Kolista Polana
Kolista Polana (także: Okrągła Polanka, Okrągła Polana[1], Niżne Markowe Szczawiny[2]) – niewielka polana na północnych zboczach Babiej Góry w Beskidzie Żywiecko-Orawskim.
Położenie
edytujPolana znajduje się nieco poniżej Górnego Płaju tuż na północny wschód od schroniska PTTK na Markowych Szczawinach. Leży na wysokości ok. 1160 m n.p.m. na wyraźnym, lokalnym wypłaszczeniu formującego się nieco niżej grzbietu Suchego Gronia. Nazwa pochodzi od kształtu polany, kiedyś rzeczywiście zbliżonego do koła. Polana leży w granicach Zawoi, w województwie małopolskim, w powiecie suskim na terenie Babiogórskiego Parku Narodowego[3].
Historia
edytujPolana istnieje od dawna. W przeszłości była dolną częścią rozległej hali pasterskiej o nazwie Markowa Hala, obejmującej m.in. również położone nieco wyżej Markowe Szczawiny[4]. Wypasu zaniechano na niej zapewne najpóźniej na przełomie XIX i XX w.
Po powołaniu Babiogórskiego Parku Narodowego, przy stale rosnącym ruchu turystycznym, którego w sezonie nie było w stanie obsłużyć schronisko, Park utworzył na polanie niezagospodarowane pole namiotowe (nocujący korzystali z umywalni i toalet w schronisku). Biwakowanie na nim było możliwe do ok. połowy lat 80. XX w.
W drugiej połowie lat 60. XX w. w kręgach partyjnych wywodzących się z krakowskiej Nowej Huty zrodził się pomysł znacznej rozbudowy infrastruktury turystycznej północnych stoków Babiej Góry tak, by znacznie większe rzesze chętnych mogły zdobywać szczyt, na którym w 1912 r. miał stanąć Lenin. W 1968 r., gdy dobiegała końca budowa szosy z Zawoi przez Przełęcz Lipnicką na Orawę, powołany w Krakowie komitet społeczny zaproponował wzniesienie na Kolistej Polanie kosztem ok. 40 mln ówczesnych złotych wielkiego, żelbetowego hotelu górskiego. Miała temu towarzyszyć m.in. przebudowa Górnego Płaju na asfaltową szosę dojazdową z Krowiarek oraz budowa grawitacyjnego wodociągu, doprowadzającego akweduktem wodę z położonego wyżej ujęcia na potoku Szumiąca Woda. Jak podał Władysław Midowicz Istniał również cichy zamiar wybudowania kolejki linowej z podnóża na Markowe Szczawiny oraz wyciągu krzesełkowego z Markowych Szczawin na Kościółki. Projekt ten zagrażający w istocie istnieniu babiogórskiego Parku Narodowego, został zaniechany dzięki negatywnemu orzeczeniu komisji opiniującej projekty inwestycyjne[5]. Istnieją przypuszczenia, że argumentem dla decydentów miały być informacje uzyskane od naukowców AGH w Krakowie o znacznej niestabilności północnych stoków Babiej Góry i możliwości wywołania wielkiego osuwiska planowanymi pracami budowlanymi[2].
Obecnie polana jest ogrodzona i niedostępna dla turystów. Przy jej południowym skraju łączą się w drodze do schroniska na Markowych Szczawinach znakowane szlaki turystyczne: zielony z Zawoi Składów przez Markową oraz czarny z Zawoi Podryzowanej przez Sulową Cyrhlę[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Kazimierz Sosnowski, Przewodnik po Beskidach Zachodnich. Tom I. Beskid Śląski i Żywiecki, B. Małachowski (red.), wyd. 4, Kraków: Wiedza-Zawód-Kultura, 1948, s. 244.
- ↑ a b Matka niepogód, [w:] Adam Łajczak, Babiogórskie ścieżki, Poznań: COLGRAF-PRESS, Redakcja Wydawnictw Turystycznych, 1995, s. 144.
- ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-11-18].
- ↑ Władysław Midowicz, Nazewnictwo geograficzno-topograficzne, [w:] Kazimierz Zabierowski (red.), Park narodowy na Babiej Górze. Przyroda i człowiek, Warszawa – Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 273–282, ISBN 83-01-04137-4.
- ↑ Midowicz Władysław (red.): Kolista Polana, [w:] Mała Encyklopedia Babiogórska, wyd. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 1992, s. 52–53, ISBN 83-85557-04-0, s. 40.
- ↑ Stanisław Figiel, Urszula Janicka-Krzywda, Wojciech W. Wiśniewski Piotr Krzywda, Beskid Żywiecki: przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, s. 270, 273, ISBN 978-83-62460-30-4.