Jodła olbrzymia

gatunek

Jodła olbrzymia (Abies grandis) – gatunek drzew z rodziny sosnowatych. Jedna z najwyższych jodeł. Występuje naturalnie w zachodniej części Ameryki Północnej.

Jodła olbrzymia
Ilustracja
Gałązka jodły olbrzymiej
Systematyka[1][2][3]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

sosnowce

Rodzina

sosnowate

Rodzaj

jodła

Gatunek

jodła olbrzymia

Nazwa systematyczna
Abies grandis (Douglas ex D.Don) Lindl.[4]
Penny Cycl. 1:30. 1833
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Zasięg
Mapa zasięgu

Morfologia

edytuj
 
Przekrój poprzeczny przez pień
Pokrój
W Polsce drzewo dorasta do 30 m wysokości, a w ojczyźnie nawet do 100 m. Korona jest regularna i wąskostożkowa.
Pędy
Pędy są dość cienkie. Mają oliwkowozieloną barwę. Są gęsto i równomiernie omszone, ale zazwyczaj szybko nagie. Pączki są pokryte żywicą. Są małe i zaokrąglone.
Igły
Igły są wyjątkowo regularnie, płasko i grzebieniasto rozłożone tak jak u jodły pospolitej, ale długie, w dolnej warstwie do 6–8 cm długości, w górnych znacznie krótsze. Są błyszczące i ciemnozielone. Na szczycie z reguły są wycięte z wyraźną bruzdką od góry biegnącą wzdłuż całej igły, od spodu z białawymi paskami.
Szyszki
Szyszki żeńskie umieszczone są tylko w strefie wierzchołka, w stosunku do wysokości drzewa są dość małe, 6–8 cm długości, w kolorze brunatnym[6]. Łuski są wypierające ukryte.

Zastosowanie

edytuj

W dobrych warunkach siedliskowych rośnie bujnie i szybko. Z tego względu jest najważniejszym obcym gatunkiem jodły dla lasów europejskich. W Polsce sadzona głównie w lasach i w parkach, zwłaszcza na zachodzie kraju.

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  3. M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
  4. Abies grandis (Douglas ex D. Don) Lindl.. [w:] Germplasm Resources Information Network [on-line]. Departament Rolnictwa USA, 1997-05-22. [dostęp 2009-10-02].
  5. Abies grandis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  6. Bruno T. Kremer: Drzewa. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 250. ISBN 83-7129-141-8.

Bibliografia

edytuj