M. Night Shyamalan
M. Night Shyamalan, właśc. Manoj Nelliyattu Shyamalan[1] (ur. 6 sierpnia 1970 w Mahé w Puducherry, Indie[2][3]) – hinduski reżyser filmowy, scenarzysta, producent, filantrop i aktor. Wychowywał się w USA, w stanie Pensylwania, obecnie pracuje w Hollywood.
M. Night Shyamalan na San Diego Comic-Conie (2016) | |
Prawdziwe imię i nazwisko |
Manoj Nelliyattu Shyamalan |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
6 sierpnia 1970 |
Zawód |
reżyser, scenarzysta, producent, filantrop, aktor |
Współmałżonek |
Bhavna Vaswani |
Lata aktywności |
od 1992 |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Życiorys
edytujShyamalan dorastał w mieście Penn Valley w stanie Pensylwania (USA), na przedmieściach Filadelfii po tym, jak jego rodzice (lekarze) emigrowali z Indii. Był studentem Uniwersytetu Nowojorskiego na wydziale sztuki. Tam powstał jego przydomek Night. Jest żonaty z Bhavną Vaswani[4], mają trzy córki, w tym Ishanę i Salekę[5].
Cechą charakterystyczną filmów Shyamalana jest zawarcie w nich nieprzewidywalnych zwrotów akcji, realistycznego traktowania tematów grozy i science fiction, ujęcia z niezwykłych kątów oraz epizody grane przez samego reżysera. Inne powtarzające się motywy: częstym symbolem słabości bądź śmierci jest woda i związane z nią obiekty, zwroty akcji następują w wyniku wypadków samochodowych, a wiele kluczowych scen rozgrywa się w piwnicach.
Oprócz pierwszego filmu, Praying with Anger, którego akcja toczyła się w Madrasie, wszystkie filmy były kręcone w Filadelfii lub innych miejscach stanu Pensylwania. Podobnie jak zwykł był to czynić Alfred Hitchcock Shyamalan pojawia się w epizodach swoich filmów.
Shayamalan jest założycielem i właścicielem firmy produkcyjnej Blinding Edge Pictures[6][7], którą prowadzi wspólnie z Ashwinem Rajanem[8].
W 2008 został odznaczony Orderem Padma Shri. Przewodniczący jury konkursu głównego na 72. MFF w Berlinie (2022)[9].
Filmografia
edytujReżyseria
edytuj- 1992: Praying with Anger
- 1998: Dziadek i ja (Wide Awake)
- 1999: Szósty zmysł (The Sixth Sense)
- 2000: Niezniszczalny (Unbreakable)
- 2002: Znaki (Signs)
- 2004: Osada (The Village)
- 2006: Kobieta w błękitnej wodzie (Lady in the Water)
- 2008: Zdarzenie (The Happening)
- 2010: Ostatni władca wiatru (The Last Airbender)
- 2013: 1000 lat po Ziemi (After Earth)
- 2015: Wizyta (The Visit)
- 2016: Split
- 2019: Glass
- 2021: Old
- 2023: Pukając do drzwi (Knock at the Cabin)
Scenariusz
edytuj- 1992: Praying with Anger
- 1998: Dziadek i ja
- 1999: Stuart Malutki (Stuart Little)
- 1999: Szósty zmysł
- 2000: Niezniszczalny
- 2002: Znaki
- 2004: Osada
- 2006: Kobieta w błękitnej wodzie
- 2008: Zdarzenie
- 2010: Ostatni władca wiatru
- 2010: Diabeł (Devil)
- 2013: 1000 lat po Ziemi
- 2015: Wizyta (The Visit)
- 2016: Split
- 2019: Glass
- 2021: Old
- 2023: Pukając do drzwi (Knock at the Cabin)
Produkcja
edytuj- 1992: Praying with Anger
- 2000: Niezniszczalny
- 2002: Znaki
- 2004: Osada
- 2006: Kobieta w błękitnej wodzie
- 2008: Zdarzenie
- 2013: 1000 lat po Ziemi
- 2016: Split
- 2019: Glass
- 2021: Old
- 2023: Pukając do drzwi (Knock at the Cabin)
Obsada
edytuj- 1992: Praying with Anger jako Dev Raman
- 1999: Szósty zmysł jako dr Hill
- 2000: Niezniszczalny jako Diler
- 2002: Znaki jako Ray Reddy
- 2004: Osada jako strażnik parku
- 2006: Kobieta w błękitnej wodzie jako Vick Ran
- 2008: Zdarzenie jako Joey
- 2016: Split jako Jai
- 2019: Glass jako Jai
- 2023: Pukając do drzwi jako współprowadzący film reklamowy
Nagrody
edytuj- Złota Malina
- Najgorszy reżyser: 2010 Ostatni władca wiatru
- 2007 Kobieta w błękitnej wodzie
- Najgorszy scenariusz: 2010 Ostatni władca wiatru
- Najgorszy aktor drugoplanowy: 2007 Kobieta w błękitnej wodzie
Przypisy
edytuj- ↑ Robert Huber, Benjamin Wallace: The Philadelphia Reader. Template University Press, 2006, s. 197. [dostęp 2021-04-29].
- ↑ Monitor [online], Entertainment Weekly, 10 sierpnia 2012, s. 27 [dostęp 2021-04-29] .
- ↑ Arthur J. Pais: need a charismatic Indian actor to play Pi Patel. Rediff. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
- ↑ A different take. „Christian Science Monitor”, 28 lipca 2004. ISSN 0882-7729. [dostęp 2021-04-29].
- ↑ David Colman: Filmmaker M. Night Shyamalan’s 1930s Pennsylvania Estate. Architectural Digest. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
- ↑ M. Night Shyamalan. Variety, 5 października 2013. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
- ↑ Blinding Edge Pictures. Manta.com. [dostęp 2021-04-29].
- ↑ Adam-Troy Castro: Shyamalan comes to scripted TV for the 1st time for Syfy's Proof. SYFY WIRE, 17 grudnia 2012. [dostęp 2021-04-29]. (ang.).
- ↑ Tom Grater: M. Night Shyamalan Named 2022 Berlin Film Festival Jury President. Deadline, 19.10.2021. [dostęp 2022-01-16]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalna strona internetowa. mnightshyamalan.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-14)]. (ang.)
- M. Night Shyamalan w bazie IMDb (ang.)
- M. Night Shyamalan w bazie Filmweb
- M. Night Shyamalan w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000000083535879
- VIAF: 6083747
- LCCN: n99257199
- GND: 132065053
- NDL: 00824630
- BnF: 13577455z
- SUDOC: 053484495
- NLA: 44011542
- NKC: mzk2015894400
- BNE: XX1493294
- NTA: 197571689
- BIBSYS: 69081
- CiNii: DA13042262
- Open Library: OL2703615A
- PLWABN: 9810652623005606
- NUKAT: n00096082
- J9U: 987007445025205171
- CONOR: 10748515
- ΕΒΕ: 83311
- KRNLK: KAC201101658