województwa.
↑ Art. 33 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa.
↑ Art. 33 ust. 3 ustawy o samorządzie województwa.
↑ Art. 37 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa.
↑ Art. 37 ust. 3 ustawy o samorządzie województwa.

[objecie-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Objęcie urzędu – pierwszy dzień urzędowania – zaprzysiężenie.

[zlozenie-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Złożenie urzędu – ostatni dzień urzędowania.

[Wojtas-10] Edward Wojtas urzędował łącznie jako marszałek województwa lubelskiego 586 dni.

[Jabłoński-11] Marcin Jabłoński urzędował łącznie jako marszałek województwa lubuskiego 1142 dni.

[Nawara-12] Marek Nawara urzędował łącznie jako marszałek województwa małopolskiego 2885 dni.

[Podlaskie-13] Od lutego do maja 2007 stanowisko osoby pełniącej obowiązki organów samorządu województwa podlaskiego zajmował Jarosław Schabieński z PiS, powołany w związku z niemożnością powołania nowego zarządu województwa i koniecznością przeprowadzenia przedterminowych wyborów do sejmiku podlaskiego III kadencji.

[Saługa-14] Wojciech Saługa urzędował łącznie jako marszałek województwa Śląskiego 1658 dni.

[1] Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 547).

[2] Art. 32 ust. 4 ustawy o samorządzie województwa.

[3] Art. 32 ust. 2 ustawy o samorządzie województwa.

[4] Art. 33 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa.

[5] Art. 33 ust. 3 ustawy o samorządzie województwa.

[6] Art. 37 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa.

[7] Art. 37 ust. 3 ustawy o samorządzie województwa.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[a]

[b]

[c]

[d]

[e]

[f]

[g]