Wikipedia

Katastrofa lotu Ethiopian Airlines 961

porwanie samolotu

Katastrofa lotu Ethiopian Airlines 961 – katastrofa lotnicza samolotu Boeing 767-260ER, należącego do linii lotniczych Ethiopian Airlines, do której doszło 23 listopada 1996 wybrzeży Komorów. Samolot leciał na trasie Bombaj-Addis Abeba-Nairobi-Brazzaville-Lagos-Abidżan i został uprowadzony przez trzech etiopskich terrorystów, którzy zażądali lotu do Australii. Samolot niedługo później wpadł do Oceanu Indyjskiego przy awaryjnym lądowaniu spowodowanym brakiem paliwa. Zginęło 125 osób ze 175 obecnych na pokładzie[1].

Katastrofa lotu Ethiopian Airlines 961
Ilustracja
Boeing 767, który uległ katastrofie (nr. rej. ET-AIZ). Zdjęcie wykonano na lotnisku Gatwick w Londynie w lipcu 1991 roku.
Państwo

 Komory

Miejsce

Ocean Indyjski / wybrzeże Komorów

Data

23 listopada 1996

Godzina

12:15 czasu lokalnego
14:15 czasu polskiego

Rodzaj

zderzenie z taflą wody (wodowanie)

Przyczyna

porwanie, wyczerpanie paliwa

Ofiary śmiertelne

125 osób

Ranni

46 osób

Statek powietrzny
Typ

Boeing 767-260ER

Nazwa

Zulu

Użytkownik

Ethiopian Airlines

Numer

ET-AIZ

Start

Etiopia Addis Abeba

Cel lotu

Kenia Nairobi

Numer lotu

961

Liczba pasażerów

163 osoby

Liczba załogi

12 osób

Położenie na mapie Komorów
Mapa konturowa Komorów, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia11°32′11″S 43°16′05″E/-11,536389 43,268056

Samolot

edytuj

Odrzutowy samolot Boeing 767-200ER został wyprodukowany w 1987 i wszedł do służby w Ethiopian Airlines w tym samym roku. 22 października 1987 otrzymał znak rejestracyjny ET-AIZ. Nalot samolotu wyniósł 32353 godzin do momentu katastrofy. Samolot był wyposażony w dwa silniki Pratt & Whitney JT9D-7R4E[2].

Maszyna przed lotem posiadała wszystkie potrzebne przeglądy technicznie zgodne z wytycznymi Ethiopian Airlines, zaaprobowanymi przez Ethiopian Civil Aviation Authority (ECAA)[3].

W chwili katastrofy był to drugi najgorszy (pod względem liczby ofiar) wypadek Boeinga 767[4].

Załoga

edytuj

Skład załogi

edytuj

Załogę samolotu Boeing 767-260ER w jego ostatnim locie stanowili[5]:

L.p. Imię i nazwisko Pełniona funkcja Przeżył(a) katastrofę
1 Leul Abate Kapitan Tak
2 Yonas Mekuria Pierwszy oficer Tak
3 Yeshimebet G/Meskel Członek personelu pokładowego Tak
4 Hiwot Tadesse Członek personelu pokładowego Tak
5 Girmay Lemlem Członek personelu pokładowego Tak
6 Shibeshi Melka Mechanik pokładowy Tak
7 Tsegereda Estifanos Członek personelu pokładowego Nie
8 Yodit Sebsibe Członek personelu pokładowego Nie
9 Tehut Zemedagegnehu Członek personelu pokładowego Nie
10 Nazerawit Amanuel Członek personelu pokładowego Nie
11 Tsehay Zewde Członek personelu pokładowego Nie
12 Sime Gulima Członek personelu pokładowego Nie

Wszyscy członkowie załogi byli narodowości etiopskiej[5].

Kapitan

edytuj

Kapitan Leul Abate posiadał około 11 525 godzin nalotu, w tym około 4067 godzin na samolotach typu Boeing 757/Boeing 767, z czego około 686 godzin spędził jako dowódca[6].

Pierwszy oficer

edytuj

Pierwszy oficer Yonas Mekuria posiadał około 6570 godzin nalotu, w tym około 3042 godzin na samolotach typu Boeing 757/Boeing 767, przy czym nigdy nie pełnił roli dowódcy[7].

Przebieg katastrofy

edytuj

Przebieg lotu przed porwaniem

edytuj

Procedura startu lotu nr ET 961 rozpoczęła się o godzinie 8:09 UTC[4]. Maszyna miała wykonać rutynowy lot międzynarodowy z Addis Abeby do Abidżanu z międzylądowaniami w Nairobi, Brazzaville i Lagos[8]. Na pokładzie znajdowało się 163 pasażerów i 12 członków załogi[9].

Porwanie

edytuj

Dwadzieścia minut po starcie samolotu, około 8:29 UTC trzech mężczyzn wstało z foteli i pobiegło do kabiny pilotów. Jeden z porywaczy miał wtedy stwierdzić, że na pokładzie samolotu znajduje się bomba i wszyscy pozostali pasażerowie powinni pozostać na swoich miejscach[8][4]. Następnie, porywacze wbiegli do kabiny pilotów, pobili pierwszego oficera i zmusili go do opuszczenia kabiny, po czym zażądali lotu do Australii[10].

Przebieg lotu po porwaniu

edytuj
 
Symulacja komputerowa katastrofy, przedstawiająca samolot na chwilę przed uderzeniem w wodę

Po usłyszeniu żądań porywaczy, kapitan bezskutecznie próbował im wyjaśnić, że nie dolecą do Australii bez międzylądowania celem uzupełnienia paliwa[10][4]. Porywacze natomiast byli przekonani, że uzupełnienie paliwa nie jest potrzebne, ponieważ w magazynie pokładowym znajdowała się informacja, że samolot tego typu może lecieć aż 11 godzin bez tankowania[10][4]. Pilot podjął próbę wyjaśnienia, że samolot nie został zatankowany do pełna, w związku z czym jego lot nie może trwać tak długo, jak zostało to opisane w magazynie. Pomimo tego, porywacze zagrozili, że zdetonują bombę jeżeli ich żądania nie zostaną spełnione[10]. Finalnie, kapitan skierował samolot w kierunku Komorów[4].

Porywacze poinformowali pasażerów w trzech językach (amharskim, angielskim i francuskim), że przejęli władzę nad samolotem, cel lotu uległ zmianie oraz że na pokładzie znajdowała się bomba[11].

W czasie lotu, przywódca grupy porywaczy siedział na miejscu drugiego pilota bawiąc się przyrządami odpowiedzialnymi za manewrowanie samolotem i pijąc alkohol[12]. Dwaj pozostali porywacze przebywali poza kokpitem[11].

Gdy samolot zbliżył się do archipelagu Komorów, kapitan zauważył port lotniczy Moroni i zaczął krążyć w jego okolicach[4]. W pewnym momencie w kabinie pojawiło się ostrzeżenie o niskim poziomie paliwa. Kapitan ponownie poprosił porywaczy, by pozwolili mu wylądować, lecz ci się nie zgodzili[13].

W pewnym momencie przywódca grupy opuścił kokpit, by porozmawiać z resztą porywaczy. Pilot, uświadomiwszy sobie, że porywacze nie są uzbrojeni, postanowił poinformować pasażerów o powadze sytuacji w której się znajdują i poprosić o siłowe powstrzymanie porywaczy. Ogłoszenie to zostało jednak wygłoszone tylko w języku angielskim i przerwane przez przywódcę grupy, przez co większość pasażerów nie zrozumiała intencji kapitana[14].

Na skutek ustania pracy przez oba silniki, samolot zaczął tracić wysokość. Widząc co się dzieje, drugi pilot poprosił porywaczy, by pozwolili mu powrócić do kabiny i pomóc kapitanowi[15]. Gdy samolot znajdował się na wysokości 150 stóp, porywacze opuścili już kabinę samolotu[4]. Następnie maszyna zahaczyła lewym skrzydłem o taflę wody, co spowodowało złamanie się kadłuba na 4 części[15][4].

Porywacze

edytuj

Porywacze zostali zidentyfikowani jako Alemayehu Bekeli Belayneh, Mathias Solomon Belay oraz Sultan Ali Hussein[16]. W czasie porwania ogłosili przez interkom, że występują przeciw rządowi etiopskiemu i celem lotu ma być Australia[4]. Poinformowali również, że jest ich na pokładzie jedenastu[10][4]. W rzeczywistości okazało się, że było ich tylko trzech, a rzekoma bomba była butelką alkoholu[4].

Ofiary

edytuj

Zestawienie ofiar

edytuj

W samolocie znajdowało się 12 członków załogi i 163 pasażerów, z czego przeżyło 6 członków załogi i 44 pasażerów[15]. Wypadku nie przeżył żaden z porywaczy[16]. Wśród ocalonych znaleźli się obaj piloci[5].

Pasażerowie lotu Ethiopian Airlines 961[17]
Kraj Liczba osób
na pokładzie ogółem		 Ofiary
śmiertelne		 Ocaleni
  Etiopia 31 22 9
  Nigeria 23 19 4
  Indie 20 14 6
  Kenia 14 8 6
  Mali 12 9 3
  Sri Lanka 9 9 -
  Izrael 8 7 1
  Wielka Brytania 7 5 2
  Kongo 5 3 2
  Stany Zjednoczone 5 2 3
  Francja 4 2 2
  Ukraina 4 1 3
  Włochy 4 - 4
  Benin 2 2 -
  Dżibuti 2 - 2
  Japonia 2 1 1
  Kamerun 2 2 -
  Liberia 2 2 -
  Szwecja 2 2 -
  Austria 1 1 -
  Belgia 1 1 -
  Czad 1 1 -
  Egipt 1 1 -
  Jemen 1 1 -
  Kanada 1 1 -
  Korea Południowa 1 1 -
  Lesotho 1 - 1
  Niemcy 1 1 -
  Pakistan 1 1 -
  Sierra Leone 1 1 -
  Somalia 1 1 -
  Szwajcaria 1 1 -
  Uganda 1 1 -
  Węgry 1 1 -
  Wybrzeże Kości Słoniowej 1 1 -
  Zair 1 1 -
Razem 175 125 50

Ważni pasażerowie

edytuj

Jedną z ofiar był kenijski korespondent telewizyjny – Mohamed Amin, który rozpowszechnił na świecie zdjęcia głodu w Etiopii[18]. Wśród ofiar katastrofy znaleźli się również ambasador Węgier w Kenii Antal Annus[19] oraz pracownik MSZ Francji[20].

Wypadek przeżył ówczesny amerykański konsul generalny w Bombaju Franklin Huddle oraz jego żona[21].

Przyczyny śmierci pasażerów i członków załogi

edytuj
 
Ilustracja przedstawiająca stopień odniesionych obrażeń przez pasażerów i członków załogi w zależności od miejsca, które zajmowali w samolocie

Najczęstszą przyczyną zgonów poniesionych przez osoby znajdujące się na pokładzie samolotu były uderzenie podczas wodowania i utonięcie[22].

Część z osób które utonęły, utonęła na skutek napełnienia powietrzem kamizelek ratunkowych wewnątrz samolotu, przez co nie mogły później się wydostać.

Nagranie katastrofy

edytuj

Uderzenie samolotu o wodę zostało nagrane przez parę turystów, którzy myśleli, że nisko lecąca maszyna stanowi pokaz lotniczy przewidziany dla odwiedzających wyspę[23].

Akcja ratunkowa

edytuj

Przed przybyciem na miejsce zdarzenia służb ratunkowych, pomocy zaczął udzielać między innymi personel pobliskiego hotelu i mieszkańcy pobliskich wiosek[24].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Fikru i in. 1998 ↓, s. 1,2.
  2. ↑ Fikru i in. 1998 ↓, s. 14,15.
  3. ↑ Fikru i in. 1998 ↓, s. 14.
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l Harro Ranter, ASN Aircraft accident Boeing 767-260ER ET-AIZ Mitsamiouli, Grande Comore [online], aviation-safety.net [dostęp 2021-05-22].
  5. ↑ a b c Fikru i in. 1998 ↓, s. 61.
  6. ↑ Fikru i in. 1998 ↓, s. 11,12.
  7. ↑ Fikru i in. 1998 ↓, s. 12,13.
  8. ↑ a b Fikru i in. 1998 ↓, s. 3.
  9. ↑ Fikru i in. 1998 ↓, s. 1.
  10. ↑ a b c d e Fikru i in. 1998 ↓, s. 4.
  11. ↑ a b Fikru i in. 1998 ↓, s. 5.
  12. ↑ Fikru i in. 1998 ↓, s. 7.
  13. ↑ Fikru i in. 1998 ↓, s. 7,8.
  14. ↑ Fikru i in. 1998 ↓, s. 8,9.
  15. ↑ a b c Fikru i in. 1998 ↓, s. 10.
  16. ↑ a b Artykuł na temat porywaczy, „Minnesota Daily”, 5 grudnia 1996 [dostęp 2021-05-28] (ang.).
  17. ↑ Fikru i in. 1998 ↓, s. 62-66.
  18. ↑ The Associated Press, Mohamed Amin, 53, Camera Eye During the Famine in Ethiopia, „The New York Times”, 26 listopada 1996, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-05-23] (ang.).
  19. ↑ I was sinking fast . . . I had to get out [online], The Independent, 22 października 2011 [dostęp 2021-05-23] (ang.).
  20. ↑ CNN – Bizarre ordeal recounted in Ethiopian Airlines crash – Nov. 24, 1996 [online], web.archive.org, 5 lutego 2007 [dostęp 2019-05-18] [zarchiwizowane z adresu 2007-02-05].
  21. ↑ `I Thought I Had Finished My Life' -- Tale Depicts Drunken Abductors Who Fought With Pilot -- Survivors Tell Of Terror As Jetliner Tumbles Across Ocean's Surface | The Seattle Times [online], archive.seattletimes.com [dostęp 2021-05-23].
  22. ↑ Fikru i in. 1998 ↓, s. 22.
  23. ↑ CNN – Honeymooners capture dramatic images of Ethiopian jet crash – Nov. 26, 1996 [online], web.archive.org, 17 stycznia 1999 [dostęp 2021-05-23] [zarchiwizowane z adresu 1999-01-17].
  24. ↑ Fikru i in. 1998 ↓, s. 24.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Katastrofa_lotu_Ethiopian_Airlines_961&oldid=72903666”