Leniwce
Leniwce – ogólna nazwa dwóch rodzin z rzędu szczerbaków: leniwcowatych (Bradypodidae) – nazywanych również leniwcami trójpalczastymi – i leniuchowcowatych (Megalonychidae).
| Bradypodidae, Megalonychidae | |||
 Leniwiec pstry | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| (bez rangi) | Leniwce | ||
| Rodziny | |||
| |||
Są to średniej wielkości nadrzewne zwierzęta z mocnymi kończynami, opatrzonymi bardzo długimi pazurami, na których poruszają się grzbietem w dół, zwisając z gałęzi drzew. Środkowe człony palców są zrośnięte.
Leniwiec jest roślinożercą. Ma wielokomorowy żołądek, w którym żyją żywiące się celulozą bakterie. Jednocześnie ma zredukowane umięśnienie i powiększony przewód pokarmowy. Temperatura ciała leniwca waha się od 30 do 34 °C. W przeciwieństwie do większości ssaków, leniwce nie regulują swojej temperatury przez zmianę tempa metabolizmu, tylko poprzez przechodzenie ze słońca, do cienia. W efekcie leniwiec potrzebuje o połowę mniej kalorii, niż ciała innych ssaków o podobnych rozmiarach. Dzięki temu pożywienie roślinne w pełni mu wystarcza.
Samica rodzi zwykle jedno młode rocznie, które karmi przez 6 miesięcy. Młode - natychmiast po urodzeniu - obraca się do pozycji "do góry nogami", w której spędzi resztę życia. Samce i samice osiągają dojrzałość płciową po trzech latach. Leniwce żyją samotnie, z wyjątkiem matki z młodym.
Ich środowisko to las równikowy Ameryki Południowej i Środkowej. Każdy osobnik zajmuje terytorium ok. 6,5 hektara, a pomiędzy drzewami przechodzi korzystając z wiszących między nimi roślin. Leniwce są niezwykle odporne na infekcje. Nawet bardzo głębokie zranienie rzadko przeradza się w zakażenie. W tych samych warunkach klimatycznych człowiek pozbawiony leków często cierpi od niegojących się ran. Poznanie mechanizmu obronnego leniwca może pozwolić na postęp w leczeniu człowieka.
Leniwcom zagraża wyginięcie spowodowane wycinaniem brazylijskich lasów równikowych. Te zwierzęta wolno się rozmnażają, a ich wolne tempo ewolucyjne nie rokuje nadziei na to, że zdołają przystosować się do innych środowisk.
Kopalne leniwce naziemne żyły w plejstocenie. Megatherium americanum osiągały rozmiary współczesnego słonia.
Przypisy
edytuj- ↑ Johann Daniel Meyer, Angenehmer und nützlicher Zeit-Vertreib mit Betrachtung curioser Vorstellungen allerhand kriechender, fliegender und schwimmender [...] Thiere, sowohl nach ihrer Gestalt und äusserlichen Beschaffenheit als auch der accuratest davon verfertigsten Structur ihrer Scelete oder Bein-Cörper nebst einer [...], Nürnberg: gedr. bey Johann Joseph Fleischmann, 1756.
Bibliografia
edytuj- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 81,82. ISBN 83-01-14344-4.
- Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.