Wikipedia

Karlik średni

gatunek nietoperza

Karlik średni[22], karlik pustynny[22], karlik Kuhla, karlik białoobrzeżony[potrzebny przypis] (Pipistrellus kuhlii) – gatunek ssaka z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).

Karlik średni
Pipistrellus kuhlii[1]
(Kuhl, 1817)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

mroczkokształtne

Nadrodzina

Vespertilionoidea

Rodzina

mroczkowate

Podrodzina

mroczki

Plemię

karliki

Rodzaj

karlik

Gatunek

karlik średni

Podgatunki
  • P. k. kuhlii (Kuhl, 1817)
  • P. k. ikhwanius Cheesman & Hinton, 1924[20]
  • P. k. lepidus Blyth, 1845
  • P. k. marginatus (Cretzschmar, 1830)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[21]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Występowanie podgatunków karlika średniego - na brązowo P.k. kuhl, na niebiesko P.p. ikhwanius, na zielono P.k. lepidus
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Taksonomia

edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1817 roku niemiecki przyrodnik Heinrich Kuhl nadając mu nazwę Vespertilio kuhlii[2]. Holotyp pochodził z Triestu, we Włoszech[23].

Populacje P. kuhlii z Wysp Kanaryjskich są wstępnie włączone do P. hesperidus[24]. Chociaż P. maderensis jest obecnie uważany za odrębny gatunek, analizy oparte na danych genetycznych wykazały, że jest on zakorzeniony w P. kuhlii, co sugeruje, że albo P. maderensis najlepiej zaliczyć do P. kuhlii, albo P. kuhlii reprezentuje wiele gatunków[24]. Relacje filogenetyczne wymagają więcej badań[24]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają cztery podgatunki[24]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:

Podgatunek Oryginalna nazwa Autor i rok opisu Miejsce typowe
P. k. ikhwanius Pipistrellus kuhlii ikhwanius Cheesman & Hinton, 192 Al-Hufuf, Hasa, Arabia Saudyjska[25].
P. k. lepidus Pipistrellus lepidus Blyth, 1845 Kandahar, Afganistan[26].
P. k. marginatus Vespertilio marginatus Cretzschmar, 1830 Synaj i Nubia, Sudan[25].

Etymologia

edytuj
  • Pipistrellus: wł. pipistrello, vispitrello (zdrobnienie od vespertilio) „nietoperz”[27].
  • kuhlii: dr Heinrich Kuhl (1797–1821), niemiecki przyrodnik[28].
  • ikhwanius: Ikhwan, bracia muzułmańscy zjednoczeni więzami wspólnego członkostwa w sekcie wahabitów w środkowej Arabii[20].
  • lepidus: łac. lepidus „czarujący, elegant”, od lepos, leporis „czar, urok”[29].
  • marginatus: łac. marginatus „graniczny”, od marginare „rozszerzać się, powiększać”, od margo, marginis „granica, krawędź”[30].

Zasięg występowania

edytuj

Karlik średni występuje w Eurazji i Afryce zamieszkując w zależności od podgatunku[24]:

Morfologia

edytuj

Długość ciała (bez ogona) 40–55 mm, długość ogona 30–45 mm, długość ucha 12–13 mm, długość tylnej stopy 6–8 mm, długość przedramienia 30,3–37,4 mm; masa ciała 5–10 g[31]. Wzór zębowy: I   C   P   M   = 34[31]. Kariotyp wynosi 2n = 44, FNa = 50 i FN = 54[31].

Ochrona

edytuj

W Polsce jest objęty ścisłą ochroną gatunkową oraz wymagający ochrony czynnej, dodatkowo obowiązuje zakaz fotografowania, filmowania lub obserwacji, mogących powodować płoszenie lub niepokojenie.[32]

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Nie Vespertilio marginatus Cretzschmar, 1830; nowa nazwa dla Vespertilio albo-limbatus Küster, 1835.
  2. ↑ Nomen nudum.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Pipistrellus kuhlii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b H. Kuhl. Die deutschen Fledermäuse. „Annalen der Allgemeinen Schweizerischen Gesellschaft fur die Gesammten Naturwissenschaften”. 4 (2), s. 199, 1817. (niem.). 
  3. ↑ P.J. Cretzschmar: Säugethiere. W: E. Rüppell: Atlas zu der Reise im nördlichen Afrika. Frankfurt am Main: Gedruckt und in Commission bei Heinr. Ludw. Brönner, 1826, s. 74, ryc. 29a. (niem.).
  4. ↑ H.C. Küster. Beiträge zur Naturgeschichte der Insel Gardinien. „Isis von Oken”. Jahrgang 1835, s. 75, 1835. (niem.). 
  5. ↑ Ch.-L. Bonaparte: Vespertilio vispistrellus Pipistrello vispistrello. W: Ch.-L. Bonaparte: Iconografia della fauna italica: per le quattro classi degli animali vertebrati. Roma: Tip. Salviucci, 1831–1832, s. zesz. xx. (wł.).
  6. ↑ Ch.-L. Bonaparte: Vespertilio alcythoe Pipistrello alcitoe. W: Ch.-L. Bonaparte: Iconografia della fauna italica: per le quattro classi degli animali vertebrati. Roma: Tip. Salviucci, 1831–1832, s. zesz. xxi. (wł.).
  7. ↑ J.E. Gray. A Revision of the Genera of Bats (Vespertilionidæ), and the Description of some new Genera and Species. „Magazine of Zoology and Botany”. 2 (12), s. 495, 1838. (ang.). 
  8. ↑ J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 1: Die Affen und Fledenthiere. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1840, s. 505. (niem.).
  9. ↑ Ch.-L. Bonaparte: Indice distributivo. W: Ch.-L. Bonaparte: Iconografia della fauna italica: per le quattro classi degli animali vertebrati. T. 1. Roma: Tip. Salviucci, 1832–1841. (wł.).
  10. ↑ E. Blyth. Rough Notes on the Zoology of Candahar and the neighbouring Districts. By Captain Thomas Hutton, of the Invalids, Mussoori. „The journal of the Asiatic Society of Bengal”. 14 (1), s. 340, 1840. (ang.). 
  11. ↑ J. Müller. Eine neue Fledermausart aus Nordafrika. „Lotos: Zeitschrift für Naturwissenschaften”. 8, s. 75, 1858. (niem.). 
  12. ↑ E. Blyth: Catalogue of the Mammalia in the Museum Asiatic Society. Calcutta: Savielle & Cranenburgh, 1863, s. 32. (ang.).
  13. ↑ V.J.-F. Loche: Histoire naturelle des Mammifères. W: Exploration scientifique de l’Algérie: pendant les années 1840, 1841, 1842, 1843, 1844 et 1845. Paris: Imprimerie royale, 1867, s. 78. (fr.).
  14. ↑ T.C. Jerdon: The mammals of India: a natural history of all the animals known to inhabit continental India. Roorkee: Printed for the author by the Thomason college press, 1867, s. 35. (ang.).
  15. ↑ G.R. Dobson. Notice of the Mammals and Birds inhabiting Kachh. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 41 (2), s. 222, 1872. (ang.). 
  16. ↑ O. Thomas. On the mammals collected during the Whitaker Expedition to Tripoli. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1902 (3), s. 4, 1902. (ang.). 
  17. ↑ a b F.S. Monticelli. I chirotteri del mezzogiorno d’Italia. „Atti della Società italiana di scienze naturali”. 28, s. 200, 1885. (wł.). 
  18. ↑ a b H. Heim de Balsac. Biogéographie des mammifères et des oiseaux de l’Afrique du Nord. „Bulletin biologique de la France et de la Belgique”. Suppléments. 21, s. 180, 1936. (fr.). 
  19. ↑ P. Laurent. Essai d’une clef dichotomique des chéiroptères de la Barbarie. „Mammalia”. 1 (4), s. 157 (przypis), 1937. DOI: 10.1515/mamm.1937.1.4.133. (ang.). 
  20. ↑ a b R.E. Cheesman & M.A.C. Hinton. On the mammals collected in the desert of Central Arabia by Major R. E. Cheesman. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 14, s. 549, 1924. DOI: 10.1080/00222932408633158. (ang.). 
  21. ↑ J. Juste & M. Paunović, Pipistrellus kuhlii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2022-1 [dostęp 2022-07-24] (ang.).
  22. ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 121. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  23. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Pipistrellus (Pipistrellus) kuhlii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-07-24].
  24. ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 216. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  25. ↑ a b Ellerman i Morrison-Scott 1966 ↓, s. 168.
  26. ↑ Ellerman i Morrison-Scott 1966 ↓, s. 169.
  27. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 538, 1904. (ang.). 
  28. ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 231. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
  29. ↑ The Key to Scientific Names ↓, lepidus [dostęp 2022-07-24].
  30. ↑ The Key to Scientific Names ↓, marginatus [dostęp 2022-07-24].
  31. ↑ a b c R. Moratelli, C. Burgin, V. Cláudio, R. Novaes, A. López-Baucells & R. Haslauer: Family Vespertilionidae (Vesper Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 774. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
  32. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2014 r. poz. 1348)

Bibliografia

edytuj
  • J.R. Ellerman & T.C.S. Morrison-Scott: Checklist of Palaearctic and Indian mammals 1758 to 1946. Wyd. 2. London: Trustees of the British Museum (Natural History), 1966, s. 1–809. (ang.).
  • Mayer F., Dietz Ch., Kiefer A. 2007: Molecular species identification boosts bat diversity. Frontiers in Zoology 4: 4. http://www.frontiersinzoology.com/content/4/1/4
  • Sachanowicz K., Wower A., Bashta A.-T. 2006. Further range extension of Pipistrellus kuhlii (Kuhl, 1817) in central and eastern Europe. Acta Chiropterologica 8 (2): 543-548.
  • Popczyk B., Lesiński G., Baumann A., Wojtowicz B. 2008. Kuhl's pipistrelle, Pipistrellus kuhlii (Kuhl, 1817) or Pipistrellus lepidus Blyth, 1845, in Central Poland - accidental record or a result of expansion? Nyctalus (N.F.). Berlin 13, Heft 4, S. 279-281
  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Karlik_średni&oldid=74692590”