Maria Żukowska

Maria Żukowska (ur. 17 grudnia 1926 r., zm. 24 lutego 2005 r.) – historyk sztuki wyspecjalizowana w zakresie aranżacji dekoracji tkaninowych wnętrz zabytkowych.

M. Żukowska była pracownikiem Muzeum w Wilanowie przez całe swe życie zawodowe – od ukończenia studiów na UW w 1952 r. do swego przejścia na emeryturę w 1988 r., pozostając do końca życia w kręgu działalności muzeum. Swoją pracę rozpoczęła na stanowisku instruktora, zostając w 1970 r. kustoszem. Należała do zespołu historyków sztuki – obok Wojciecha Fijałkowskiego i Ireny Voisé, którzy zajmowali się rewaloryzacją pałacu wilanowskiego i rekonstrukcją jego zbiorów. Zajmując się nadzorem nad zbiorami dzieł sztuki, realizowała trudne zadanie przywrócenia wnętrzom pałacowym tkaninowych dekoracji ściennych. Wykonała to zadanie we współpracy z Adamem Nahlikiem (technologia wykonania kopii tkanin), z zespołem Cepeliowskiej Spółdzielni Rękodzieło Artystyczne w Łodzi i fabryką jedwabiu w Milanówku. Jej prace oceniono jako sukces, powierzając jej prace przy dekoracji wnętrz pałacu nieborowskiego, Pałacu Łazienkowskiego, Królikarni, Pałacu Biskupiego w Kielcach oraz Zamku Królewskiego w Warszawie. M. Żukowska opiekowała się również wilanowską kolekcją wyrobów jubilerskich, sreber, brązów i emalii, którą opracowywała naukowo we współpracy z muzeami francuskimi, dzięki czemu w 1998 r. możliwe było zorganizowanie poświęconej im wystawy czasowej. Już po przejściu na emeryturę współtworzyła scenariusz i koncepcję zorganizowanej w 1993 r. wystawy Osobliwości Dalekiego Wschodu w historycznej kolekcji Wilanowa.

M. Żukowska w 1977 r. została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi, a w 1986 r. Złotym Krzyżem Zasługi.

W 1970 r. została wyróżniona złotą odznaką Za Opieką nad Zabytkami, w 1987 r. odznaką Zasłużonego Działacza Kultury.

Ważniejsze publikacje

• Wilanów, Warszawa 1964 (przewodnik).
• Zespół obiciowych aksamitów wzorzystych tzw. velours de Gęnes we wnętrzach pałacu w Wilanowie, Ochrona Zabytków 1966, nr 2.
• Dwa portrety ze zbiorów wilanowskich zwane Gobelinowym, Studia Muzealne 1974, nr 10.
• Artystyczne zbiory Wilanowa, Warszawa 1979. Współautorstwo – opracowanie wyrobów złotniczych, emalii, metali.
• Gobelinowy portrecik Jana III Sobieskiego – konserwacja i nowe sugestie dotyczące jego powstania, Studia Wilanowskie 1983, t. IX, s. 21. Współautor: E. Kujawa-Szczęsna.
• Chwała i sława Jana III w sztuce i literaturze XVII–XX w.", Warszawa 1983. Katalog wystawy – współautorstwo.
• Osobliwości Dalekiego Wschodu w historycznej kolekcji Wilanowa, Warszawa 1993. Katalog wystawy. Współautorstwo.
• Srebra francuskie w zbiorach wilanowskich, Warszawa 1998.
• Konserwacja najcenniejszych tkanin w Pałacu w Wilanowie w latach 1955–1968. Pamięci zasłużonych dla Wilanowa konserwatorów tkanin, Studia Wilanowskie 2004, t. XV, s. 109.
• Kolekcja Wilanowska, Warszawa 2005 (publikacja wydana na podstawie opracowania M. Żukowskiej).

Bibliografia

• Anna Kwiatkowska, Wspomnienia o pracownikach Muzeum w Wilanowie – Maria Żukowska, w: Muzealnictwo 47, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa 2006, ss. 257-258.