Linia kolejowa nr 104
Linia kolejowa nr 104 – jednotorowa, drugorzędna, w większości niezelektryfikowana górska linia kolejowa znaczenia państwowego łącząca Chabówkę z Nowym Sączem[3].
| Chabówka – Nowy Sącz | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dane podstawowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zarządca | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Numer linii |
104 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tabela SRJP |
135,136 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
76,076[1] km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rozstaw szyn |
1435 mm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sieć trakcyjna |
3000 V DC (odcinek Chabówka – Rabka-Zdrój i Marcinkowice – Nowy Sącz. Na odcinku Rabka-Zdrój – Mszana Dolna oraz Limanowa – Marcinkowice w budowie) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Prędkość maksymalna |
50 (km 0,576-2,000); | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Pociąg retro w okolicach stacji Rabka Zaryte | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Historia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rok otwarcia |
1884 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rok elektryfikacji |
1986 (Marcinkowice – Nowy Sącz) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg linii
edytujLinia na całej długości przebiega przez obszar Beskidu Wyspowego[4], a tor szlakowy został przeprowadzony wzdłuż trzech dolin rzecznych[3].
Charakterystyka techniczna
edytujLinia liczy 76,076 km długości. Trasa jest określana jako typowo górska, z nachyleniami do 27 promili[3].
Pokonaniu przeszkód terenowych służy 19 większych mostów i wiaduktów, z których najdłuższy – mierzący 300 metrów – umożliwia przekroczenie rzeki Dunajec w Nowym Sączu[3].
Na większości stacji zachowały się zabudowania pochodzące z okresu budowy linii[4].
Historia
edytujLinia została otwarta w 1884 roku jako część austriackiej, państwowej Galicyjskiej Kolei Transwersalnej, prowadzącej z Czadcy do Husiatyna[3]. 28 maja 1986 roku zelektryfikowano odcinek Nowy Sącz – Marcinkowice[5][6]. W maju 1990 roku na linii uroczyście zakończono eksploatację trakcji parowej[3]. Wydarzenie zostało zaakcentowane organizacją przez Krakowski Klub Modelarzy Kolejowych i Południową Dyrekcję Okręgową Kolei Państwowych dnia 5 maja 1990 roku pociągu specjalnego prowadzonego przez parowóz Ty2 z lokomotywowni Nowy Sącz (Ty2-1091)[3]. 21 maja 1993 roku zelektryfikowany został odcinek Chabówka – Rabka-Zdrój[5].
Regularny ruch pasażerski na linii został zawieszony w 2004 roku, a towarowy w 2000 roku[7]. Jesienią 2015 roku przedstawiciele spółki PKP Polskie Linie Kolejowe poinformowali opinię publiczną o konieczności pilnego remontu linii[4]. Zapowiedziano, że w przypadku braku pozyskania środków finansowych na remont linia zostanie zamknięta[4]. W styczniu 2016 roku ogłoszono, że remont linii odbędzie się[7].
Według stanu na 28 kwietnia 2016 roku po zakończeniu prac remontowych – linia była otwarta dla ruchu pociągów na całym odcinku z Chabówki do Nowego Sącza[8]. Aktualnie jest ona regularnie używana do przejazdów pociągów retro, złożonych m.in. z taboru należącego do skansenu w Chabówce[4]. Wraz z budową nowej linii kolejowej nr 622, zwanej potocznie „Podłęże – Piekiełko” i linii kolejowej nr 623 zwanej potocznie „Fornale – Szczyrzyc”, pozwoli ona na znaczne skrócenie czasu przejazdu między Krakowem a Nowym Sączem i Zakopanem[9].
Aktualnie realizowane są prace modernizacyjne odcinku Chabówka – Mszana Dolna oraz Klęczany – Nowy Sącz połączone z elektryfikacją fragmentów Rabka-Zdrój – Mszana Dolna oraz Klęczany – Marcinkowice[10][11][12]. W czerwcu 2024 roku rozpoczęto prace na Limanowa – Klęczany polegające na budowie w większości odcinka w nowym przebiegu wraz z tunelem w Pisarzowej oraz elektryfikacją szlaku[13].
Infrastruktura
edytujPosterunki ruchu i punkty ekspedycyjne
edytujNa linii znajdują się 19 różne punkty eksploatacyjne, w tym 7 stacji kolejowych, 12 przystanków.
| Rodzaj i nazwa | Zdjęcie | Liczba peronów | Liczba krawędzi peronowych | Infrastruktura |
| stacja Chabówka ♿︎ |
|
2 | 3 | |
| przystanek Rabka-Zdrój |
|
1 | 1 | |
| stacja Rabka Zaryte |
|
0 | 0 | |
| przystanek Raba Niżna |
|
1 | 1 | |
| przystanek Mszana Dolna Marki |
|
1 | 1 | |
| stacja Mszana Dolna |
|
1 | 2 | |
| przystanek Kasina Wielka |
|
1 | 0 | |
| przystanek Skrzydlna |
|
1 | 1 | |
| przystanek Dobra koło Limanowej |
|
1 | 1 | |
| stacja Tymbark |
|
2 | 0 | |
| przystanek Piekiełko |
|
1 | 1 | |
| przystanek Łososina Górna |
|
1 | 1 | |
| stacja Limanowa |
|
0 | 0 | |
| przystanek Chomranice |
|
1 | 1 | |
| przystanek Klęczany |
|
1 | 1 | |
| stacja Marcinkowice ♿︎ |
|
1 | 2 | |
| przystanek Nowy Sącz Chełmiec |
|
1 | 1 | |
| przystanek Nowy Sącz Miasto |
|
1 | 1 | |
| stacja Nowy Sącz |
|
2 | 3 |
|
Galeria
edytuj-
SP42-260 z pociągiem specjalnym z Nowego Sącza do Chabówki -
Most kolejowy nad Rabą -
Pociąg retro na stacji Chabówka -
Linia kolejowa w okolicach Rabki Zaryte -
-
Linia kolejowa w Piekiełku -
Pociąg retro ciągnięty przez parowóz OKz32-2 wjeżdża na stację w Kasinie Wielkiej -
Pociąg retro w Rabie Niżej -
Stacja kolejowa Mszana Dolna -
Pociąg retro w okolicach stacji Rabka Zaryte -
Linia kolejowa w Rabce-Zdroju, na północ od przystanku Kolejowego Rabka-Zdrój, w tle Luboń Wielki -
Przebudowa linii w Rabce-Zdroju, stan w sierpniu 2023 -
Budynek stacyjny Raba Niżna, stan z roku 2023.
Przypisy
edytuj- ↑ Id-12 (D29) Wykaz linii. plk-sa.pl, 2020-07-27. [dostęp 2020-09-14]. (pol.).
- ↑ https://www.plk-sa.pl/files/public/user_upload/pdf/Reg_przydzielania_tras/Regulamin_2016_2017/07.04.2016/N_ZAL_2.1P_20160407092753.pdf
- ↑ a b c d e f g Sułkowski, Kołodziejski 1990 ↓.
- ↑ a b c d e Gazeta.pl (2015-09-23) ↓.
- ↑ a b Linia kolejowa 104 (PL) • Chabówka - Nowy Sącz / Atlas Kolejowy Polski, Czech, Słowacji i Podkarpackiej Rusi [online], atlaskolejowy.net [dostęp 2024-04-24].
- ↑ Elektryfikacja PKP na przełomie wieków XX i XXI, Zbigniew Tyszko, Warszawa: ZP, 2006, s. 138.
- ↑ a b Linia nr 104 do Chabówki będzie uratowana 22.01.2016.
- ↑ Mapa Interaktywna Linii Kolejowych [online], mapa.plk-sa.pl [dostęp 2017-11-24].
- ↑ Strona główna [online], Linia 104 i „Podłęże – Piekiełko” [dostęp 2020-08-27] (pol.).
- ↑ Wystartowały prace na odcinku linii 104 Klęczany – Nowy Sącz - Rynek Kolejowy [online], rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-05-12].
- ↑ Podłęże - Piekiełko: start. W ruch poszły maszyny! [online], Ministerstwo Infrastruktury, 8 września 2023 [dostęp 2023-11-27] (pol.).
- ↑ Mapy - Linia 104 i „Podłęże – Piekiełko" [online], podleze-piekielko.pl [dostęp 2024-05-14] (pol.).
- ↑ To największa inwestycja kolejowa na południu Polski. Czwarty odcinek przebudowy linii kolejowej 104 Chabówka – Nowy Sącz [online], muratorplus.pl, 18 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-25] (pol.).
- ↑ Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych, plk-sa.pl.
- ↑ Załącznik nr 7, Informacje dotyczące zakresu świadczonych usług na rzecz pasażera oraz warunki techniczne peronów na stacjach pasażerskich, pkp.pl.
- ↑ Lista stacji, bazakolejowa.pl.
Bibliografia
edytuj- Zbigniew Sułkowski, Tomasz Kołodziejski. W Beskidy... „Parowozik nr 3/1990”, s. 5. Poznań 1990: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych. (pol.).
- anpop, PAP: Miłośnicy Beskidu Wyspowego apelują o ratowanie linii kolejowej. gazeta.pl, 2015-09-23. [dostęp 2016-01-17]. (pol.).
- Paweł Brzozowski, Linia kolejowa Chabówka – Nowy Sącz 1884–2009 [online], egory.pl, 4 listopada 2009 [dostęp 2017-06-28] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-19].