Wikipedia

Marek Borowski

polski polityk, senator, były wicepremier i marszałek Sejmu

Marek Stefan Borowski (ur. 4 stycznia 1946 w Warszawie) – polski polityk i ekonomista. Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej IV kadencji (2001–2004).

Marek Borowski
Ilustracja
Marek Borowski (2019)
Data i miejsce urodzenia

4 stycznia 1946
Warszawa

Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Okres

od 19 października 2001
do 20 kwietnia 2004

Przynależność polityczna

Sojusz Lewicy Demokratycznej / Socjaldemokracja Polska

Poprzednik

Maciej Płażyński

Następca

Józef Oleksy

Wicemarszałek Sejmu II i III kadencji
Okres

od 16 lutego 1996
do 18 października 2001

Przynależność polityczna

Sojusz Lewicy Demokratycznej

Minister-szef Urzędu Rady Ministrów
Okres

od 7 marca 1995
do 7 lutego 1996

Przynależność polityczna

Sojusz Lewicy Demokratycznej

Poprzednik

Michał Strąk

Następca

Leszek Miller

Wiceprezes Rady Ministrów, minister finansów
Okres

od 26 października 1993
do 8 lutego 1994

Przynależność polityczna

Sojusz Lewicy Demokratycznej

Poprzednik

Jerzy Osiatyński[1]

Następca

Grzegorz Kołodko

Przewodniczący Socjaldemokracji Polskiej
Okres

od 26 marca 2004
do 1 sierpnia 2008

Przynależność polityczna

Socjaldemokracja Polska

Następca

Bartosz Dominiak (p.o.)

Odznaczenia
Order Krzyża Ziemi Maryjnej I Klasy (Estonia) Narodowy Order Zasługi I klasy (Malta) Wielki Krzyż Orderu „Za Zasługi dla Litwy” Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Uśmiechu
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Wiadomości w Wikinews
Marek Borowski podczas 63. posiedzenia Senatu (2014)
Marek Borowski podczas turnieju szachowego młodzi szachiści-parlamentarzyści w Senacie (2012)

Poseł na Sejm I, II, III, IV i VI kadencji (1991–2005, 2007–2011), senator VIII, IX, X i XI kadencji (od 2011). W latach 1989–1991 wiceminister rynku wewnętrznego, w latach 1993–1994 wiceprezes Rady Ministrów i minister finansów w rządzie Waldemara Pawlaka, w latach 1995–1996 minister-szef Urzędu Rady Ministrów, w latach 1996–2001 wicemarszałek Sejmu II i III kadencji. Założyciel Socjaldemokracji Polskiej i jej przewodniczący w latach 2004–2008. Kandydat na urząd prezydenta RP w wyborach w 2005.

Życiorys

edytuj

Okres PRL

edytuj

Urodził się w polsko-żydowskiej rodzinie. Syn Wiktora Borowskiego, przedwojennego działacza KPP, a także dziennikarza (m.in. redaktora naczelnego „Życia Warszawy”)[2], oraz Janiny z domu Piotrowskiej[3][4]; bratanek Bronisława Bermana.

W 1963 ukończył XIV Liceum Ogólnokształcące im. Klementa Gottwalda w Warszawie[5]. W młodości był członkiem Klubu Poszukiwaczy Sprzeczności. W 1967 wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Z powodu zaangażowania w protesty w ramach wydarzeń marcowych w 1968 został z niej usunięty. Spowodowało to krótkie przerwanie nauki na uczelni, a władze dodatkowo zastosowały wobec niego sankcje w postaci zakazu pracy w kierunku, w jakim się kształcił, oraz zabroniły wyjazdów za granicę. Nadal pozostawał członkiem Związku Młodzieży Socjalistycznej. Ostatecznie został absolwentem Wydziału Handlu Zagranicznego Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie na kierunku międzynarodowe stosunki gospodarcze z tytułem zawodowym magistra ekonomii. Odbył również podyplomowe studia w Szkole Głównej Planowania i Statystyki (finanse).

W 1968 rozpoczął swoją pierwszą pracę jako sprzedawca w Domach Towarowych „Centrum”. W Domu Towarowym „Junior” przez rok był sprzedawcą odzieży. W 1973 wyjechał na staż do francuskich domów towarowych. W 1975 ponownie został przyjęty do PZPR, pozostając w tej partii aż do jej rozwiązania. W 1982 skończył pracę w DT jako główny specjalista do spraw ekonomicznych.

W 1982 został zastępcą, a później dyrektorem departamentu ekonomicznego w Ministerstwie Rynku Wewnętrznego. Był reprezentantem ministerstwa w pracach nad reformami ekonomicznymi, którymi kierował początkowo profesor Władysław Baka, a następnie profesor Zdzisław Sadowski. W 1989 wstąpił do Ruchu 8 Lipca, określanego mianem reformatorskiej grupy wewnątrz PZPR.

III Rzeczpospolita

edytuj

Lata 1989–2001

edytuj

W 1989 został mianowany na stanowisko wiceministra rynku wewnętrznego w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, a w 1990 w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego. Do jego zadań należała prywatyzacja handlu i turystyki. Stanowisko opuścił w 1991. W styczniu 1990 był jednym z założycieli Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej, w której objął funkcję wiceprzewodniczącego. W październiku 1991 został po raz pierwszy wybrany posłem. Jako pierwszy zaproponował przekształcenie koalicji SLD w partię polityczną[6]. W 1999, po rozwiązaniu się SdRP, został członkiem i wiceprzewodniczącym Sojuszu Lewicy Demokratycznej, którym pozostał do 2004.

Od 26 października 1993 do 8 lutego 1994 sprawował funkcję wiceprezesa Rady Ministrów oraz ministra finansów w rządzie Waldemara Pawlaka. Przyczynami podania się do dymisji ze stanowiska wicepremiera i ministra finansów było niekonsultowane z nim odwołanie przez Waldemara Pawlaka wiceministra finansów Stefana Kawalca, obarczanego odpowiedzialnością za rzekome nieprawidłowości przy prywatyzacji Banku Śląskiego. Do pracy w rządzie powrócił w 1995, obejmując na okres roku stanowisko ministra-szefa Urzędu Rady Ministrów w rządzie premiera Józefa Oleksego.

Po dymisji rządu w lutym 1996 został jednym z wicemarszałków Sejmu, wybranym z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Funkcję sprawował do końca II i przez całą III kadencję Sejmu, tj. do października 2001.

Lata 2001–2005

edytuj

19 października 2001 został wybrany na urząd Marszałka Sejmu IV kadencji stosunkiem głosów: 377 – za, 77 – przeciw, 1 – wstrzymującym się. Po złożonej rezygnacji został odwołany przez Sejm (370:5:1) 20 kwietnia 2004.

26 marca 2004 wraz z liczącą około 30 osób grupą dotychczasowych działaczy i parlamentarzystów Sojuszu Lewicy Demokratycznej (m.in. Izabella Sierakowska, Jolanta Banach, Andrzej Celiński) oraz Unii Pracy (m.in. Tomasz Nałęcz), niezadowolonych z działania rządu Leszka Millera i partii koalicyjnych, utworzył nową lewicową formację polityczną o nazwie Socjaldemokracja Polska. W wyborach parlamentarnych w 2005 nie uzyskał mandatu poselskiego, gdyż SDPL nie przekroczyła progu wyborczego.

1 maja 2005 wyraził zamiar kandydowania w wyborach prezydenckich jako kandydat Socjaldemokracji Polskiej. 6 czerwca tego samego roku jego komitet wyborczy został zatwierdzony przez Państwową Komisję Wyborczą. Dodatkowo poparcia politycznego udzieliły mu partie Unia Pracy, Zieloni 2004 oraz po wycofaniu się Włodzimierza Cimoszewicza Sojusz Lewicy Demokratycznej. Poparły go również Federacja Młodych Unii Pracy i Stowarzyszenie Młoda Socjaldemokracja. Szefem sztabu wyborczego został Tomasz Nałęcz, który jednak zrezygnował z tej funkcji i przeszedł do sztabu Włodzimierza Cimoszewicza po jego deklaracji uczestnictwa w wyborach. Przewodniczącym komitetu wyborczego Marka Borowskiego był deputowany do Parlamentu Europejskiego Dariusz Rosati.

Swój udział w wyborach Marek Borowski zakończył w I turze. Po wycofaniu się Włodzimierza Cimoszewicza poparcia udzielił mu odchodzący prezydent Aleksander Kwaśniewski. Na byłego marszałka Sejmu zagłosowało 1 544 642 wyborców (10,33%), co wystarczyło do zajęcia czwartego miejsca. W II turze wyborów udzielił swojego poparcia Donaldowi Tuskowi.

Działalność od 2005

edytuj
 
Marek Borowski z warszawskimi samorządowcami na uroczystości odsłonięcia muralu upamiętniającego Agnieszkę Osiecką (2023)

Po wyborczej porażce jako przewodniczący SDPL uczestniczył w 2006 w tworzeniu koalicji Lewica i Demokraci celem wspólnego udziału w wyborach samorządowych. W tych wyborach bezskutecznie ubiegał się o stanowisko Prezydenta Warszawy z ramienia nowej koalicji, zajmując trzecie miejsce (przegrywając z Kazimierzem Marcinkiewiczem i Hanną Gronkiewicz-Waltz), zdobywając 22,61% poparcia (159 043 głosów)[7]. 17 listopada poinformował na konferencji prasowej, że nie popiera żadnego z kandydatów. Jednak tydzień później, w przeddzień ciszy wyborczej, zapowiedział oddanie głosu na kandydatkę PO[8].

W tych samych wyborach uzyskał mandat radnego sejmiku mazowieckiego, obejmując w nim funkcję przewodniczącego liczącego cztery osoby klubu radnych Lewicy i Demokratów.

W wyborach parlamentarnych w 2007 ponownie uzyskał mandat poselski, otrzymując w okręgu warszawskim 75 493 głosy. 22 kwietnia 2008 został przewodniczącym Koła Poselskiego SDPL-Nowa Lewica (od września 2009 działającym bez członu „Nowa Lewica” w nazwie). W 2008 zrezygnował także z kierowania Socjaldemokracją Polską, zostając przewodniczącym jej rady politycznej. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 kandydował z listy komitetu Porozumienie dla Przyszłości – CentroLewica, który nie osiągnął progu wyborczego.

W wyborach parlamentarnych w 2011 uzyskał, startując z własnego komitetu, mandat senatora w warszawskim okręgu wyborczym obejmującym dzielnice: Praga-Północ, Praga-Południe, Targówek, Rembertów i Wesoła, zdobywając 104 238 głosów (50,26%)[9]. Jego kandydaturę popierały SLD i Platforma Obywatelska. 20 grudnia 2011 przystąpił do Koła Senatorów Niezależnych. W 2015 opuścił SDPL i w wyborach w tym samym roku z powodzeniem ubiegał się o reelekcję, poparły go 124 264 osoby (konkurował jedynie z kandydatem PiS)[10]. Ponownie przystąpił do KSN, a wskutek jego rozpadu w połowie czerwca 2016 został senatorem niezrzeszonym.

Jako pierwszy w felietonie dla tygodnika „Polityka” przedstawił pomysł wystawienia przez partie opozycyjne w wyborach do Senatu w 2019 po jednym wspólnym kandydacie we wszystkich okręgach, aby zwiększyć szanse na pokonanie PiS[11]; strategia ta doczekała się realizacji jako pakt senacki. Marek Borowski wstąpił do PO, został kandydatem Koalicji Obywatelskiej do wyższej izby polskiego parlamentu w wyborach w 2019. Uzyskał senacką reelekcję, otrzymując 153 994 głosy[12]. W wyborach w 2023 został wybrany do Senatu XI kadencji, zdobywając 178 104 głosy[13].

Wyniki wyborcze

edytuj
Wybory Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik
1991 Sojusz Lewicy Demokratycznej Sejm I kadencji nr 19 15 492 (5,99%) [14]
1993 Sejm II kadencji nr 32 23 087 (12,54%) [15]
1997 Sejm III kadencji 56 166 (31,98%) [16]
2001 Sojusz Lewicy Demokratycznej – Unia Pracy Sejm IV kadencji nr 19 149 233 (20,32%) [17]
2005 Socjaldemokracja Polska Sejm V kadencji 40 822 (5,38%) [18]
2005 KW Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej Marka Borowskiego 		Prezydent RP – 1 544 642 (10,33%) [19]
2006 Lewica i Demokraci Prezydent m. st. Warszawy – 159 043 (22,61%) [7]
2007 Sejm VI kadencji nr 19 75 493 (6,59%) [20]
2011 KWW Marka Borowskiego Senat VIII kadencji nr 42 104 238 (50,26%) [21]
2015 Senat IX kadencji 124 064 (60,69%) [22]
2019 Koalicja Obywatelska Senat X kadencji 153 994 (64,55%) [12]
2023 Senat XI kadencji 178 104 (69,72%) [13]

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

Życie prywatne

edytuj

Marek Borowski jest żonaty z Haliną, ma syna Jakuba. Jest kolekcjonerem korkociągów[28].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Jerzy Osiatyński zajmował jedynie stanowisko ministra finansów.
  2. ↑ Nie będą mieli mnie z głowy. Wywiad z Markiem Borowskim. „Życie Warszawy” (marekborowski.pl), 21 czerwca 2005. [dostęp 2011-03-29].
  3. ↑ Dane osoby z wykazu osób publicznych. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2013-11-28].
  4. ↑ Janina Borowska. wyborcza.pl, 17 lipca 2018. [dostęp 2019-02-18].
  5. ↑ Znani absolwenci szkoły. liceumgottwalda.pl.tl. [dostęp 2023-10-04].
  6. ↑ Tomczak 2006 ↓, s. 58.
  7. ↑ a b Serwis PKW – Wybory 2006. [dostęp 2016-03-17].
  8. ↑ Borowski zagłosuje na Gronkiewicz-Waltz. dziennik.pl, 24 listopada 2006. [dostęp 2011-03-29].
  9. ↑ Dz.U. z 2011 r. nr 218, poz. 1295.
  10. ↑ Znamy już wszystkich senatorów. tvn24.pl, 26 października 2015. [dostęp 2015-10-26].
  11. ↑ Wojciech Szacki. Sen o Senacie. „Polityka”, s. 20, 23 października 2019. 
  12. ↑ a b Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2019-10-15].
  13. ↑ a b Serwis PKW – Wybory 2023. [dostęp 2023-10-20].
  14. ↑ M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 288
  15. ↑ M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 470
  16. ↑ M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620
  17. ↑ Serwis PKW – Wybory 2001. [dostęp 2016-03-17].
  18. ↑ Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2016-03-17].
  19. ↑ Serwis PKW – Wybory 2005. [dostęp 2016-03-17].
  20. ↑ Serwis PKW – Wybory 2007. [dostęp 2016-03-17].
  21. ↑ Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2016-03-17].
  22. ↑ Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2016-03-17].
  23. ↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-12-09]. (est.).
  24. ↑ Past Recipients of Honorary Honours Awards. opm.gov.mt. s. 2. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
  25. ↑ Apdovanotų asmenų duomenų bazė. prezidente.lt. [dostęp 2014-12-09]. (lit.).
  26. ↑ Wręczenie odznaczeń: Marcinowi Zaborowskiemu, Markowi Borowskiemu i Danucie Hübner. 10 listopada 2014. [dostęp 2014-11-12].
  27. ↑ Honorowi Obywatele. pila.pl. [dostęp 2014-09-10].
  28. ↑ Człowiek o jednej twarzy – Sylwetka Marka Borowskiego. „Angora” (marekborowski.pl), 7 stycznia 2007. [dostęp 2011-03-29].

Bibliografia

edytuj
  • Łukasz Tomczak: Sojusz Lewicy Demokratycznej – od koalicji do partii, od rządu do opozycji. W: Krzysztof Kowalczyk, Jerzy Sielski: Partie i ugrupowania parlamentarne III RP. Toruń: Dom wydawniczy DUET, 2006, s. 58–95. ISBN 83-89706-84-9.
  • Strona sejmowa posła VI kadencji. [dostęp 2011-03-29].

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marek_Borowski&oldid=74784542”