Kateryna Zaryćka
Kateryna Zaryćka herbu Nowina[1][2] (ps. Orysia, Kałyna, Moneta, Łehenda, ur. 3 listopada 1914 w Kołomyi, zm. 29 sierpnia 1986 w Wołoczyskach) – ukraińska działaczka nacjonalistyczna, organizatorka i dowódca Ukraińskiego Czerwonego Krzyża, ofiara prześladowań komunistycznych.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
3 listopada 1914 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
29 sierpnia 1986 |
| Zawód, zajęcie |
działaczka polityczna |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodziła w rodzinie profesora Uniwersytetu Lwowskiego, matematyka Myrona Zaryckiego. Jej pradziadkiem był powstaniec styczniowy Iwan Zaryćki herbu Nowina, który po upadku powstania osiadł w Galicji[1]. Ukończyła gimnazjum w Kołomyi, następnie studiowała geodezję na Wydziale Inżynierii Politechniki Lwowskiej. Członkini Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, skazana na 8 lat więzienia za pomoc w ucieczce zagranicę Hryhorijowi Maciejce – sprawcy zamachu na Bronisława Pierackiego[3]. Sąd apelacyjny zmniejszył wymiar kary do 6 lat, a w konsekwencji amnestii do 4 lat. W 1936 sądzona również i skazana w procesie lwowskim. Podczas odbywania kary w więzieniu w Stanisławowie poznała Mychajła Sorokę, z którym się związała.
Uwolniona w grudniu 1938, po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę podjęła działalność podziemną w OUN. 5 listopada 1939 wyszła za mąż za Mychajła Sorokę. Aresztowana przez NKWD w marcu 1940, więziona przy ul Łąckiego. Była sądzona w procesie 59 w styczniu 1941. Dzięki wstawiennictwu ojca – prodziekana Wydziału Fizyko-Matematycznego Uniwersytetu Lwowskiego – została zwolniona w związku z urodzeniem w więzieniu syna Bohdana.
Była organizatorką i dowódcą Ukraińskiego Czerwonego Krzyża, czyli służby medycznej Ukraińskiej Powstańczej Armii. Aresztowana przez NKWD we wrześniu 1947, odbyła karę 25 lat więzienia, początkowo w izolatorze we Włodzimierzu nad Klaźmą, później w łagrach w Mordowii. Po odbyciu kary otrzymała zakaz osiedlenia się w obwodach b. Galicji Wschodniej. Zamieszkała w Wołoczyskach, w obwodzie chmielnickim na wschodnim brzegu Zbrucza, tam też zmarła. 28 września 1991 prochy jej i męża Mychajła Soroki pochowano uroczyście na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Возняк Григорій, Осадча Олена, Сорока Люба Мирон Зарицький — поет математичних формул. — Тернопіль: Навчальна книга — Богдан, 2009. — 104 с ISBN 978-966-10-0536-4
- ↑ Богдан Сорока I. Родина.
- ↑ Władysław Żeleński, Zabójstwo ministra Pierackiego, Zeszyty Historyczne z. 25, Paryż 1973, wyd. Instytut Literacki, s. 22.
Bibliografia
edytuj- Зарицька Катерина w: Dovidnyk z istorii Ukrainy, opr. Ihor Pidkova, Roman Shust, Kost Bondarenko; Lviv 1999, Wyd. Lvivskyi derzhavnyi universytet im. Ivana Franka i Vydavnyctvo Heneza, ISBN 978-966-504-237-2.
- Grzegorz Mazur, Jerzy Skwara, Jerzy Węgierski, Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa, Katowice 2007, ISBN 978-83-86250-49-3.
- Władysław Żeleński, Zabójstwo ministra Pierackiego, Zeszyty Historyczne z. 25, Paryż 1973, wyd. Instytut Literacki.