Powiat Przemysl (niem. Landkreis Przemysl, Kreishauptmannschaft Przemysl, pol. powiat przemyski) – jednostka administracyjna samorządu terytorialnego dystryktu krakowskiego w Generalnym Gubernatorstwie. Funkcjonowała od 3 listopada 1941 do lipca 1944. Siedzibą władz powiatu oraz starostwa był Przemysl.

Powiat Przemysl
Landkreis Przemysl
powiat
1941–1944
Państwo

 Generalne Gubernatorstwo

Dystrykt

krakowski

Siedziba

Przemysl

Powierzchnia

1996 km²

Populacja (1943)
• liczba ludności


217.106

• gęstość

108,8

Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin

23 (w tym 3 miasta)

Liczba wsi

220

Położenie na mapie GG
Położenie na mapie

Historia

edytuj

Po wybuchu II wojny światowej większa (prawobrzeżna) część przedwojennego powiatu przemyskiego z (prawobrzeżnym) Przemyślem została włączona do obwodu lwowskiego w ZSRR.

Wraz z wybuchem wojny niemiecko-radzieckiej 22 czerwca 1941 tereny obwodu lwowskiego zostały zajęte przez wojska niemieckie, a Galicja Wschodnia weszła 1 sierpnia 1941 w skład Generalnego Gubernatorstwa (GG). Na mocy dekretu Adolfa Hitlera z 1 sierpnia 1941 prawie cały jej obszar utworzył nowy dystrykt o nazwie Dystrykt Galicja, jednak nowo utworzony Landkreis Przemysl włączono do funkcjonującego w GG od 1939 roku dystryktu krakowskiego[1].

W skład Landkreis Przemysl weszły obszary dotychczasowych radzieckich rejonów: birczańskiego (oprócz zachodniej części, którą włączono do nowo utworzonego Landkreis Krosno[2]), chyrowskiego, dobromilskiego, medyckiego i przemyskiego. Do Landkreis Przemysl przyłączono równocześnie położoną na północ od Sanu część przedwojennego powiatu przemyskiego, która znalazła się po niemieckiej stronie Linii Mołotowa i od 1939 roku należała do Landkreis Jaroslau (powiatu jarosławskiego). Obszar ten objął gminę Orzechowce[3], przedzielone granicą gminy Dubiecko, Krzywcza[3] i Wyszatyce[4] oraz niemieckie miasto na prawach powiatu Deutsch-Przemysl, utworzone na przemyskim lewobrzeżnym Zasaniu[5], które 15 listopada 1941 zintegrowano ponownie z dotychczas radzieckim (głównym) Przemyślem[6][7].

Powiat zajmował powierzchnię 1996 km², i liczył 1 marca 1943 (wraz z miastem Przemyśl) 217.106 mieszkańców[7]. Starostą powiatowym do 1942 był dr F. Heinisch, a następnie starosta Paul.

Landgemeinde – urzędy gminy

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Grzegorz Mazur, Jerzy Skwara, Jerzy Węgierski, Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa
  2. Wschodnie część przedwojennych gmin Dynów, Nozdrzec i Dydnia.
  3. a b Z częścią zniesionej gminy Kuńkowce
  4. Utworzona ze zniesionej gminy Żurawica i z części gminy Orzechowce
  5. Z włączonymi doń częściami gmin: Kuńkowce (gromady Kuńkowce, Ostrów oraz południowa część gromady Ujkowice) i Żurawica (gromady Buszkowice, Buszkowiczki i Żurawica
  6. Rozporządzenie o utworzeniu gminy miejskiej Przemyśl, z dnia 1 listopada 1941 r. (Dziennik Rozporządzeń dla Generalnego Gubernatorstwa z dnia 30 listopada 1941 r., Krakau, Nr. 111, str. 658).
  7. a b Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG.

Bibliografia

edytuj
  • Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG. 1943. Burgverlag Krakau.
  • Jan Różański - "Przemyśl w latach drugiej wojny światowej", w: "Tysiąc lat Przemyśla" tom II, PWN, Warszawa Kraków 1974