Jan Václav Stich
Jan Václav Stich, niem. Johann Wenzel Stich, także Giovanni Punto (ur. 28 września 1746 w Žehušicach, zm. 16 lutego 1803 w Pradze[1][2]) – czeski kompozytor, waltornista i skrzypek.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci | |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód |
Życiorys
edytujUrodził się jako poddany w dobrach hrabiego Josepha Johanna von Thun, jego ojciec był stangretem[1]. Dzięki protekcji hrabiego został posłany na naukę, uczył się gry na rogu u Josefa Matějki w Pradze, Jana Šindelářa w Monachium oraz Karla Houdka i Antona Josepha Hampla w Dreźnie[1][2]. W latach 1763–1766 grał w kapeli hrabiego Thuna w Pradze[1][2]. Zbiegł jednak ze służby i zaczął wieść żywot wolnego artysty[1][2]. Po 1768 roku podróżował z koncertami po Europie, posługując się włoskim nazwiskiem Giovanni Punto[1][2]. Od 1769 do 1774 roku grał w kapeli arcybiskupa-elektora Moguncji[1][2]. W 1778 roku podczas występu w Paryżu spotkał W.A. Mozarta, który zachwycił się jego grą[1][2]. W 1781 roku występował w kapeli dworskiej biskupa w Würzburgu, zaś w 1782 roku wyjechał do Paryża, gdzie został członkiem kapeli księcia d’Artois[2]. Po wybuchu rewolucji francuskiej występował w paryskim Théâtre des Variétés-Amusantes[2]. W 1799 roku wyjechał do Monachium, a rok później do Wiednia, gdzie poznał Ludwiga van Beethovena. Beethoven pod silnym wrażeniem umiejętności Sticha napisał dla niego Sonatę F-dur op. 17 na skrzypce i fortepian, którą wspólnie wykonali podczas koncertu 18 kwietnia 1800 roku[1][2]. W 1801 roku osiadł w Pradze, koncertując sporadycznie z Janem Ladislavem Dusskiem[1].
Twórczość
edytujUważany na najwybitniejszego waltornistę II połowy XVIII wieku, przyczynił się do spopularyzowania rogu jako instrumentu solowego[1]. W jego grze ceniono czystość intonacji, piękny ton, niuanse w cantabile, łatwe operowanie wysokimi dźwiękami, a także oryginalną ornamentykę[1].
Skomponował 11 koncertów na róg, 3 kwintety na róg, flet lub obój, skrzypce, fagot i wiolonczelę, 20 triów na 3 rogi, 56 duetów na 2 rogi, 6 triów na flet, skrzypce i fagot[2]. Napisał podręcznik do gry na rogu (wyd. Paryż ok. 1798) i zbiór ćwiczeń na ten instrument (wyd. Paryż 1795, 2. wydanie 1800)[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 10. Część biograficzna sm–ś. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 106–107. ISBN 978-83-224-0866-7.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3480–3481. ISBN 0-02-865530-3.
Linki zewnętrzne
edytuj- Jan Václav Stich – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- ISNI: 0000000114661414
- VIAF: 2659771
- LCCN: n81074651
- GND: 120769158
- BnF: 13932004m
- SUDOC: 158367103
- NKC: jn20010601722
- NTA: 097128007, 156221810
- BIBSYS: 4011849
- CiNii: DA13541921
- Open Library: OL5624481A
- PLWABN: 9810621050305606
- NUKAT: n2019216306
- J9U: 987007336569905171
- PTBNP: 1151187
- LNB: 000276780
- RISM: people/30003051