Wikipedia

Kodeks 047

Kodeks 047 (Gregory-Aland no. 047), ε 95 (von Soden)[1], ב (Tischendorf) – grecki kodeks uncjalny Nowego Testamentu na pergaminie, paleograficznie datowany na VIII wiek. Ma pewne luki w tekście[2]. Ma pełne marginalia i przystosowany został do czytań liturgicznych. Prawdopodobnie jest jedynym zachowanym rękopisem, którego cały tekst pisany jest w kształcie krzyża. Reprezentuje standardowy tekst bizantyński, nie cieszy się zainteresowaniem ze strony krytyków tekstu i z tego powodu jest rzadko wykorzystywany w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Rękopis nie zachował się w całości i ma nieco braków.

MS Garrett 1
Ilustracja
Początek Ew. Jana, tekst w kształcie krzyża
Data powstania

VIII wiek

Rodzaj

Kodeks majuskułowy

Numer

047

Zawartość

cztery Ewangelie

Język

grecki

Rozmiary

27,5 × 19 cm

Typ tekstu

tekst bizantyjski

Kategoria

V

Data odkrycia

1886

Odkrywca

Gregory

Miejsce przechowywania

Princeton University

Opis

edytuj

Kodeks stanowiony jest przez 152 pergaminowych kart, o rozmiarach 20,5 na 15,2 cm, z niemal pełnym tekstem czterech Ewangelii[2]. Foliały noszą numery od α do χ. Pergamin jest gruby, atrament jest brunatny[3]. Tekst na stronie pisany jest w kształcie krzyża, 37–38 linijek w kolumnie[2]. Litery są niewielkie. Ze względu na kształt tekstu 3/8 powierzchni strony nie zostało wykorzystane. Format również sprawia, że korzystanie z not marginalnych jest mniej poręczne. Uważa się, że jest to jedyny rękopis w całości pisany w formie krzyża. Inne rękopisy stosują ten format jedynie na niektórych stronach (lekcjonarze 233, 1635, 2135)[4][5][6].

Tekst dzielony jest według κεφαλαια (rozdziały), których numery znajdują się na bocznym marginesie, a ich τιτλοι (tytuły) w górnym marginesie. Ponadto zastosowany został podział według krótkich Sekcji Ammoniusza (w Ewangelii Marka 237 sekcji, ostatnia sekcja zaczyna się na 16,15), których numery umieszczono na marginesie z odniesieniami do Kanonów Euzebiusza (pisanymi pod numerami Sekcji Ammoniusza)[3].

Zawiera prolegomenę, listy κεφαλαια (spis treści) zostały umieszczone przed każdą Ewangelią, a na marginesie system odniesień do czytań liturgicznych (dzięki czemu mógł być używany do czytań liturgicznych). Na końcu każdej Ewangelii znajduje się subscriptio, w którym podano liczbę wersów. Zawiera noty liturgiczne na marginesach, dzięki czemu mógł być wykorzystywany w czytaniach liturgicznych[3].

Kodeks stosuje formy gramatyczne właściwe dla greki koine, pomimo iż reprezentuje tekst bizantyjski (ειπαν dla 3 osoby pluralis w aoristus, a nie ειπον). Późniejsza ręka dokonała niewielu korekt tekstu[4].

Luki

Rękopis nie zachował się w całości. Brakuje następujących fragmentów: Ewangelia Mateusza 2,15–3,12; 28,10–20; Ewangelia Marka 5,40–6,18; 8,35–9,19; Ewangelia Jana 2,17–42; 14,7–15,1; 18,34–21,25[3].

Tekst

edytuj
 
Ewangelia Marka 2,4–15

Grecki tekst kodeksu przekazuje tekst bizantyjski. Kurt Aland dał mu następujący profil tekstualny – 1751, 961/2, 62, 21s[2]. To znaczy, że według Alanda kodeks 175 razy wspiera standardowy tekst bizantyjski przeciwko tekstowi „oryginalnemu” (w rekonstrukcji Alanda), 96 razy jest zgodny zarówno z tekstem bizantyjskim jak i oryginalnym, 6 razy wspiera tekst oryginalny przeciwko bizantyjskiemu, ponadto ma 21 sobie właściwych wariantów (Sonderlesarten)[7]. Z profilu wynika, że jest zgodny z tekstem bizantyjskim w ponad 90%. Aland zaklasyfikował go do Kategorii V[2]. Według Claremont Profile Method, tj. metody wielokrotnych wariantów, reprezentuje rodzinę tekstualną Kx, ale metodą tą przebadane zostały tylko trzy rozdziały Ewangelii Łukasza (1; 10; 20)[8]. Z punktu widzenia krytyki tekstu rękopis nie należy do interesujących[4].

Tekst Ewangelii Mateusza 16,2b–3 (znaki czasu) został opuszczony, Ewangelii Jana 5,3.4 (zstępujący anioł) oznakowany został obeliskiem (÷) jako wątpliwy, Ew. Jana 7,53–8,1 (przyprowadzenie jawnogrzesznicy) jest obecny i nie został oznakowany jako wątpliwy[3][5]. Brak tekstu Ewangelii Marka 15,28[9].

W Ewangelii Jana 1,29 brakuje imienia ο Ιωαννης (Jan), w czym jest wspierany przez rękopisy: Kodeks Synajski, Alexandrinus, Vaticanus, Cyprius, Campianus, Petropolitanus Purpureus, Vaticanus 354, Nanianus, Macedoniensis, Sangallensis, Koridethi, Petropolitanus, Athous Lavrensis, Codex Athous Dionysius, 0141, 8, 9, 565, 1192[10].

Historia

edytuj

Gregory oraz Scrivener datowali kodeks na IX lub X wiek[3], von Soden oraz Kirsopp Lake datował na IX wiek[11]. Metzger i Aland datowali go na VIII wiek[2]. Wiek VIII figuruje na oficjalnej liście INTF[12]. Jednak w niektórych pracach nadal bywa datowany na wiek IX[6]. Miejsce powstania rękopisu jest nieznane[13].

Kodeks przechowywany był w klasztorze św. Andrzeja na górze Athos; odkryty został w 1886 roku przez Gregory'ego, który też sporządził pierwszy jego opis[3]. W 1899 roku Kirsopp Lake sprawdził niektóre z jego wariantów tekstowych[14]. Przywieziony został do USA przez Thomasa Whittemore. W 1924 roku został nabyty przez Roberta Garretta z Baltimore, który w 1942 roku podarował go bibliotece Uniwersytetu Princeton[5], gdzie odtąd jest przechowywany (Library Μed. and Ren. Mss, Garrett 1), Princeton (New Jersey)[2][12].

Na listę rękopisów Nowego Testamentu wciągnął go Gregory; otrzymał siglum ב. W 1908 roku Gregory nadał mu siglum 047[1][15].

Jakkolwiek nie cieszy się specjalnym zainteresowaniem ze strony krytyków tekstu, jest cytowany w krytycznych wydaniach Nowego Testamentu. Cytowany jest jednak niezbyt często[16], a w wydaniach Nestle-Alanda nie jest cytowany indywidualnie (tylko jako członek grupy)[17]. Kenneth W. Clark opublikował folio 49 recto metodą facsimile[18], Bruce M. Metzger opublikował 131 folio recto kodeksu[19], Aland opublikował pierwszą stronę Ewangelii Jana[20]. Rękopis w formie zdigitalizowanej jest dostępny na stronie INTF[12].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Gregory 1908 ↓, s. 37.
  2. ↑ a b c d e f g Aland i Aland 1995 ↓, s. 118.
  3. ↑ a b c d e f g Gregory 1900 ↓, s. 95.
  4. ↑ a b c Waltz 2007 ↓.
  5. ↑ a b c Metzger 1991 ↓, s. 98.
  6. ↑ a b Łajtar 2003 ↓, s. 97.
  7. ↑ Aland i Aland 1995 ↓, s. 107.
  8. ↑ Wisse 1982 ↓, s. 52.
  9. ↑ Willker 2015 ↓, s. 615.
  10. ↑ Byz. John 2007 ↓, s. 7.
  11. ↑ Clark 1937 ↓, s. 61.
  12. ↑ a b c INTF i Cod. 047 ↓.
  13. ↑ LDAB
  14. ↑ Crowley 2013 ↓.
  15. ↑ Aland 1963 ↓, s. 9.
  16. ↑ UBS3 1983 ↓, s. XVII.
  17. ↑ NA27 2001 ↓, s. 58*.
  18. ↑ Clark 1937 ↓, s. XXIII.
  19. ↑ Metzger 1991 ↓, s. 99.
  20. ↑ Aland i Aland 1995 ↓, s. 117.

Bibliografia

edytuj
Krytyczne wydania NT
  • Eberhard et Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C.M. Martini, B.M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2001. ISBN 978-3-438-05100-4. [NA27]
  • K. Aland, M. Black, C.M. Martini, B.M. Metzger, A. Wikgren: The Greek New Testament. Wyd. 3. Stuttgart: United Bible Societies, 1983. ISBN 3-438-05113-3. [UBS3]
  • The Gospel According to John in the Byzantine Tradition. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2007. ISBN 978-3-438-05132-5.
Listy i katalogi rękopisów NT
Introdukcje do krytyki tekstu NT
Inne publikacje

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kodeks_047&oldid=73143001”