Kopalnia Węgla Kamiennego „Gottwald”
Kopalnia Węgla Kamiennego „Gottwald” – kopalnia węgla kamiennego w Katowicach w dzielnicy Dąb, w okolicach ul. Chorzowskiej i ul. Jana Nepomucena Stęślickiego, działająca w latach 1905–2004.
Historia
edytujW 1903 r. wystąpiono z wnioskiem o nadanie górnicze „Eminenz”. Budowę kopalni pod nazwą „Eminenz” rozpoczęto w lipcu 1904 r. Kardynał wrocławski Georg Kopp poświęcił miejsce pod budowę nowego szybu, któremu nadano jego imię „Jerzy” (niem: „Georg”), a cała kopalnia przyjęła nazwę jego „Eminencji”. W 1905 została połączona z kopalnią „Waterloo”. Właścicielem kopalni był szpital świętego Ducha w Bytomiu i parafia katolicka w Chorzowie. Budowę zakończono w 1907 r. W 1928 r. dzierżawiła ją spółka akcyjna Huta Pokój. Od 1931 należała do Rudzkiego Gwarectwa Węglowego. W czasie okupacji zatrudniano w kopalni jeńców wojennych z obozów pracy zlokalizowanych na terenie Załęża. Po II wojnie światowej kopalnia należała do Katowickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego[1]. W roku 1953 polska już kopalnia „Eminencja” zmienia nazwę na „Gottwald” (na cześć pierwszego komunistycznego prezydenta Czechosłowacji – Klementa Gottwalda). Z początkiem lat 70. XX w. wydobycie roczne kopalni przekroczyło 1 milion ton. W dniu 1 stycznia 1974 r. kopalnia „Gottwald” oraz sąsiednia kopalnia „Kleofas” z dzielnicy Załęże zostały połączone i nowa kopalnia przyjęła nazwę „Gottwald”. W 1979 r. wydobycie roczne kopalni wynosiło 2 797 331 ton. Od roku 1990 nazwa kopalni została w wyniku żądań załogi zmieniona na „Kleofas”. Eksploatacja została zakończona w 2004[2]. Na terenach po kopalni w 2005 otwarto Silesia City Center[3]. Pozostawiono trzy zabytkowe budynki kopalni oraz szyb „Jerzy”.
Bibliografia
edytuj- Jerzy Jaros: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984. ISBN 83-00-00648-6.
- Joanna Starnawska: Dzieje Katowic (1299−1945). Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1990, s. 10.
- Urszula Rzewiczok: Dzieje Dębu (1299−1999): monografia historyczna dzielnicy Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1999, s. 33, 34, 35, 70. ISBN 83-87727-30-X.
- Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 23. ISBN 978-83-7729-021-7.
- Katowice 1865–1945. Zarys rozwoju miasta. Red. J. Szaflarski, Śląski Instytut Naukowy w Katowicach, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1978, s. 16.
Przypisy
edytuj- ↑ Marta Chmielewska, Kopalnie węgla kamiennego w Katowicach, P.P. Zagożdżon, M. Madziarz (red.), „Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury”, 3, Wrocław 2010, s. 56 [dostęp 2023-11-14].
- ↑ Andrzej Kowalski, Piotr Gruchlik. Początki górnictwa węgla kamiennego w Katowicach i problem płytkich wyrobisk górniczych. „Przegląd Górniczy”. 68 (1), 2012.
- ↑ Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 54. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.).