Kraśniczyn

wieś w województwie lubelskim

Kraśniczynwieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Kraśniczyn, nad rzeką Wojsławką (prawy dopływ Wieprza). Miejscowość jest siedzibą gminy Kraśniczyn.

Kraśniczyn
wieś
Ilustracja
Rynek w Kraśniczynie
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

krasnostawski

Gmina

Kraśniczyn

Liczba ludności (2021)

359[2][3]

Strefa numeracyjna

82

Kod pocztowy

22-310[4]

Tablice rejestracyjne

LKS

SIMC

0104604[5]

Położenie na mapie gminy Kraśniczyn
Mapa konturowa gminy Kraśniczyn, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kraśniczyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kraśniczyn”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kraśniczyn”
Położenie na mapie powiatu krasnostawskiego
Mapa konturowa powiatu krasnostawskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kraśniczyn”
Ziemia50°55′59″N 23°21′07″E/50,933056 23,351944[1]
Strona internetowa

Kraśniczyn uzyskał lokację miejską przed 1500 rokiem[6]. Prawa miejskie do 3 lipca 1821 roku[7][8].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Kraśniczyn[9]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 407 mieszkańców[10].

Części wsi

edytuj
Integralne części wsi Kraśniczyn[11][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0104610 Wojciechów część wsi

Historia

edytuj

Pierwsze wzmianki o Kraśniczynie pojawiły się w 1564. Był on wówczas najmniejszym miasteczkiem w powiecie krasnostawskim. Znajdował się w nim rynek i karczma[12].

Od 1772 miejscowość znajdowała się w zaborze austriackim, a od 1809 w Księstwie Warszawskim. Natomiast w 1815 r. w wieś leżała na terenie zaboru rosyjskiego (Królestwo Polskie). Prawa miejskie utraciła w 1824.

W 1867 utworzono gminę Czajki, w której skład wchodziła większość terenów obecnej gminy Kraśniczyn i m.in. wieś Kraśniczyn. Gubernia lubelska została podzielona na większą liczbę powiatów – pozostał powiat Krasnystaw, w którego skład wchodziła gmina Czajki (w 1880 roku mieszkało tam 4008 mieszkańców).

W 1905 na terenie Królestwa Polskiego miały miejsce strajki fornali z majątków ziemskich. Odbyły się one m.in. w Kraśniczynie, Bończy, Czajkach i Olszance.

W latach 1915–1918 miejscowość znajdowała się na terenie okupacji austro-węgierskiej[13].

W 1919 wieś należała do województwa lubelskiego, powiatu krasnostawskiego i gminy Czajki składającej się z 31 miejscowości. Urząd gminy znajdował się w Kraśniczynie.

Ważniejsze miejsca i zabytki

edytuj

Zabytki:

  • pozostałości po zabudowaniach dworskich usytuowane w zakolu rzeki Wojsławki – aleja lipowa oraz fragmenty piwnic;
  • zajazd-karczma wjezdna z przełomu XVIII i XIX wieku, kilkukrotnie przerabiana, będąca obecnie własnością prywatną;
  • Cmentarz żydowski;
  • drewniana bożnica zniszczona w 1942 po likwidacji miejscowego getta.

W parku znajdującym się w centrum wsi stoi pomnik poświęcony pamięci poległych żołnierzy i partyzantów Armii Ludowej i Batalionów Chłopskich walczących w l. 1939–1944.

W znajdującym się niedaleko wsi lesie rosną modrzewie (o obwodzie pnia 240–375 cm), które są pomnikami przyrody. Jest tam także punkt widokowy (282 m n.p.m.), z którego można oglądać panoramę Kraśniczyna.

W jeziorze kraśniczyńskim, które ze względu na występujące wokół trzęsawiska i zarośla jest niedostępne, występuje żółw błotny.

Niedaleko Kraśniczyna znajduje się Skierbieszowski Park Krajobrazowy, wąwozy lessowe (Bończa, Olszanka – Rezerwat przyrody Głęboka Dolina o powierzchni 243,15 ha).

Ludzie związani z Kraśniczynem

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Kraśniczynie.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 61533
  2. Wieś Kraśniczyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-22], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-22].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 615 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b GUS. Rejestr TERYT.
  6. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 42–43.
  7. Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 16,572 z dn. 3 lipca 1821; wg Wykazu Miast w Królestwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie (AGAD).
  8. Rodecki, F.B., 1830. Obraz jeograficzno-statystyczny Królestwa Polskiego. Drukarnia Antoniego Gałęzowskiego i Kompanii. Warszawa.
  9. Strona gminy, sołectwa
  10. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  11. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  12. Powiat Kraśniczyn, Starostwo Powiatowe w Krasnymstawie. [dostęp 2008-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-11)].
  13. Historia, Gmina Kraśniczyn.

Linki zewnętrzne

edytuj