Kościół Chrystusa Króla w Toruniu

Kościół Chrystusa Króla w Toruniuzabytkowa świątynia katolicka w jurysdykcji parafii Chrystusa Króla w Toruniu.

Kościół Chrystusa Króla w Toruniu
kościół parafialny
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Chrystusa Króla w Toruniu

Wezwanie

Chrystusa Króla

Wspomnienie liturgiczne

Uroczystość Chrystusa Króla

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Chrystusa Króla w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Chrystusa Króla w Toruniu”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Chrystusa Króla w Toruniu”
Ziemia53°01′19″N 18°37′02″E/53,021944 18,617222

Lokalizacja

edytuj

Kościół znajduje się przy ulicy Bażyńskich 19[1].

Historia

edytuj
Osobny artykuł: Kaplica na Mokrem w Toruniu.
 
Widok sprzed II wojny światowej
 
Wnętrze kościoła

Budowa świątyni rozpoczęła się po poświęceniu kamienia węgielnego przez biskupa Konstantego Dominika w dniu 30 maja 1929 roku. Budynek został konsekrowany przez ordynariusza diecezji chełmińskiej biskupa Stanisława Wojciecha Okoniewskiego 9 listopada 1930 roku[2].

W 1956 roku oddano do użytku Grotę Maryjną[3].

W 2004 roku obok kościoła dobudowano wolno stojącą dzwonnicę z 4 dzwonami[4].

Architektura

edytuj

Świątynia jest zbudowana na planie centralnym z żelbetu i cegły w formie rotundy wzorowanej na rzymskim Panteonie. Budowla jest otynkowana, pokryta kopułą o sklepieniu kryształowym, nakryta blachą cynkową i zakończona latarnią. Obok rotundy znajdują się dwa duże ryzality. Pierwszy od strony północnej jako kruchta tworzy przedsionek i chór. Jego fasada frontowa jest ozdobiona dużą płaskorzeźbą Chrystusa Króla stojącego na kuli ziemskiej, wykonaną przez artystę rzeźbiarza St. Zelka. Po bokach ryzalitu są umieszczone dwie niewielkie czworokątne wieżyczki, zwieńczone w górnej części blendami. Przybudówka od strony południowej otrzymała swoją ostateczną formę dopiero w 1957 roku i znajdują się w niej dwie zakrystie, biuro, kaplica Miłosierdzia Bożego, korytarz i dwie toalety, a w podziemiu kaplica pogrzebowa oraz aparatura centralnego ogrzewania na gaz i magazyny. Do wnętrza świątyni od strony frontowej wchodzi się przez trzy dwuskrzydłowe drzwi, a po bokach i od strony zakrystii przez pojedyncze drzwi dwuskrzydłowe. Na chór i do podziemi wchodzi się przez jednoskrzydłowe drzwi metalowe. Kopuła jest podtrzymywana przez 16 filarów betonowych z doryckimi kapitelami. Od nich biegnie 16 pilastrów w stronę latarni, a w ich eliptycznych wnękach są umieszczone okna. Wewnętrzne wymiary świątyni to: średnica rotundy 30 metrów, wysokość do latarni 22 metry, średnica latarni 6 metrów[5].

Kościół figuruje w gminnej ewidencji zabytków (nr 1678)[6].

Wyposażenie

edytuj

W prezbiterium jest umieszczony ołtarz główny na tle ogromnego krzyża z rzeźbą Chrystusa, pod którym jest umieszczone tabernakulum. Obok ołtarza są umieszczone: ambonka i sedylia dla celebransów. W bocznych kaplicach są umieszczone ołtarze Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Na ścianach nawy i pod chórem znajdują się stacje Drogi Krzyżowej, wyrzeźbione przez artystę rzeźbiarza Ignacego Zelka. Pod chórem są umieszczone dwa ołtarze: św. Antoniego i św. Franciszka z Asyżu. Na chórze znajdują się, zamontowane w 1935 roku organy firmy Sauer, które w 1946 roku zostały powiększone do czternastu głosów, do dwóch manuałów i pedału. W 1930 roku w kościele zamontowano instalację elektryczną, a w 1950 roku nagłośnienie, natomiast w 1957 roku ogrzewanie węglowe, które w 1995 roku zostało zmodernizowane i zamienione na ogrzewanie gazowe[7].

Przy przykościelnym placu znajdują się dwie kapliczki: św. Jana Nepomucena i św. Maksymiliana Kolbego[4].

Pomnik kardynała Stefana Wyszyńskiego

edytuj

W pobliżu wejścia do kościoła znajduje się pomnik kardynała Stefana Wyszyńskiego[8].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Parafia rzymskokatolicka p.w. Chrystusa Króla w Toruniu. chrystuskrol.diecezja.torun.pl. [dostęp 2022-07-18].
  2. http://www.icimss.edu.pl/wystawy/modernizm/pl/37/budynki-uytecznoci-publicznej
  3. Kościół pw. Chrystusa Króla. icimss.edu.pl. [dostęp 2022-10-09].
  4. a b Historia i opis kościoła [online] [dostęp 2017-11-21].
  5. Kościół Chrystusa Króla na Mokrem w Toruniu, „niedziela.pl” [dostęp 2017-04-09] (pol.).
  6. Gmina Miasta Toruń: Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025. 2021, s. 116.
  7. Historia i opis kościoła. Parafia Chrystusa Króla w Toruniu. [dostęp 2013-03-18].
  8. Kardynał ma swój pomnik w Toruniu. ddtorun.pl, 2017-12-06. [dostęp 2022-07-18].