Krystyna Starczewska

pedagog, reformatorka oświaty

Krystyna Kazimiera Starczewska, ps. Anna Kruk, Anna Nej, Julia Lasecka, J.L., Katarzyna, (ur. 16 listopada 1937 w Toruniu) – polska polonistka, filozofka, etyczka i pedagożka. Współtwórczyni i pierwsza dyrektorka I Społecznego Liceum Ogólnokształcącego „Bednarska” w Warszawie, prezeska Krajowego Forum Oświaty Niepublicznej.

Krystyna Starczewska
Anna Kruk, Anna Nej, Julia Lasecka, J.L., Katarzyna
Data i miejsce urodzenia

16 listopada 1937
Toruń

Zawód, zajęcie

nauczycielka, polonistka, etyczka, filozofka, działaczka opozycyjna

Tytuł naukowy

doktorka filozofii

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Małżeństwo

Stefan Starczewski

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi
Wizerunek Krystyny Starczewskiej na muralu „Kobiety Wolności” w Gdańsku

Życiorys

edytuj

Ukończyła studia na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego (1958). Pracowała w warszawskich szkołach, m.in. w VII Liceum Ogólnokształcącym[1] (1963–1967). Została pozbawiona prawa wykonywania zawodu za „wychowywanie młodzieży w duchu fideizmu[2]. Doktoryzowała się w Instytucie Filozofii UW w 1971. Od 1970 do 1989 pracowała w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk[3][2]. Zajmowała się twórczością Jerzego Szaniawskiego i dziełem Janusza Korczaka; psychologią humanistyczną, feminizmem i etyką[3].

Przed 1989 brała udział w opozycji demokratycznej. W marcu 1968 uczestniczyła w wiecach studenckich. Współpracowała z Komitetem Obrony Robotników, od kwietnia 1978 do 1980 była wykładowczynią Towarzystwa Kursów Naukowych. We wrześniu 1980 zaangażowała się w działalność NSZZ „Solidarność”, m.in. współorganizowała i była członkinią Zarządu NSZZ Pracowników Nauki, Techniki i Oświaty[2]. W latach 1982–1989 redagowała podziemny dwutygodnik „KOS”. 23 sierpnia 1980 dołączyła do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[4]. W 1989 brała udział obradach podzespołu do spraw oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki i postępu technicznego w ramach obrad Okrągłego Stołu.

W 1989 poświęciła się tworzeniu „Bednarskiej” – I Społecznego Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie, którego była dyrektorką w latach 1989–2003[5], a później 20 Społecznego Gimnazjum w Warszawie przy ulicy Raszyńskiej, którego dyrektorką była w latach 2002–2015[6][7].

Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1999)[2]. 21 września 2006 została odznaczona przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[8]. Od 2007 należy do Rady Programowej reaktywowanego przez Stefana Bratkowskiego Konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość.

W 2009 odznaczona Medalem św. Jerzego[6]. W 2011 została laureatką Nagrody im. Jerzego Zimowskiego[9].

Jej mężem był Stefan Starczewski[10].

Bibliografia

edytuj
  • Wzory miłości w kulturze Zachodu, PWN, Warszawa 1975.
  • Psychologia humanistyczna, b.m. 1977.
  • Świadomość religijna Janusza Korczaka, Warszawa 1986.
  • Świat człowieka (seria podręczników), PWN, Warszawa 1999–2003.
  • Podręczniki do języka polskiego oraz podręczniki metodyczne do nauczania[11].

Przypisy

edytuj
  1. 18 wielkich Polaków w rok, czyli polonocentryzm wkracza do szkół. Rozmowa z dr Krystyną Starczewską. „Gazeta Stołeczna”, s. 5, 19 maja 2017. 
  2. a b c d Beata Losson, Starczewska Krystyna Kazimiera [online], Encyklopedia Solidarności [dostęp 2023-05-05].
  3. a b Dr Krystyna Starczewska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2023-05-05].
  4. Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
  5. Krystyna Starczewska, Jak to wyglądało? [online], BednarSzok [dostęp 2022-11-16].
  6. a b Historia szkoły – rok po roku [online], stronarasz.idu.edu.pl [dostęp 2022-11-16].
  7. Wybory nowego dyrektora Gimnazjum Raszyńska [online], kronika.rasz.edu.pl, 29 marca 2015 [dostęp 2022-11-16].
  8. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 września 2006 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2006 r. nr 84, poz. 848).
  9. Krystyna Starczewska i Wiktor Osiatyński laureatami Nagrody im. Jerzego Zimowskiego [online], Instytut Spraw Publicznych, 2011 [dostęp 2023-05-05].
  10. Katarzyna Zuchowicz, Jarosław Kaczyński zadzwonił kiedyś do jej drzwi. A Marta Kaczyńska chciała chodzić do jej szkoły [online], naTemat.pl, 18 lutego 2019 [dostęp 2023-05-05].
  11. Krystyna Starcewska, Język polski. Cz. 7–8, Temat 97–128 : poradnik metodyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974, OCLC 830336635.

Linki zewnętrzne

edytuj