Wikipedia

Kolzam Regiovan

Kolzam RegioVan – rodzina normalnotorowych autobusów szynowych produkcji polskiej, wytwarzanych w zakładach Kolzam w Raciborzu w latach 2003–2005 oraz przez Fablok w Chrzanowie w latach 2011–2012. Kolzam łącznie wyprodukował: dwa egzemplarze jednoczłonowe (SA107 – typ 211M) oraz 10 dwuczłonowych (SA109 – typ 212M), jedenasty dwuczłonowy regiovan został wyprodukowany przez Fablok. Oferowany był także zespół trójczłonowy oznaczony typem 210M, ale nie wyprodukowano żadnego jego egzemplarza.

Kolzam RegioVan[1][2][3][4][5]
Ilustracja
SA109-002
Kraj produkcji

 Polska

Producent

Kolzam Racibórz
Fablok Chrzanów

Lata budowy

2003–2005, 2011–2012

Wymiary
Szerokość

2900 mm

Wysokość

3800 mm

Średnica kół

840 mm

Napęd
Typ silników

Rába D10UTSLL

Parametry eksploatacyjne
Rodzaj przekładni

hydromechaniczna D864.3

Prędkość konstrukcyjna

120 km/h

Maksymalna prędkość eksploatacyjna

100 km/h

Parametry użytkowe
Wysokość wejścia

575 mm
(od główki szyny)

Multimedia w Wikimedia Commons

Historia

edytuj

Geneza

edytuj

Do połowy lat 90. w posiadaniu PKP było 6 autobusów szynowych wyprodukowanych przez Kolzam (SN81 i SA104) i 6 przez ZNTK Poznań (SA101 i SA102)[6].

PKP w latach 90. planowała dokonać znaczących zakupów nowego taboru: 16 składów Pendolino, 50 lokomotyw EU11/EU43 z Adtranz-Pafawag-u oraz kilkuset autobusów szynowych do obsługi lokalnych połączeń[7]. Przetarg na Pendolino został unieważniony w 2000 po kontroli Najwyższej Izby Kontroli[8]. Przetarg na lokomotywy co prawda nie został unieważniony, jednakże ze względu na trudności finansowe PKP żadna z lokomotyw nie weszła do eksploatacji w Polsce i wszystkie zostały sprzedane w 2002 włoskiemu narodowemu przewoźnikowi Ferrovie dello Stato[9].

W przypadku szynobusów do podpisania umowy nawet nie doszło. Jednakże w związku jego planami Kolzam oraz ZNTK Poznań, jedyni ówcześni producenci autobusów szynowych w Polsce[6], poczynili pewne przygotowania. W przypadku Kolzamu zaowocowało to opracowaniem konstrukcji trójczłonowego autobusu szynowego bazującego na konstrukcji SA104, który jednak nigdy nie wszedł do eksploatacji[2].

Uchwalenie w 2000 ustawy o restrukturyzacji PKP zmieniło sposób finansowania przewozów regionalnych, tworząc PKP Przewozy Regionalne oraz obligując samorządy do przeznaczenia części środków na zakup taboru[2]. Bazując na doświadczeniach z wcześniejszych przygotowań Kolzam zaproponował samorządom rodzinę autobusów szynowych RegioVan w wersjach 1-, 2- i 3-członowej[2].

Poza Kolzamem w przetargach brali udział również ZNTK Poznań ze swoim Regio Trampem oraz Pesa (wcześniejsze ZNTK Bydgoszcz) z Partnerem[7].

Upadłość Kolzamu

edytuj

Po ogłoszeniu upadłości przez producenta w sierpniu 2005[10] dokumentację i prawo do produkcji RegioVanów wykupił Fablok[11]. Sam Kolzam w 2007 został wykupiony przez węgierskie przedsiębiorstwo Mavex-Rekord[12].

Konstrukcja

edytuj
 
Kabina
 
Wnętrze

Regiovany to jednoprzestrzenne, częściowo niskopodłogowe autobusy szynowe przeznaczone do obsługi regionalnych przewozów pasażerskich na mniej obciążonych, głównie niezelektryfikowanych liniach[2]. Powstawały w wersji jedno- i dwuczłonowej. Konfiguracja trójczłonowa, pomimo gotowych planów, nie doczekała się realizacji[1].

W odróżnieniu od wcześniejszych konstrukcji Kolzamu – SN81 i SA104 – regiovany mają lekką modułową konstrukcję nadwozia z obniżoną podłogą w rejonie wejścia[1]. Wysokość podłogi w części niskiej to 575–600 mm nad poziomem główki szyny, a w części wysokiej, do której prowadzą trzy schodki lub pochylnia, to 1090 mm[2].

Pojazdy posiadają po obu stronach członów po parze dwuskrzydłowych, odskokowo-przesuwnych drzwi o szerokości 1300 mm, znajdującej się w strefie niskiej podłogi[2]. Pod każdymi drzwiami znajduje się jeden wysuwany stopień ułatwiający wsiadanie[2].

Zarówno wagon 211M, jak i każdy człon 212M posiadają po jednym jednoosiowym wózku napędowym (typu 18MNb[4][5]) i jednym jednoosiowym tocznym[2] (typu 31ANb[4][5]). W planowanej wersji trójczłonowej, człon środkowy miał być doczepny[2]. Zespół napędowy – silnik spalinowy zintegrowany z przekładnią mocy i przekładnią nawrotną został umieszczony pod podłogą w systemie power-pack[1].

Pojazdy wyposażone są w standardowe urządzenia automatyki bezpieczeństwa ruchu: tachograf kolejowy, samoczynne hamowanie pociągu oraz Radio-Stop[2].

Wersje

edytuj
Typ Nazwa Liczba
członów 		Układ
osi 		Masa
służbowa 		Długość Liczba i moc
silników 		Liczba miejsc
siedzących 		Liczba miejsc
ogółem 		Liczba
sztuk
211M mini 1 A’1’ 23,3 t 14 645 mm 1 × 190 kW 42 / 39 84 2 [1]
212M midi 2 A’1’+1’A’ 45 t 26 630 mm 2 × 190 kW 62+11 / 64+9 180 11 [1]
210M maxi 3 A’1’+1’1’+1’A’[i] 60 t[i] 38 350 mm[i] 2 × 275 – 315 kW[i] 114[i] 270[i] 0 [2]
  1. ↑ a b c d e f Nie wyprodukowano żadnego 210M

211M

edytuj

Pierwszy wyprodukowany pojazd typu 211M posiada 42 stałe miejsca siedzące, ale nie ma toalety[1]. W drugim wyprodukowanym pojeździe zmniejszono liczbę miejsc do 39 i wyposażono go w toaletę[1].

212M

edytuj

Typ 212M bazuje na typie 211M, przy czym oba pudła od strony połączenia międzywagonowego były skrócone o wielkość odpowiadającą długości modułu kabiny[1].

W jednym z członów znajduje się toaleta w systemie zamkniętym oraz przestrzeń dla podróżnych z ograniczoną możliwością poruszania się. W drugim członie, w miejscu toalety, znajduje się miejsce przystosowane do przewozu rowerów w pozycji pionowej[2].

Awaryjność

edytuj

Doświadczenia wielu posiadaczy regiovanów wykazały ogromną awaryjność tej serii. Ze względu na upadłość producenta nie było możliwości wyegzekwowania napraw gwarancyjnych, co dodatkowo potęgowało problemy[13][14][15][16].

Eksploatacja

edytuj

Wszystkie pojazdy zostały zakupione przez samorządy wojewódzkie i przekazane w użytkowanie Przewozom Regionalnym. W późniejszym czasie dolnośląskie pojazdy przekazano samorządowej spółce Koleje Dolnośląskie, a śląskie Kolejom Śląskim.

Państwo Własność Użytkownik Typ Seria Numery Liczba
  Polska Lubelskie Polregio 211M SA107 001, 002 2
Polregio[a] 212M SA109 001, 009 2
Małopolskie Polregio 002 1
Dolnośląskie Koleje Dolnośląskie[b] 003, 004 2
Pomorskie Polregio 006 1
Podkarpackie 007, 010 2
Opolskie 008 1
  Czechy GW Train Regio[c] 817 2

Lubelskie

edytuj
 
SA107-01

W lutym 2002 Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego podpisał z Kolzamem umowę na dostawę jednego 1-członowego autobusu szynowego[17]. 1 maja 2003 SA107-001 rozpoczął kursowanie na trasie Lublin – Kraśnik, był to pierwszy autobus szynowy będący własnością województwa, kursujące wówczas dwa SN81 w województwie należały do Przewozów Regionalnych[6]. 17 marca 2004 dostarczony został drugi szynobus[18].

12 września 2011 SA107-002 na przejeździe kolejowo-drogowym w Rudniku Szlacheckim na odcinku Wilkołaz – Pułankowice został uderzony przez TIRa. Ranne zostały 3 osoby, w tym kierowca TIR-a. Ciężarówka uderzyła w część pojazdu, w której znajdowała się toaleta. Dwie pasażerki doznały potłuczeń, a kierowca tira został przetransportowany śmigłowcem do szpitala. Doznał on złamania kręgosłupa i zmarł[19]. 23 listopada pojazd został przetransportowany do Mavex-Rekord Kft. (następcy Kolzamu) na naprawę[20]. 18 stycznia 2015 roku SA107-001 podczas wykonywania manewrów na stacji Lublin zderzył się z pociągiem PKP Intercity i został poważnie uszkodzony[21]. Na początku 2020 obie jednostki były wyłączone z eksploatacji ze względu na brak naprawy okresowej[22].

Zachodniopomorskie

edytuj
 
SA109-001

13 stycznia 2004 rozpoczęło się szkolenie maszynistów do obsługi SA109-001 należącego do województwa zachodniopomorskiego[23], który został przeznaczony do obsługi trasy Goleniów – Kołobrzeg[24], gdzie obsługiwał połączenia o mniejszym natężeniu ruchu[25]. Był to pierwszy autobus szynowy, który pojawił się w województwie, ale już w grudniu 2004 samorząd województwa kupił 7 używanych składów serii 624 od Deutsche Bahn[26].

Pojazd w marcu 2005 uległ wypadkowi, po którym został skierowany do naprawy w Zakładach Samochodowych Jelcz w Jelczu-Laskowicach[27]. 18 czerwca 2004 pojazd został skierowany do obsługi reaktywowanego połączenia Sławna z Darłowem[28], jednakże już 24 czerwca został zastąpiony przez jeden ze składów serii SA110 świeżo sprowadzonych z Niemiec[26].

Pod koniec 2010 podczas naprawy rewizyjnej w Fabloku pojazd otrzymał nowe barwy, znane z zachodniopomorskich Pes 219M Atribo[29].

Na początku 2020 roku zachodniopomorski SA109 był jednym z 4 czynnych wówczas SA109[30].

12 sierpnia 2021 roku urząd marszałkowski województwa zachodniopomorskiego ogłosił przetarg na sprzedaż jednostki SA109-001 razem z dwoma SA139[31], w wyniku czego pojazdy zostały nabyte przez Polregio[32].

Małopolskie

edytuj
 
SA109-009

28 stycznia 2003 województwo małopolskie wraz podkarpackim i śląskim podpisały umowę na zakup po dwóch dwuczłonowych regiovanów na województwo[33]. W węźle krakowskim już wcześniej jeździł jedyny SA104, będący własnością PKP Przewozów Regionalnych, wyprodukowany również przez Kolzam[6].

1 kwietnia 2004 SA109-002 dla województwa małopolskiego rozpoczął kursowanie na trasie Sucha Beskidzka – Żywiec[34]. 1 lutego 2005 dostarczono SA109-009[35], był to ostatni pojazd wyprodukowany przez Kolzam.

26 maja 2006 zespół SA109-002 został przydzielony do nowo otwartego połączenia Balice Ekspres[36]. Na początku 2007 do obsługi węzła krakowskiego dostarczono wagony elektryczne Pesa 308B i spalinowe zespoły trakcyjne Pesa 218Mc, a oba regiovany przesunięto z powrotem na linię Sucha Beskidzka – Żywiec[37]. 12 grudnia 2010 całkowicie zawieszono przejazdy na tej linii[38], a małopolskie kolzamy stały się pojazdami rezerwowymi w węźle krakowskim[39].

Wypożyczenie Pomorskiemu oddziałowi PR

W 2014 roku ze względu na elektryfikację linii do lotniska wszystkie małopolskie SA109 oraz SA133 zostały wypożyczone Pomorskiemu oddziałowi PR[40][41]. 11 listopada 2015 jeden z nich (SA109-002) zderzył się z samochodem na przejeździe kolejowo-drogowym w Łubianie, w wyniku czego przez 3 lata był wyłączony z ruchu[42]. Kolejny poważny wypadek miał miejsce 23 października 2017, kiedy to drugi szynobus SA109-009 uległ zderzeniu ze śmieciarką na przejeździe w Nowym Gronowie niedaleko Człuchowa co spowodowało, że kilkanaście osób zostało rannych[43]. W 2019 roku województwo podejmowało kilka prób sprzedaży rozbitej jednostki, w wyniku których została ona odkupiona przez Przewozy Regionalne[44][45][46].

Śląskie

edytuj
 
SA109-005 (2010 rok)
 
SA109-011 (2012 rok)

28 stycznia 2003 województwo śląskie wraz z małopolskim i podkarpackim podpisały umowę na zakup po dwóch dwuczłonowych regiovanów na województwo[33].

23 kwietnia 2004 SA109-005 dla województwa śląskiego został dostarczony do Częstochowy[47] (pojazd miał zostać dostarczony w grudniu 2003[33]). Skład został przeznaczony do obsługi zelektryfikowanej linii Częstochowa – Lubliniec[47], obsługiwanej przez Przewozy Regionalne[48].

SA109-011 miał zostać dostarczony w lipcu 2004 roku[33], jednak jego budowa, podobnie jak pozostałych egzemplarzy, opóźniała się, aż ostatecznie została przerwana w sierpniu przez upadłość Kolzamu[10]. 30 czerwca 2011 podpisano umowę z Fablokiem na dokończenie[49], po której we wrześniu 2012 pojazd został skierowany na testy[50].

W 2011 roku ogłoszono dwa przetargi na naprawę wraz z modernizacją SA109-005, jednakże oba zostały unieważnione ze względu na przekroczenie budżetu[51]. W trzecim przetargu, już w 2012 roku, budżet również został przekroczony, jednakże 20 czerwca zdecydowano się udzielić zamówienia spółce Tabor Szynowy Opole[52].

W grudniu 2012 eksploatację SA109 rozpoczęły Koleje Śląskie[53].

Do grudnia 2012 SA109 były jedynymi spalinowymi pojazdami będącymi własnością województwa śląskiego: województwo nie inwestuje w tego typu tabor, gdyż wszystkie obsługiwane linie pasażerskie są zelektryfikowane[54]. Wówczas województwu dostarczony został przez Newag jeden spalinowy zespół trakcyjny SA138[55], natomiast Koleje Śląskie, będące własnością samorządu, rozpoczęły eksploatację spalinowych wadloperów wynajętych od Sigmy[56].

W grudniu 2018 oba pojazdy zostały wystawione na sprzedaż. Pojazd o numerze 005 miał wówczas przebieg 211 tys. km, a 011 miał 181 tys. km[57]. Oferty zakupu złożyły Przewozy Regionalne oraz czeski przewoźnik GW Train Regio[58] i ta druga oferta została wybrana jako korzystniejsza[59]. Na początku stycznia oba składy trafiły do Volar w Czechach[60].

Podkarpackie

edytuj
 
SA109-007

28 stycznia 2003 województwo podkarpackie wraz małopolskim i śląskim podpisały umowę na zakup po dwóch dwuczłonowych regiovanów na województwo[33].

28 maja 2004 na dworcu w Rzeszowie uroczyście zaprezentowano SA109-007 dla województwa podkarpackiego, pojazd został dostarczony z półrocznym opóźnieniem[61]. 1 czerwca rozpoczęto eksploatacje tego zespołu na trasie Dębica – Stalowa Wola[62]. 30 listopada 2004 po półrocznym opóźnieniu dostarczono SA109-010 dla województwa podkarpackiego[63]. Były to pierwsze autobusy szynowe, które pojawiły się w województwie, ale już w połowie 2005 rozpoczęły kursowanie kolejne pojazdy zakupione przez samorząd – Pesa 214Ma[39]. W 2005 regiovany naprzemiennie obsługiwały trasy: Dębica – Tarnobrzeg i Horyniec Zdrój – Jarosław[64].

W połowie października 2005 SA109-007 uległ zderzeniu z ciągnikiem rolniczym prowadzonym przez nietrzeźwego traktorzystę na przejeździe kolejowo-drogowym koło Bobrówki[65]. Regiovan został skierowany na naprawę do Pesy Bydgoszcz, a na czas jego naprawy, w jego zastępstwie, wprowadzono zastępczą komunikację autobusową[65]. Od grudnia 2007 do grudnia 2008 jeden pojazd obsługiwał relację Rzeszów – Tarnobrzeg, a drugi Rzeszów – Horyniec Zdrój[39]. W marcu 2010 Newag wykonał naprawy rewizyjne obu pojazdów[66]. Pod koniec 2019 roku Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego ogłosił przetarg na wykonanie naprawy P5 połączonej z modernizacją obu jednostek serii SA109[67], jednakże przetarg został unieważniony z uwagi na brak ofert[68]. W lutym 2020 przetarg na modernizację składów został ponowiony[69], złożona została w nim jedna oferta przez konsorcjum Serwis Pojazdów Szynowych Lisi Ogon oraz ASO Mieczkowski[70] i to właśnie jemu powierzono naprawę jednostek[71]. Na przełomie sierpnia i września 2021 na Podkarpacie wrócił pierwszy zmodernizowany pojazd[72].

Pomorskie

edytuj
 
SA109-006

Województwo pomorskie posiada duży odsetek linii lokalnych niezelektryfikowanych[54]. Już w 1992 na trasie Gdynia – Kościerzyna były wykorzystywane szynobusy serii SA101[73], a w 1996 w województwie pojawiły się również SA102[6]. Wprawdzie likwidacje linii kolejowych na przełomie wieku XX i XXI dotknęły głównie linie lokalne[54], to jednak pozostały wciąż tego typu linie na których dominowały ciężkie paliwożerne lokomotywy z jednym wagonem. W 2003 samorząd województwa pomorskiego zdecydował o zaprzestaniu likwidacji linii i zastępowaniu klasycznych składów wagonowych składami lekkimi, czego efektem była podpisana w styczniu umowa na zakup jednego SA109[74].

4 czerwca 2004 SA109-006 należący do województwa pomorskiego rozpoczął regularne kursowanie na trasie Lębork – Łeba[75], a 1 lipca na Kościerzyna – Wierzchucin[76]. Pojazd później powrócił na pierwotną trasę Lębork – Łeba, z której, ze względu na zawieszenie ruchu na linii Lębork – Łeba przez Przewozy Regionalne, 1 marca 2006 został przeniesiony na Gdynia – Kościerzyna i Gdynia – Hel[77]. Od grudnia 2007 do grudnia 2008 pojazd obsługiwał relację Chojnice – Gdynia[39]. Rola tego pojazdu znacznie zmniejszyła się po zakupie 220M i 221M z Newagu, które w całości przejęły połączenia pomiędzy Gdynią i Kościerzyną[78]. 22 czerwca 2014 pomorski SA109 w Nieżychowicach koło Chojnic brał udział w wypadku na przejeździe kolejowo-drogowym[79].

Dolnośląskie

edytuj
 
SA109-004

13 czerwca 2004 SA109-003 i SA109-004 należące do województwa dolnośląskiego zostały przekazane w użytkowanie Przewozom Regionalnym i rozpoczęły kursowanie w dni robocze na trasach: Kamieniec Ząbkowicki – Jaworzyna Śląska, Jaworzyna Śląska – Legnica, Jaworzyna Śląska – Wałbrzych, a w weekendy na: Wrocław – Międzylesie, Kłodzko – Wałbrzych oraz Kłodzko – Kudowa-Zdrój[80]. Jednakże, ze względu na ciągłe usterki, SA109 były zastępowane składami zestawionymi z SM42 lub SU42 i dwóch wagonów osobowych[80] lub autobusową komunikacją zastępczą[81], a na trasach zelektryfikowanych przez EN57[80]. Od grudnia 2007 do grudnia 2008 pojazdy obsługiwały jedynie relację Kamieniec Ząbkowicki – Jelenia Góra[39].

14 grudnia 2008 wraz z rozpoczęciem przewozów przez Koleje Dolnośląskie przekazano im oba dolnośląskie SA109, które były w tym czasie zepsute[82]. 15 kwietnia 2009 podpisano umowę z Mavex-Rekord (następcą Kolzamu) na naprawę obu pojazdów[83]. W grudniu 2009 oba pojazdy skierowano do obsługi trasy Legnica – Bolesławiec – Zebrzydowa – Lwówek Śląski – Jelenia Góra, na której kursowały do 2012 roku, w którym oba pojazdy zostały odstawione ze względu na usterki[84].

W lipcu 2017 Koleje Dolnośląskie ogłosiły przetarg na wykonanie przeglądu P5 obu jednostek SA109, który dodatkowo ma wyeliminować możliwość wystąpienia najczęstszych usterek: uszkodzenia silników spalinowych, rozszczelnienie połączeń blok silnika-głowica, pękanie/rozrywanie węży układu chłodzenia, przegrzewanie silników spalinowych, uszkadzanie przekładni nawrotnych, zakleszczanie nawrotników jazdy oraz zawieszanie systemu sterującego pojazdem – Lokel. Zakres zamówienia objął również m.in. instalacją nowego systemu informacji pasażerskie, monitoringu, wymianą szyb i foteli pasażerskich oraz montaż ładowarek USB i pomostów dla niepełnosprawnych[85]. W przetargu wpłynęła tylko jedna oferta, jednakże została odrzucona ze względu na przekroczenie budżetu[86]. W połowie marca przewoźnik wystawił obie jednostki na sprzedaż[84], nie było jednak chętnych[87]. Pod koniec kwietnia przewoźnik podjął kolejną próbę sprzedaży jednostek[88], która również zakończyła się niepowodzeniem[89]. W związku z powyższym we wrześniu 2020 zdecydowano się na kolejny przetarg na modernizację[90]. Obie złożone w przetargu oferty przekroczyły budżet i przetarg został unieważniony[91][92]. W marcu 2021 ogłoszono kolejny przetarg o dodatkowo zwiększonym zakresie[92]. W przetargu nie złożona została żadna oferta[93]. W kolejnym przetargu zwyciężyła firma SPS Mieczkowski i w sierpniu 2022 podpisano z nią umowę na modernizację obu pojazdów[94].Pod koniec sierpnia 2024 zaprezentowano pierwszą ze zmodernizowanych jednostek i poinformowano, że planuje się aby obsługiwała trasę z Legnicy do Chocianowa[95].

Opolskie

edytuj
 
SA109-008

10 grudnia 2004 na dworcu w Opolu uroczyście zaprezentowano SA109-008 dla województwa opolskiego[96], który 27 grudnia rozpoczął obsługę trasy Kędzierzyn-Koźle – Kamieniec Ząbkowicki[97]. Był to pierwszy autobus szynowy, który pojawił się w województwie, ale już 2005 pojawiły się dwa kolejne – Pesa 214Ma[39].

W 2007 opolski regiovan uległ wypadkowi, po którym został skierowany do naprawy w Pesie Bydgoszcz[98].

Na początku 2020 roku opolski SA109 był jednym z 4 czynnych wówczas SA109[30].

Przewozy Regionalne/Polregio

edytuj

Pod koniec 2019 roku Przewozy Regionalne wykupiły od Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego powypadkowy SA109-009, który uległ wypadkowi ze śmieciarką w Nowym Gronowie. Na przełomie 2019 i 2020 roku ogłoszony został przetarg na naprawę P5 połączony z naprawą awaryjną jednostki[99], w którym nie zgłosił się żaden chętny[100]. Kolejny przetarg został ogłoszony przez przewoźnika w lutym 2020[101] w wyniku którego zgłosiło się konsorcjum Serwis Pojazdów Szynowych Lisi Ogon i ASO Mieczkowski[102], któremu ostatecznie powierzono naprawę jednostki[103] i w drugiej połowie maja przetransportowano do niego uszkodzoną jednostkę[104]. W styczniu 2021 ukończono naprawę SA109-009, który po niej trafił do pomorskiego oddziału Polregio[105].

W listopadzie 2021 roku flota przewoźnika została wzmocniona o kolejny egzemplarz SA109, tym razem nr 001, który został nabyty w wyniku sprzedaży go przez województwo zachodniopomorskie[32].

GW Train Regio

edytuj

W grudniu 2018 roku przewoźnik GW Train Regio kupił dwa spalinowe zespoły trakcyjne Regiovan od Kolei Śląskich. W styczniu 2019 roku zostały przetransportowane do Volar. Przewoźnik zaplanował, że seria będzie nosić oznaczenie 817[106][107].

Problem nazewnictwa

edytuj

SA107 i SA109 to według oznaczeń PKP autobusy szynowe, jednakże równie dobrze można by zakwalifikować SA107 jak wagon spalinowy, a SA109 jako spalinowy zespół trakcyjny. Kryterium uznania pojazdu za autobus szynowy jest nieprecyzyjnie zdefiniowana lekkość taboru. Ostatecznie na decyzję zakwalifikowania regiovanów za autobusy szynowe wpłynęły preferencyjne stawki dostępu do infrastruktury dla tego rodzaju pojazdów[108]. Dodatkowe zamieszanie wprowadza krajowy zarządca infrastruktury – PKP Polskie Linie Kolejowe, stosując w regulaminie przydzielania tras pociągów żargonowy termin szynobus[39].

Zobacz też

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ SA109-001 był wcześniej własnością województwa zachodniopomorskiego, a SA109-009 małopolskiego.
  2. ↑ Wcześniej Przewozy Regionalne
  3. ↑ Wcześniej województwo śląskie

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i Paweł Terczyński: Atlas Lokomotyw 2007. Wyd. III. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2007, s. 166-167. ISBN 978-83-920757-7-6.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m Marek Malczewski. Autobusy szynowe RegioVAN. „Świat Kolei”. 4/2003, s. 12-13. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  3. ↑ Dokumentacja techniczno-ruchowa elektrycznego zespołu trakcyjnego typu 19WE. skm.warszawa.pl. [dostęp 2012-06-12].
  4. ↑ a b c Prezes UTK Krzysztof Jaroszyński. Świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu kolejowego 211M. „Elektroniczna baza świadectw dopuszczenia typu do eksploatacji”. T/2011/0050, 2011-01-28. utk.gov.pl. 
  5. ↑ a b c Prezes UTK Krzysztof Jaroszyński. Świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu kolejowego 212M. „Elektroniczna baza świadectw dopuszczenia typu do eksploatacji”. T/2011/0051, 2011-01-28. utk.gov.pl. 
  6. ↑ a b c d e Paweł Terczyński. Autobusy szynowe na torach PKP. „Świat Kolei”. 12/2003, s. 12-15. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  7. ↑ a b Marek Malczewski. Autobusy szynowe Regio Tramp. „Świat Kolei”. 3/2003, s. 12-13. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  8. ↑ PKP i Pendolino. rmf24.pl, 2000-02-10. [dostęp 2012-04-24].
  9. ↑ J. Wielgus. EU11 sprzedane. „Świat Kolei”. 11/2002, s. 4. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  10. ↑ a b Kłopoty raciborskiego producenta autobusów szynowych. Gazeta Wyborcza, 2005-08-16. [dostęp 2012-04-18].
  11. ↑ Co dalej z autobusem szynowym dla Śląska?. Gazeta Wyborcza, 2006-02-10. [dostęp 2012-03-22].
  12. ↑ Charakterystyka firmy. [dostęp 2016-12-23].
  13. ↑ Dolnośląskie buble na szynach. rmf24.pl, 2005-11-08. [dostęp 2012-07-12].
  14. ↑ Pociągi do kontroli. wroclaw.naszemiasto.pl, 2008-02-21. [dostęp 2012-07-12].
  15. ↑ Szynobusy to buble!. nto.pl, 2006-10-12. [dostęp 2012-07-12].
  16. ↑ J. Wielgus. Dolnośląskie kłopoty. „Świat Kolei”. 1/2006, s. 5-5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  17. ↑ PKP czeka na autobus szynowy. lublin.wyborcza.pl, 2003-04-03. [dostęp 2016-12-23].
  18. ↑ Spór między PKP a urzędnikami. lublin.wyborcza.pl, 2004-03-28. [dostęp 2016-12-23].
  19. ↑ Wypadek w Lubelskiem: Brak śladów hamowania. rynek-kolejowy.pl. [dostęp 2011-09-05].
  20. ↑ SA107-002 jedzie na naprawę do Raciborza. kolejowylublin.cal.pl, 2011-11-23. [dostęp 2011-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-22)].
  21. ↑ Zderzenie pociągów w Lublinie [online], inforail.pl [dostęp 2019-09-09] (pol.).
  22. ↑ Problemy z SA109 - Portal Kolejowy NaKolei.pl [online], www.nakolei.pl [dostęp 2020-02-21] (pol.).
  23. ↑ Od 2 lutego szynobus na trasie Goleniów-Kołobrzeg. rynek-kolejowy.pl, 2004-01-14. [dostęp 2012-04-10].
  24. ↑ SA109-001 po rewizji. rynek-kolejowy.pl, 2004-01-23. [dostęp 2012-04-10].
  25. ↑ Winicjusz Drozdowski. SA109 w Kołobrzegu. „Świat Kolei”. 6/2004, s. 4. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  26. ↑ a b Winicjusz Drozdowski. Wagony motorowe serii SA110. „Świat Kolei”. 8/2005, s. 12-13. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  27. ↑ Naprawa powypadkowa SA109-001. inforail.pl, 2005-05-11. [dostęp 2012-03-22].
  28. ↑ M. Moczulski. Wznowiono połączenie. „Świat Kolei”. 8/2005, s. 4. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  29. ↑ SA109-001 po rewizji. rynek-kolejowy.pl, 2010-11-30. [dostęp 2012-04-10].
  30. ↑ a b Podkarpackie SA109 bez modernizacji. Sprawnych w całej Polsce jest kilka pojazdów [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-05-13] (pol.).
  31. ↑ Ogłoszenie o przetargu na sprzedaż pojazdów kolejowych, stanowiących własność województwa zachodniopomorskiego z podziałem na dwa zadania | Urząd Marszałkowski Województw... [online], wzp.pl [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  32. ↑ a b Polregio kupiło używane pociągi od województwa zachodniopomorskiego [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2021-12-19] (pol.).
  33. ↑ a b c d e Pierwszy szynobus na Śląsku w grudniu. Gazeta Wyborcza, 2003-01-28. [dostęp 2012-04-18].
  34. ↑ Szynobus na trasie Sucha Beskidzka – Żywiec. rynek-kolejowy.pl, 2004-04-01. [dostęp 2012-04-10].
  35. ↑ Jan Bereza, Funkcjonowanie autobusów szynowych w Województwie Małopolskim [online] [dostęp 2012-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  36. ↑ Ryszard Stankiewicz. Kraków Gł. Osob. – Kraków Balice. „Koleje Małe i Duże”. 1/2007, s. 12. Katowice: APLAND. ISSN 1641-117X. 
  37. ↑ Paweł Terczyński. Nowości w komunikacji podmiejskiej Krakowa. „Świat Kolei”. 4/2007, s. 3. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  38. ↑ Małopolska: Zamiast pociągów… linia busowa?. Rynek Kolejowy, 2012-01-03. [dostęp 2012-02-20].
  39. ↑ a b c d e f g Paweł Terczyński. Wagony i zespoły spalinowe w obsłudze ruchu regionalnego na PKP. „Świat Kolei”. 9/2008, s. 12-21. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  40. ↑ Małopolskie szynobusy wożą pasażerów na Pomorzu. inforail.pl, 2014-10-06. [dostęp 2015-09-23].
  41. ↑ Małopolskie autobusy szynowe nadal na Pomorzu. Do kiedy?. inforail.pl, 2016-04-26. [dostęp 2012-04-24].
  42. ↑ SA109-002 wrócił do ruchu. inforail.pl, 2018-11-13. [dostęp 2018-11-17].
  43. ↑ Wypadek kolejowy w Nowym Gronowie. Zderzenie szynobusu i śmieciarki. Są ranni [WIDEO, ZDJĘCIA] | Dziennik Bałtycki [online], dziennikbaltycki.pl [dostęp 2020-02-21] (pol.).
  44. ↑ Małopolska sprzedaje powypadkowy SA109-009 [online], inforail.pl [dostęp 2020-02-21] (pol.).
  45. ↑ Małopolska sprzedaje uszkodzony SA109-009 [online], inforail.pl [dostęp 2020-05-13] (pol.).
  46. ↑ Nie ma chętnych na rozbity SA109-009. Kolejne podejście [online], inforail.pl [dostęp 2020-05-13] (pol.).
  47. ↑ a b Autobus bez opon. Gazeta Wyborcza, 2004-04-24. [dostęp 2012-04-11].
  48. ↑ SPRAWOZDANIE Z WYKONANIA BUDŻETU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ZA 2004 ROK. 2011-07-01. [dostęp 2013-02-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-14)].
  49. ↑ Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia. 2011-07-01. [dostęp 2012-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-04)].
  50. ↑ „Kolzam” na testach. Będzie w nowym rozkładzie. rynek-kolejowy.pl, 2011-09-20. [dostęp 2012-09-21].
  51. ↑ Kolejny przetarg na naprawę śląskiego "Kolzama". rynek-kolejowy.pl, 2012-03-28. [dostęp 2012-04-14].
  52. ↑ BIP Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. 2012-06-26. [dostęp 2012-06-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  53. ↑ Koleje Śląskie: Lepiej, ale karuzela trwa. rynek-kolejowy.pl, 2012-12-13. [dostęp 2012-12-13].
  54. ↑ a b c Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas Linii Kolejowych Polski 2011. Wyd. pierwsze. Rybnik: Eurosprinter, 2011. ISBN 978-83-931006-4-4.
  55. ↑ SA138 już w Katowicach. rynek-kolejowy.pl, 2012-12-14. [dostęp 2012-12-14].
  56. ↑ Marek Graff. Spalinowe wagony silnikowe i zespoły trakcyjne serii DH1 i DH2. „Technika Transportu Szynowego”. 12/2013, s. 43-46. Łódź: Emi-Press. ISSN 1232-3829. 
  57. ↑ Są chętni na dwa śląskie SA109. Oferta z Czech. rynek-kolejowy.pl, 2018-12-14. [dostęp 2018-12-16].
  58. ↑ Są chętni na dwa śląskie SA109. Oferta z Czech. inforail.pl, 2018-12-14. [dostęp 2018-12-17].
  59. ↑ Dwa SA109 zostaną sprzedane do Czech. inforail.pl, 2018-12-19. [dostęp 2018-12-20].
  60. ↑ Dwa SA109 już w Czechach. inforail.pl, 2019-01-08. [dostęp 2019-01-13].
  61. ↑ Pierwszy szynobus przybył na Podkarpacie. Gazeta Wyborcza, 2004-05-28. [dostęp 2012-04-10].
  62. ↑ Ł. N.. „Zielone Światło. Biuletyn Centrum Zrównoważonego Transportu”. 1 – lato 2004. s. 5. 
  63. ↑ Szynobus nr 2 na Podkarpaciu. Gazeta Wyborcza, 2004-11-30. [dostęp 2012-04-10].
  64. ↑ M. Graff. Szynobusy na Podkarpaciu. „Świat Kolei”. 9/2005, s. 4. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  65. ↑ a b M. Graff. Kolejna ofiara. „Świat Kolei”. 1/2006, s. 5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  66. ↑ Rzeszów: SA109 po naprawie rewizyjnej. inforail.pl, 2010-03-12. [dostęp 2012-04-13].
  67. ↑ Podkarpacie ulepszy dwa SA109 [online], infobus.pl [dostęp 2020-01-19] (pol.).
  68. ↑ Podkarpackie SA109 bez modernizacji. Sprawnych w całej Polsce jest kilka pojazdów - Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie... [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-03-03].
  69. ↑ Problemy z SA109 - Portal Kolejowy NaKolei.pl [online], www.nakolei.pl [dostęp 2020-03-03] (pol.).
  70. ↑ Jedna oferta na modernizację podkarpackich SA109. W budżecie [online], inforail.pl [dostęp 2020-05-13] (pol.).
  71. ↑ Jest umowa na modernizację dwóch SA109 - TransInfo [online], transinfo.pl [dostęp 2021-12-19] (pol.).
  72. ↑ Pierwszy SA109 po remoncie i modernizacji wrócił na Podkarpacie [zdjęcia] [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2021-12-19] (pol.).
  73. ↑ Ryszard Stankiewicz. Nowoczesność na linii Gdynia –Kościerzyna. „Koleje Małe i Duże”. 2/2006, s. 7. Katowice: APLAND. ISSN 1641-117X. 
  74. ↑ B. Jędrzejewski. Nowy autobus szynowy w Pomorskiem. „Świat Kolei”. 3/2003, s. 4. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  75. ↑ Autobus Szynowy na trasie Lębork Łeba. „Świat Kolei”. 8/2004, s. 4-5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  76. ↑ K. Labbuda. Wróciły pociągi. „Świat Kolei”. 9/2004, s. 5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  77. ↑ M. Graff. Spalinowe wagony silnikowe na Pomorzu. „Świat Kolei”. 6/2006, s. 4. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  78. ↑ Michał Augustyn. Pierwsze zespoły trakcyjne z Newagu typu 220M i 221M. „Świat Kolei”. 5/2011, s. 30-35. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  79. ↑ Wypadek na przejeździe kolejowym. Jedna osoba nie żyje, dwie ciężko ranne. weekendfm.pl, 2014-06-22. [dostęp 2014-06-27].
  80. ↑ a b c R. Boduszek. Dolnośląskie autobusy szynowe. „Świat Kolei”. 9/2004, s. 4. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  81. ↑ J. Wielgus. Dolnośląskie kłopoty. „Świat Kolei”. 1/2006, s. 4-5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  82. ↑ Strapagiel: KD wykorzystują tabor nieefektywnie. Rynek Kolejowy, 2011-07-12. [dostęp 2012-04-13].
  83. ↑ BIP Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego. bip.umwd.dolnyslask.pl, 2009-04-24. [dostęp 2012-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-12)].
  84. ↑ a b Koleje Dolnośląskie sprzedają SA109. inforail.pl, 2018-03-16. [dostęp 2018-03-17].
  85. ↑ Dolnośląskie SA109 z Kolzamu wrócą na tory. Mają być bardziej niezawodne. rynek-kolejowy.pl, 2017-07-10. [dostęp 2017-07-10].
  86. ↑ Dolnośląskie SA109 z Kolzamu bez wykonawcy naprawy. rynek-kolejowy.pl, 2017-09-21. [dostęp 2017-10-19].
  87. ↑ Koleje Dolnośląskie nie sprzedały SA109. inforail.pl, 2018-04-23. [dostęp 2018-05-27].
  88. ↑ Koleje Dolnośląskie ponawiają próbę sprzedaży SA109. inforail.pl, 2018-04-28. [dostęp 2018-05-27].
  89. ↑ Koleje Dolnośląskie nadal nie sprzedały SA109. inforail.pl, 2018-05-28. [dostęp 2018-05-28].
  90. ↑ Koleje Dolnośląskie próbują przywrócić do ruchu SA109 - TransInfo [online], transinfo.pl [dostęp 2021-12-19] (pol.).
  91. ↑ Dwie oferty na modernizację dolnośląskich Kolzamów - TransInfo [online], transinfo.pl [dostęp 2021-12-19] (pol.).
  92. ↑ a b Koleje Dolnośląskie ogłaszają kolejny przetarg na naprawę SA109. Dostaną klimatyzację [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2021-12-19] (pol.).
  93. ↑ Znowu nie będzie modernizacji dolnośląskich SA109. Brak ofert - TransInfo [online], transinfo.pl [dostęp 2021-12-19] (pol.).
  94. ↑ Umowa na modernizację Kolzamów KD podpisana [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-08-26] (pol.).
  95. ↑ Kolzamy Kolei Dolnośląskich po modernizacji. Pojadą do Chocianowa [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-10-04] (pol.).
  96. ↑ Cacko za 4,5 miliona. nto.pl, 2004-12-11. [dostęp 2012-04-11].
  97. ↑ Piotr Synowiec. Opolski SA109-008 wreszcie w ruchu planowym. „Świat Kolei”. 2/2005, s. 4. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  98. ↑ Opole: Wyłoniono wykonawcę naprawy autobusu szynowego SA109-008. inforail.pl, 2007-12-05. [dostęp 2012-03-22].
  99. ↑ Zmieniający się koniec historii powypadkowego SA109-009 - Portal Kolejowy NaKolei.pl [online], www.nakolei.pl [dostęp 2020-02-21] (pol.).
  100. ↑ Nie było chętnych na wykonanie naprawy powypadkowego SA109-009 [online], inforail.pl [dostęp 2020-05-13] (pol.).
  101. ↑ Nowy przetarg na naprawę rozbitego SA109-009 - Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie, rozkłady jazdy PKP, Kolej [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-02-21].
  102. ↑ Jest oferta na naprawę wraku SA109-009 [online], infotram.pl [dostęp 2020-05-13] (pol.).
  103. ↑ ASO Mieczkowski odbuduje zniszczony w wypadku SA109 za 5,4 mln zł [aktualizacja] [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-05-13] (pol.).
  104. ↑ SA109 trafił do remontu w ASO Mieczkowski, SA139 już w Polregio [film] [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-05-22] (pol.).
  105. ↑ SA109-009 dla Polregio wygląda jak nowy [zdjęcia] - Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie, rozkłady jazdy PKP, Kolej [online], rynek-kolejowy.pl [dostęp 2021-01-21].
  106. ↑ Polské motorové jednotky čeká poslední zkouška pro provoz v Česku - Zdopravy.cz [online], zdopravy.cz [dostęp 2020-10-17] (cz.).
  107. ↑ Spž - Novinky [online], spz.logout.cz [dostęp 2020-10-29] (cz.).
  108. ↑ Stanisław Biega, Marcin Maciąg, Krzysztof Rytel. Efektywność wykorzystania nowego taboru w Polsce – na przykładzie autobusów szywnoych. „Raport”. 5/2006. s. 3. Warszawa. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kolzam_Regiovan&oldid=75195527”