Koszyk walutowy (ang. currency basket) – zbiór (portfel) wybranych walut o różnych wagach, połączonych ze sobą w celach handlowych lub wyceny. System wyznaczania kursu waluty danego kraju w oparciu o kompozycję walut krajów obcych[1].

Koszyki walut przyjmują najczęściej kraje, w których struktura handlu (eksportu i/lub importu) jest zdywersyfikowana.

Międzynarodowa jednostka rozrachunkowa (SDR)

edytuj
Osobny artykuł: Specjalne prawa ciągnienia.

Specjalne prawa ciągnienia (ang. special drawing rights, SDR) to międzynarodowa jednostka rozrachunkowa, umowna jednostka monetarna, mająca charakter pieniądza bezgotówkowego, czyli istniejącego wyłącznie w postaci zapisów księgowych na bankowych rachunkach depozytowych. Utworzona przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy i wprowadzona w 1970 r.

Początkowo wartość jednego specjalnego prawa ciągnienia miała wartość 0,888671 g czystego złota (SDR-y zwane były „papierowym złotem”). Od 1974 roku jest wyznaczana na podstawie koszyka walutowego. Skład koszyka zmieniany jest zwykle co 5 lat. W marcu 2021 roku MFW ogłosił, że kolejna ponowna wycena, planowana na 1 października 2021 roku, zostanie przesunięta na 1 sierpnia 2022 roku, aby zapobiec zmianie definicji koszyka podczas pandemii COVID- 19.

Wagi poszczególnych walut w koszyku:

  • 2016–2022: USD 41,73%, EUR 30,93%, CNY 10,92%, JPY 8,33%, GBP 8,09%
  • 2022–2027: USD 43.38%, EUR 29.31%, CNY 12.28%, JPY 7.59%, GBP 7.44%

Indeks dolara amerykańskiego (USDX)

edytuj

Indeks dolara amerykańskiego (ang. US Dollar Index, USDX, także DXY) – indeks (miara) wartości dolara amerykańskiego w stosunku do koszyka sześciu walut obcych. Często określany jako koszyk walut partnerów handlowych USA. Indeks rośnie, gdy dolar amerykański zyskuje „siłę” (wartość) w porównaniu z innymi walutami.

Indeks został zaprojektowany, jest utrzymywany i publikowany przez ICE (Intercontinental Exchange, Inc.), a nazwa „US Dollar Index” jest zarejestrowanym znakiem towarowym. Został wprowadzony w 1973 roku i jest notowany na giełdzie ICE Futures US. Zawartość koszyka walut została zmieniona tylko raz od czasu powstania indeksu, kiedy euro zastąpiło wiele europejskich walut[2].

USDX to ważona średnia geometryczna wartości dolara względem następujących walut:

  • euro (EUR) - 57,6% wagi
  • jen japoński (JPY) - 13,6%
  • funt szterling (GBP) - 11,9%
  • dolar kanadyjski (CAD) - 9,1%
  • korona szwedzka (SEK) - 4,2%
  • frank szwajcarski (CHF) - 3,6%

Przypisy

edytuj
  1. Koszyk walutowy. [w:] Investopedia [on-line]. Dotdash Meredith. [dostęp 2023-03-10]. (ang.).
  2. Co to jest indeks dolara amerykańskiego (USDX)?. [w:] Investopedia [on-line]. Dotdash Meredith. [dostęp 2023-03-10]. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • System finansowy w Polsce. Bogusław Pietrzak, Zbigniew Polański, Barbara Woźniak (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. ISBN 978-83-01-15236-9.