Jodła olbrzymia
gatunek
Jodła olbrzymia (Abies grandis) – gatunek drzew z rodziny sosnowatych. Jedna z najwyższych jodeł. Występuje naturalnie w zachodniej części Ameryki Północnej.
Gałązka jodły olbrzymiej | |
Systematyka[1][2][3] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
jodła olbrzymia |
Nazwa systematyczna | |
Abies grandis (Douglas ex D.Don) Lindl.[4] Penny Cycl. 1:30. 1833 | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |
Zasięg | |
Morfologia
edytuj- Pokrój
- W Polsce drzewo dorasta do 30 m wysokości, a w ojczyźnie nawet do 100 m. Korona jest regularna i wąskostożkowa.
- Pędy
- Pędy są dość cienkie. Mają oliwkowozieloną barwę. Są gęsto i równomiernie omszone, ale zazwyczaj szybko nagie. Pączki są pokryte żywicą. Są małe i zaokrąglone.
- Igły
- Igły są wyjątkowo regularnie, płasko i grzebieniasto rozłożone tak jak u jodły pospolitej, ale długie, w dolnej warstwie do 6–8 cm długości, w górnych znacznie krótsze. Są błyszczące i ciemnozielone. Na szczycie z reguły są wycięte z wyraźną bruzdką od góry biegnącą wzdłuż całej igły, od spodu z białawymi paskami.
- Szyszki
- Szyszki żeńskie umieszczone są tylko w strefie wierzchołka, w stosunku do wysokości drzewa są dość małe, 6–8 cm długości, w kolorze brunatnym[6]. Łuski są wypierające ukryte.
Zastosowanie
edytujW dobrych warunkach siedliskowych rośnie bujnie i szybko. Z tego względu jest najważniejszym obcym gatunkiem jodły dla lasów europejskich. W Polsce sadzona głównie w lasach i w parkach, zwłaszcza na zachodzie kraju.
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ Abies grandis (Douglas ex D. Don) Lindl.. [w:] Germplasm Resources Information Network [on-line]. Departament Rolnictwa USA, 1997-05-22. [dostęp 2009-10-02].
- ↑ Abies grandis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Bruno T. Kremer: Drzewa. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 250. ISBN 83-7129-141-8.
Bibliografia
edytuj- Dendrologia - W. Seneta; Wydawnictwo Naukowe PWN 2006, ISBN 978-83-01-14079-3.
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 2363
- EoL: 1033074
- EUNIS: 150634
- Flora of North America: 233500007
- GBIF: 2685361
- identyfikator iNaturalist: 63690
- IPNI: 1033427-2
- ITIS: 183284
- NCBI: 46611
- Plant Finder: 284982
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2609877
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:1033427-2
- Tela Botanica: 24
- identyfikator Tropicos: 24900139
- USDA PLANTS: ABGR
- CoL: 8KCY