Wikipedia

Kamień Pomorski

miasto w województwie zachodniopomorskim
Ten artykuł dotyczy miasta w województwie zachodniopomorskim. Zobacz też: Kamień Pomorski – dawna nazwa Kamienia Krajeńskiego.

Kamień Pomorski (niem. Cammin in Pommern) – miasto w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kamień Pomorski. Uzdrowisko położone na Pobrzeżu Szczecińskim, nad brzegiem Zalewu Kamieńskiego. Druga siedziba archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej i tutejszego dekanatu. Zlokalizowany jest tu port morski z basenem rybacko-żeglarskim.Kamień to pierwsza stolica Pomorza Zachodniego[3], a od 1176 do 1810 roku stolica biskupstwa pomorskiego[4].

Kamień Pomorski
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Kamień Pomorski z lotu ptaka
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

kamieński

Gmina

Kamień Pomorski

Prawa miejskie

1274

Burmistrz

Stanisław Kuryłło

Powierzchnia

10,74[1] km²

Wysokość

10 m n.p.m.

Populacja (30.06.2021)
• liczba ludności
• gęstość


8627[2]
803,3 os./km²

Strefa numeracyjna

91

Kod pocztowy

72-400

Tablice rejestracyjne

ZKA

Położenie na mapie gminy Kamień Pomorski
Mapa konturowa gminy Kamień Pomorski, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kamień Pomorski”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Kamień Pomorski”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kamień Pomorski”
Położenie na mapie powiatu kamieńskiego
Mapa konturowa powiatu kamieńskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kamień Pomorski”
Ziemia53°58′08″N 14°46′45″E/53,968889 14,779167
TERC (TERYT)

3207034

SIMC

0979113

Hasło promocyjne: U nas jest klimat
Urząd miejski
Stary Rynek 1
72-400 Kamień Pomorski
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Wiadomości w Wikinews
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP


Według danych GUS z 30 czerwca 2021 r., Kamień Pomorski liczył 8627 mieszkańców[2] i był pod względem liczby ludności 26. miastem w województwie zachodniopomorskim[5].

Położenie

edytuj
 
Widok na Zatokę Kamieńską

Kamień Pomorski położony jest na Pobrzeżu Szczecińskim (Wybrzeże Trzebiatowskie), w rozlewisku cieśniny Dziwny tworzącej Zalew Kamieński. Miasto leży nad dwiema zatokami zalewu: Karpinką od północy i Promną od zachodu, za którą znajduje się Wyspa Chrząszczewska. Miejscowość znajduje się 90 km na północny wschód od Szczecina.

Kamień Pomorski leży w północnej części Pomorza Zachodniego.

Centrum Kamienia Pomorskiego znajduje się 6 km od wybrzeża Morza Bałtyckiego[6]. Miasto ma pośredni dostęp do morza poprzez cieśninę Dziwnę.

Warunki naturalne

edytuj
 
Mapa wyspy Wolin z zaznaczonym Kamieniem Pomorskim

Rozlewiska wodne (cieśnina Dziwna i jej części: Zalew Kamieński, Zatoka Cicha) są wykorzystywane do uprawiania sportów wodnych i czynnego wypoczynku na wodzie (żeglarstwa, kajakarstwa, windsurfingu oraz wędkarstwa).

Na obszarze miasta występują istotne w lecznictwie źródła solankowe i pokłady borowiny. Walory te przyczyniły się do rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego. Uzdrowisko wykorzystuje obecnie odwiert solanki (Edward III) w pobliżu nieczynnego zakładu przyrodoleczniczego „Feniks” oraz złoże borowiny w odległości 800 m na SE od biura sanatorium[7].

Pomniki przyrody[8]:

  • grupa czterech drzew – lip drobnolistnych (Tilia cordata) – rosnących przy katedrze wzdłuż muru od strony pl. Katedralnego
  • wiąz polny (pl. Wolności) – dwie sztuki
  • żywotnik olbrzymi (ok. 500 letni w wirydarzu przy katedrze)
  • dąb Wiesław (ok. 350 lat) w wirydarzu katedralnym
  • ostrokrzew (ponad 100 lat)

Klimat

edytuj

Pod względem klimatycznym Kamień Pomorski należy do dzielnicy bałtyckiej. Zaznacza się tu silnie wpływ klimatu morskiego: wilgotność powietrza, długotrwałość zim, amplituda temperatur[7].

Jak wynika z danych stacji meteorologicznej w Kamieniu Pomorskim, średnia roczna temperatur na tym obszarze waha się w granicach 7–8,3 °C. Najcieplejszy miesiąc to sierpień, a najchłodniejszy – styczeń. Temperatura maksymalna mieści się w granicach 32,1 do 33,1 °C, a minimalna od -18,6 do –19,2 °C. Roczna suma opadów waha się w granicach 550–650 mm. Długość okresu wegetacyjnego wynosi 210–220 dni. Wiatry wieją najczęściej z kierunku płd.-zach. (SW) i płn.-zach. (NW)[7].

Średnia dobowa temperatura morza (°C)[9]
Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Rok
2,6 2,6 2,6 5,7 10,1 15,7 18,4 18,9 17,2 13,1 9,0 5,5 10,1

Uzdrowisko

edytuj

Na obszarze uzdrowiska znajdują się następujące udokumentowane naturalne surowce lecznicze: złoża torfu leczniczego (borowiny), wody lecznicze (solanki)[10]. Uzdrowisko wykorzystuje wody chlorkowo-sodowe (solanka), jodkowe, żelaziste czerpane ze źródła Edward III[11].

W uzdrowisku prowadzone jest leczenie w następujących kierunkach: choroby reumatyczne, choroby kardiologiczne i nadciśnienie (w tym wczesna rehabilitacja), choroby dolnych dróg oddechowych, choroby neurologiczne, choroby ortopedyczno-urazowe, choroby dziecięce (choroby kardiologiczne, choroby dolnych dróg oddechowych, choroby górnych dróg oddechowych)[12].

W Kamieniu Pomorskim znajduje się pięć zakładów lecznictwa uzdrowiskowego[13]:

  • Szpital uzdrowiskowy „Mieszko”
  • Zakład Przyrodoleczniczy „Feniks” – nieczynny
  • Sanatorium Uzdrowiskowe „Gryf” – pododdział szpitala „Mieszko”
  • Sanatorium Uzdrowiskowe „Chrobry”
  • Sanatorium Uzdrowiskowe „Dąbrówka”.

Historia

edytuj
Obwarowania miejskie
 
Wieża Piastowska i Brama Wolińska – Muzeum Kamieni
 
Mury miejskie

W IX–XI w. była tu osada rybacka i portowa, która otrzymała prawa miejskie w 1274 roku.

W 1175 siedziba biskupstwa pomorskiego została przeniesiona z Wolina do Kamienia Pomorskiego[14]. Diecezja była immediowana do Stolicy Apostolskiej[a] i zwana była odtąd kamieńską[15]. Inne opracowania podają, że w początkowym okresie istnienia biskupstwo kamieńskie podlegało arcybiskupowi gnieźnieńskiemu. W latach niepokoju i rywalizacji państw ościennych o Pomorze biskup kamieński uniezależnił się od arcybiskupa gnieźnieńskiego i od ok. 1188 podlegał bezpośrednio Rzymowi[16]. Od roku 1750 prowadziła przez Kamień regularna linia pocztowa Berlin-Nowogard (sama linia powstała około roku 1722)[4]. W 1842 z Kamienia do Szczecina wyruszył pierwszy parowiec Cammin", otwierając regularną linię komunikacyjną pomiędzy Kamieniem, Wolinem, Stepnicą, a Szczecinem[4]. W roku 1876 przypadkowo odkryto źródła solankowe, z czasem zaczęto też stosować borowinę z okolicznych torfowisk. Na przełomie XIX i XX wieku na teren powiatu kamieńskiego dotarła kolej żelazna. 15 lipca 1892 otwarto linię poprzez Wysoką Kamieńską do Kamienia i Recławia. W 1906 roku linia kolejowa połączyła Kamień z Trzebiatowem[4]. W 2013 Sąd Rejonowy w Kamieniu Pomorskim został przekształcony w 4 wydziały zamiejscowe Sądu Rejonowego w Świnoujściu[17][18].

Kalendarium

edytuj
 
Rycina miasta z Wielkiej Mapy Księstwa Pomorskiego z 1618 r.
 
Kamień Pomorski (1941)
  • IX–X wiek – zasiedlone przez plemię słowiańskie (osada rybacka i gród) Wolinian
  • XI wiek – był tu duży gród (siedziba książąt zachodniopomorskich)
  • 1124 – najstarsza zachowana wzmianka o Kamieniu Pomorskim, misja Bolesława Krzywoustego ochrzciła ludność i zbudowała dwa kościoły[19].
  • XII wiek – miasto posiada fortyfikacje (wały), plac targowy u wschodniej bramy, port nad Zatoką Karpinką; następuje szybki rozwój po upadku Wolina
  • 1175 lub 1176 – przeniesienie biskupstwa z Wolina
  • 1180 – powstanie mennicy, która biła pierwsze pomorskie monety[19]
  • koniec XII wieku – liczne najazdy duńskie
  • 1228 – osiedlenie polskich dominikanów, którzy przybyli z Krakowa
  • 1274 – nadanie praw miejskich lubeckich
  • 1308 – Brandenburczycy palą miasto[20]
  • XIV wiek – Kamień Pomorski przystępuje do związku hanzeatyckiego
  • XV wiek – zapiaszczenie ujścia Dziwny powoduje upadek miasta[19]
  • 1545 – sekularyzacja biskupstwa – powstaje biskupstwo luterańskie, istniejące do 1648 roku
  • XVII wiek – miasto staje się własnością najpierw Szwecji (1630-1679), później Brandenburgii (1679), następnie aż do końca II wojny światowej Królestwa Prus
  • 1876 – odkryto lecznicze właściwości tutejszych źródeł solankowych – Kamień Pomorski staje się uzdrowiskiem
  • 1882 – otwarcie linii kolejowej łączącej miasto ze Szczecinem[20]
  • 1906 – otwarcie linii kolejowej do Trzebiatowa[4] (linia ta w 1945 została rozebrana przez wojska radzieckie)
  • 5 marca 1945 – miasto zostaje zdobyte przez czołgi 2 armii pancernej gwardii I Frontu Białoruskiego[21], w wyniku czego ulega zniszczeniu 40% zabudowy, w tym prawie całkowicie na Starym Mieście; miasto następnie zostaje przekazane polskiej administracji
  • 19 maja 1946 – ustalono urzędową polską nazwę Kamień Pomorski w miejsce niemieckiej Cammin in Pommern (Cammin i. P.)[22].
  • lata 60. XX wieku – wyburzenie części ocalałej zabudowy i budowa bloków mieszkalnych
  • 1965 – wmurowanie w Bramę Wolińską tablicy pamiątkowej ku czci żołnierzy radzieckich poległych w walce o miasto w 1945 roku[21]
  • 1969 – odsłonięcie pomnika na cmentarzu wojennym żołnierzy radzieckich i polskich[21]
  • 13 kwietnia 2009 – pożar hotelu socjalnego, w którym zginęły 23 osoby
  • 1 stycznia 2014 – wypadek, w którym życie straciło 6 osób, zaś 2 zostały ranne (będący pod wpływem narkotyków oraz alkoholu kierowca uderzył w idących chodnikiem ludzi)

Pochodzenie nazwy

edytuj

Nazwa miasta ma pochodzenie wenedyjskie i pierwszy raz pojawia się w żywotach Ottona z Bambergu (u Herborda civitas ducis Camina, u Eba castrum magnum Gamin lub in urbe Games). Inne występujące nazwy to Chamin i Camyna. Bulla z 14 października 1140 r. dla biskupstwa pomorskiego podaje Chamin cum taberna et foro. W bulli protekcyjnej z 25 lutego 1188 r. napisano apud civitatem Camyn. Ostatecznie w XIII w. ustaliła się forma Camin.

Nazwa łączona jest z ogromnym głazem narzutowym (obwód w najszerszym miejscu 20 m), położonym w korycie Dziwny. Ten „Głaz Królewski” służył jako oznacznik w żegludze, przyczyniając się do powstania nazwy miasta[23].

Galeria

edytuj

Kamień, znajdujący się na północ od miejscowości Buniewice na Wyspie Chrząszczewskiej, od którego wzięła się nazwa miasta Kamień Pomorski.

Architektura

edytuj

Zabytki

edytuj
 
Konkatedra św. Jana Chrzciciela
 
Ratusz
 
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Na obszarze Kamienia Pomorskiego historyczny układ przestrzenny z okresu średniowiecznej lokacji zniszczony w 1945 roku, został w latach 60. XX w. zabudowany wielopiętrowymi blokami. Pomimo tego cały obszar Starego Miasta został wpisany do rejestru zabytków[24]. Zespół katedralny w Kamieniu Pomorskim został zakwalifikowany jako pomnik historii. Miasto znajduje się na szlaku zabytków sztuki romańskiej.

  • Osiedle Katedralne
    • konkatedra św. Jana Chrzciciela – romańsko-gotycka bazylika, historyczna katedra diecezji pomorskiej, obecnie świątynia pełni funkcje kościoła parafialnego i konkatedry archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej
    • pałac biskupi – renesansowy budynek kurii biskupiej, wzniesiony w XV wieku, gruntownie przebudowany w XVI wieku
    • plebania katedralna – budynek kanonii wraz z zabudowaniami gospodarczymi, wzniesiony w XVIII wieku
    • dom zakrystiana – wzniesiony w XIX wieku, obecnie dom mieszkalny
    • dwór dziekana, znany też jako Dom Kleista
    • kanonia – wzniesiona w XVIII wieku, obecnie dom mieszkalny
    • kanonia – obecnie dom sióstr zakonnych
    • dom gminy protestanckiej – wzniesiony w 1934 roku, obecnie dom księży emerytów
    • szkoła – wzniesiona w latach 1907–1909, obecnie szkoła podstawowa
    • dom zakładu panien – wzniesiony w latach 1691–1694, obecnie dom mieszkalny
    • wirydarz katedralny – gotycki wirydarz katedralny z XIII wieku
    • obwarowania katedralne – pozostałości murów osiedla katedralnego
  • Stare Miasto
  • Żalnik
    • cmentarzysko słowiańskie z okresu przedchrześcijańskiego
    • kościół św. Mikołaja – kościół filialny z XIV wieku, rozbudowany w XVII wieku, pełnił funkcję świątyni dla stanów, które nie mogły brać udziału w nabożeństwach w katedrze

Zabytki nieistniejące

  • kościół staroluterański
  • kaplica katolicka św. Ottona

Pomniki i miejsca pamięci narodowej

edytuj
 
Pomnik Poleglych za Polskość tych Ziem
 
Pomnik Rybaka
 
Pomnik Ewalda Kleista
 
Głaz Pamięci Przedwojennej Społeczności Żydowskiej Kamienia Pomorskiego
  • Pomnik Poległych za Polskość tych Ziem (autor: Mieczysław Welter, odsłonięcie: 1965 r.)
  • Pomnik na Cmentarzu Wojennym (autor: Stanisław Biżek)
  • Pomnik Rybaka (autor: Stanisław Biżek)
  • Pomnik Ewalda von Kleista
  • Głaz Pamięci Przedwojennej Społeczności Żydowskiej Kamienia Pomorskiego (odsłonięcie: 2008 r.)
  • Pomnik Stanisława Staszica

Demografia

edytuj

Struktura demograficzna mieszkańców Kamienia Pomorskiego według danych z 31 grudnia 2007 roku[25]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 9138 100 4825 52,8 4313 47,2
Wiek przedprodukcyjny (0–17 lat) 1543 16,89 757 8,28 786 8,6
Wiek produkcyjny (18–65 lat) 6156 67,37 3074 33,64 3082 33,73
Wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat) 1439 15,75 994 10,88 445 4,87

31 grudnia 2012 miasto miało 9190 mieszkańców[1].

Piramida wieku mieszkańców Kamienia Pomorskiego w 2014 roku.

 

Gospodarka

edytuj
 
Marina w Kamieniu Pomorskim
 
Hotel „Pod Muzami”

Miasto ma status uzdrowiska.

W zachodniej części miasta nad zalewem mieści się port morski Kamień Pomorski, w którym dobrze rozwinięte jest rybołówstwo indywidualne, żeglarstwo i – od kilku lat – turystyka pasażerska. Zanikła funkcja transportowo-przeładunkowa, pomimo istniejącego w porcie potencjału technicznego[26].

W powiatowym urzędzie pracy w listopadzie 2008 zarejestrowanych było 532 bezrobotnych mieszkańców Kamienia Pomorskiego[27].

Transport

edytuj

Przez miasto przechodzi droga wojewódzka nr 107, która łączy miasto z drogą krajową nr 3 oraz biegnie w kierunku wybrzeża (Dziwnówek). Na południe od miasta droga ta łączy się z drogą wojewódzką nr 106 łączącą miasto z Golczewem i drogą krajową nr 6. Do miasta prowadzi także droga wojewódzka nr 103, odchodząca z Trzebiatowa.

W mieście znajduje się stacja kolejowa, z której odjeżdżają pociągi do Wysokiej Kamieńskiej i Szczecina.

Planowana jest organizacja szlaku wodnego Berlin–Szczecin–Bałtyk.

Oświata

edytuj
 
Szkoła podstawowa

Na obszarze miasta znajdują się trzy przedszkola oraz dwie szkoły podstawowe. Ponadto w Kamieniu Pomorskim znajdują się:

  • Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Krzywoustego
  • Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Stanisława Staszica.

Kultura i sport

edytuj

W mieście działa Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej oraz prywatne Muzeum Kamieni w Kamieniu Pomorskim.

 
Festiwal Współczesnej Kultury Ludowej
 
Stadion w Kamieniu Pomorskim
 
Hala widowiskowo-sportowa Kamień Pomorski

Imprezy cykliczne w Kamieniu Pomorskim:

  • Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej, organizowany od 1964 roku, najstarsza tego typu impreza na Pomorzu Zachodnim
  • Festiwal Współczesnej Kultury Ludowej – dwudniowa impreza folklorystyczna, odbywająca się zazwyczaj na przełomie lipca i sierpnia na błoniach nad Zalewem Kamieńskim
  • Dni Kultury Chrześcijańskiej „Ottonalia” – cykl różnego rodzaju koncertów, wystaw, odczytów oraz imprez rekreacyjnych. Impreza rokrocznie rozpoczyna się 24 czerwca dla upamiętnienia misji chrystianizacyjnej Ottona z Bambergu, który w ten dzień w 1124 r. przybył do Kamienia Pomorskiego.
  • Regaty na Zalewie Kamieńskim – sztandarową imprezą są tu Eliminacje do Mistrzostwa Świata i Europy w klasie Optimist.
  • Bieg Niepodległości – impreza organizowana od 1999 r. 11 listopada.
  • Bieg Szlakiem Zabytków Kamienia Pomorskiego – impreza biegowa organizowana od 2015 roku

Kamieńska drużyna piłki nożnej to MGLKS „Gryf” Kamień Pomorski. Zespół rozgrywa mecze na stadionie przy ul. Wolińskiej. Klub powstał w 1946 r. i obecnie gra w IV lidze (grupa zachodniopomorska). Klub posiada barwy niebiesko-biało-czerwone.

Media lokalne

edytuj

Serwisy internetowe:

  • kamienskie.info
  • ikamien.pl

Stacje radiowe:

Wspólnoty wyznaniowe

edytuj

W Kamieniu Pomorskim działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

Administracja

edytuj
 
Sąd rejonowy

W latach 1960–1972 miasto było siedzibą gromady Kamień Pomorski, ale nie należało do niej. W latach 1946–1998 miasto należało administracyjnie do województwa szczecińskiego.

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Kamienia Pomorskiego wybierają do rady miejskiej 10 radnych (10 z 15); pozostałych 5 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Kamień Pomorski. Organem wykonawczym władz jest burmistrz. Siedzibą władz jest ratusz przy pl. Stary Rynek.

Burmistrzowie Kamienia Pomorskiego:

  • Stefan Oleszczuk (1990–1994)
  • Anatol Kołoszuk (1994–1998)
  • Ryszard Woźniak (1998–2001)
  • Władysław Dwulit (V–IX 2001)
  • Andrzej Maciej Jędrzejewski (IX 2001 – 2006)
  • Bronisław Grzegorz Karpiński (2006 – XI 2014)
  • Stanisław Kuryłło (od 2014)

W mieście znajduje się Starostwo Powiatowe oraz sąd rejonowy.

Mieszkańcy Kamienia Pomorskiego wybierają parlamentarzystów z okręgów wyborczych z siedzibą komisji w Szczecinie, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Miasta partnerskie

edytuj

Ludzie związani z Kamieniem Pomorskim‎ ‎

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: ‎‎Ludzie związani z Kamieniem Pomorskim‎.

Zobacz też

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ biskupstwo od początku swego istnienia posiadało przywilej wolności, co oznaczało, że na zawsze (łac. perpetuis temporibus) podlegało bezpośrednio Stolicy Apostolskiej

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 26 lipca 2013, ISSN 1505-5507 [zarchiwizowane z adresu 2013-08-22].
  2. ↑ a b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2021-12-11].
  3. ↑ Jarosław Kociuba, Pomorze – Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego, Szczecin: Walkowska Wydawnictwo – Jeż, 2012, ISBN 978-83-61805-49-6, OCLC 827717881.
  4. ↑ a b c d e Marian Klasik: Przewodnik po zabytkach architektury i techniki gmin powiatu kamieńskiego: Dziwnów, Golczewo, Kamień Pomorski, Międzyzdroje, Świerzno, Wolin. Wolin: Lokalna Grupa Działania "Partnerstwo w rozwoju", 1997, s. 15-17. ISBN 978-83-933567-5-1. (pol.).
  5. ↑ Lista miast w Polsce (spis miast, mapa miast, liczba ludności, powierzchnia, wyszukiwarka) [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-12-11] (pol.).
  6. ↑ Google Maps
  7. ↑ a b c Program Ochrony Środowiska dla Gminy Kamień Pomorski, Szczecin, październik 2004 r.
  8. ↑ Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr IV/27/10 Rady Miejskiej w Kamieniu Pomorskim z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2011 r. Nr 18, poz. 298).
  9. ↑ Kamień Pomorski average sea temperature – seatemperature.org.
  10. ↑ (§ 5. Statutu Uzdrowiska Kamień Pomorski) Uchwała Nr IV/27/10 Rady Miejskiej w Kamieniu Pomorskim z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2011 r. nr 18, poz. 298).
  11. ↑ Tadych J. i in.: Dodatek do dokumentacji hydrogeologicznej ustalającej zasoby eksploatacyjne ujęcia wód leczniczych z utworów dolnej jury w Kamieniu Pomorskim – wykonanie otworu zastępczego „Edward III” i likwidacja otworu „Edward II”. Piła: 2009.
  12. ↑ (§ 6. Statutu Uzdrowiska Kamień Pomorski) Uchwała nr IV/27/10 Rady Miejskiej w Kamieniu Pomorskim z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2011 r. nr 18, poz. 298).
  13. ↑ Załącznik nr 1 do Uchwały nr IV/27/10 Rady Miejskiej w Kamieniu Pomorskim z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2011 r. nr 18, poz. 298).
  14. ↑ R. Schmidt: Die Lande Lauenburg und Bütow in ihrer wechselnden Zugehörigheit zum Deutschen Orden, zu Pommern und Polen und zu Brandenburg-Preußen. W: Reiche und Territorien in Ostmitteleuropa. München: Oldenbourg, 2006, s. 94. ISBN 3-486-57-839-1.
  15. ↑ Klemens III, bulla Ex iniuncta nobis a Deo, 25 lutego 1188 roku
  16. ↑ „Pomorze Zachodnie w tysiącleciu”: praca zbiorowa /, pod red. Pawła Bartnika i Kazimierza Kozłowskiego; Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Szczecinie, Kuratorium Oświaty w Szczecinie, Urząd Miejski w Szczecinie.
  17. ↑ Minister Sprawiedliwości podpisał rozporządzenie ws. reorganizacji 79 sądów rejonowych. Ministerstwo Sprawiedliwości, 2012-10-06. [dostęp 2013-01-28].
  18. ↑ Wydziały. Sąd Rejonowy w Świnoujściu. [dostęp 2013-01-28].
  19. ↑ a b c Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 151, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
  20. ↑ a b Piotr Skurzyński, Pomorze, Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2007, s. 70–71 ISBN 978-83-7495-133-3.
  21. ↑ a b c Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939–1945, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 707.
  22. ↑ Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
  23. ↑ Grzegorz Wejman: Kamień Pomorski. Miasto zabytków – przewodnik. Wrocław: Wyd. ZET, 2004, s. 5–6. ISBN 83-7364-141-6.
  24. ↑ Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Szczecinie, nr rej. 66.
  25. ↑ Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  26. ↑ Opis portu Kamień Pomorski. Urząd Morski w Szczecinie. [dostęp 2008-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-08-04)]. (pol.).
  27. ↑ PUP w Kamieniu Pomorskim: Statystyka Listopad 2008. BIP PUP w Kamieniu Pomorskim. [dostęp 2009-02-07]. (pol.).
  28. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-25].

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamień_Pomorski&oldid=74952899”