Jan Szkodoń
Jan Stefan Szkodoń[1] (ur. 19 grudnia 1946 w Chyżnem) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych, biskup pomocniczy krakowski w latach 1988–2022, od 2022 biskup pomocniczy senior archidiecezji krakowskiej.
| Biskup tytularny Turrisblandy | |||
 Jan Szkodoń (2018) | |||
| |||
| Kraj działania | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |||
| Biskup pomocniczy krakowski | |||
| Okres sprawowania |
1988–2022 | ||
| Wyznanie | |||
| Kościół | |||
| Prezbiterat |
22 marca 1970 | ||
| Nominacja biskupia |
14 maja 1988 | ||
| Sakra biskupia |
4 czerwca 1988 | ||
| Data konsekracji |
4 czerwca 1988 |
|---|---|
| Miejscowość |
Kraków |
| Miejsce | |
| Konsekrator | |
| Współkonsekratorzy |
Życiorys
edytujUrodził się 19 grudnia 1946 w Chyżnem[1]. W latach 1960–1964 uczęszczał do liceum ogólnokształcącego w Jabłonce, w 1964 złożył egzamin dojrzałości. W latach 1964–1970 odbył studia filozoficzno-teologiczne na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie, jednocześnie zdobywając formację kapłańską w miejscowym Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym. Święceń prezbiteratu udzielił mu 22 marca 1970 w kościele Przemienienia Pańskiego w Jabłonce kardynał Karol Wojtyła, arcybiskup metropolita krakowski. Magisterium-licencjat uzyskał w 1972 na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie[1]. W latach 1973–1976 odbył studia specjalistyczne w zakresie teologii i pedagogiki rodziny w Instytucie Pastoralnym na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Ukończył je z doktoratem z teologii na podstawie dysertacji Nierozerwalność małżeństwa jako problem duszpasterski Kościoła w Polsce w latach 1946–1970[2].
Jako wikariusz pracował w latach 1970–1972 w parafii Przemienienia Pańskiego w Makowie Podhalańskim, następnie w latach 1972–1973 w parafii Matki Bożej Zwycięskiej w Krakowie. W latach 1977–1979 był sekretarzem II Synodu Duszpasterskiego Archidiecezji Krakowskiej[1]. Prowadził rekolekcje w parafiach oraz dla Grup Apostolskich i Ruchu Światło-Życie[2].
W seminarium krakowskim w 1977 rozpoczął prowadzenie wykładów z teologii pastoralnej, a w latach 1979–1988 zajmował stanowisko ojca duchownego. W 1977 został wykładowcą teologii pastoralnej, a w 1984 teologii życia wewnętrznego na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie (od 1981 Papieskiej Akademii Teologicznej), gdzie ponadto objął funkcję kierownika Studium Wikariuszowskiego. Wykłady z teologii pastoralnej podjął również w Sosnowieckim Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie[1].
14 maja 1988 został prekonizowany biskupem pomocniczym archidiecezji krakowskiej ze stolicą tytularną Turrisblanda. Święcenia biskupie otrzymał 4 czerwca 1988 w bazylice archikatedralnej św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie. Udzielił mu ich kardynał Franciszek Macharski, arcybiskup metropolita krakowski, w asyście arcybiskupa Jerzego Ablewicza, biskupa diecezjalnego tarnowskiego, i Stanisława Nowaka, biskupa diecezjalnego częstochowskiego[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Dominus ipse faciet” (Pan, On sam będzie działał)[3]. W archidiecezji objął urząd wikariusza generalnego, został cenzorem kościelnym, członkiem rady duszpasterskiej i kolegium konsultorów. W krakowskiej kapitule katedralnej przejął funkcję dziekana[1]. W 2006 został przewodniczącym komisji teologiczno-duszpasterskiej „Pamięć i Troska”, zajmującej się lustracją księży archidiecezji krakowskiej[4]. 10 marca 2022 papież Franciszek przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa pomocniczego krakowskiego[5][6].
W ramach Konferencji Episkopatu Polski został członkiem Komisji Charytatywnej, Komisji ds. Duszpasterstwa Rodzin[1], Komisji ds. Misji, Komisji ds. KUL, Komisji Duchowieństwa i Rady Rodziny[2].
Zajmuje się również malarstwem[7].
W grudniu 2019 prokurator w Krakowie rozpoznający zawiadomienie kobiety oskarżającej biskupa o molestowanie seksualne, które miało mieć miejsce w latach 1998–2003, przy czym na początku tego okresu była ona jeszcze małoletnia, umorzył postępowanie z powodu przedawnienia karalności czynu[8], jednakże w uzasadnieniu uznał zeznania pokrzywdzonej za wiarygodne[9]. W lutym 2020 po opisaniu sprawy domniemanego napastowania w mediach[9] biskup wydał oświadczenie, w którym zaprzeczył stawianym mu zarzutom i zapowiedział, że do czasu wyjaśnienia sprawy nie będzie podejmował posługi duszpasterskiej[10]. W związku z upublicznionymi oskarżeniami opuścił archidiecezję krakowską[11]. Po wstępnym dochodzeniu kanonicznym Kongregacja Nauki Wiary zadecydowała o wszczęciu przeciwko niemu kanonicznego procesu karno-administracyjnego[12], a do jego przeprowadzenia wyznaczono biskupa diecezjalnego pelplińskiego Ryszarda Kasynę[13]. Jednocześnie hierarsze zakazano pracy duszpasterskiej z osobami małoletnimi i publicznego sprawowania posługi biskupiej[12]. W lipcu 2021 Nuncjatura Apostolska w Polsce poinformowała, że w wyniku procesu karno-administracyjnego nie została biskupowi udowodniona wina rzekomego wykorzystywania seksualnego osoby małoletniej. Stwierdzono jednak jego nierozważne zachowanie, polegające na przyjmowaniu osoby małoletniej w prywatnym domu bez obecności jej rodziców, w wyniku czego została mu wymierzona pokuta w postaci uczestnictwa w trzymiesięcznych rekolekcjach zamkniętych, uznana za odbytą w trakcie niepodejmowania przez niego posługi biskupiej[14]. W 2021 pokrzywdzona złożyła pozew cywilny przeciwko kurii krakowskiej, który w następnym roku wycofała po zawarciu przedsądowej ugody, w wyniku której otrzymała finansowe zadośćuczynienie[15].
Odznaczenia
edytujW 2014 otrzymał medal Bene Merenti nadany przez Polskie Towarzystwo Teologiczne[16].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 138. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ a b c Nota biograficzna Jana Szkodonia na stronie archidiecezji krakowskiej. diecezja.pl. [dostęp 2019-01-13].
- ↑ G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 360–361. ISBN 83-911554-0-4.
- ↑ Kraków: kard. Dziwisz powołał komisję „Pamięć i Troska”. ekai.pl (arch.), 2006-02-28. [dostęp 2019-01-13].
- ↑ Rinuncia di Vescovo Ausiliare di Kraków (Polonia). press.vatican.va, 2022-03-10. [dostęp 2022-03-10]. (wł.).
- ↑ Komunikat Nuncjatury Apostolskiej w Polsce: Ojciec Święty przyjął rezygnację bp. Jana Szkodonia. episkopat.pl, 2022-03-10. [dostęp 2022-03-11].
- ↑ Malarstwo ks. biskupa Jana Szkodonia, autora audiobook'u „Z serca do serca” [sic!]. wydawnictwopetrus.pl. [dostęp 2015-06-27].
- ↑ J. Sidorowicz, M. Skowrońska: Dlaczego prokuratura nie przesłuchała biskupa Szkodonia?. krakow.wyborcza.pl, 2020-02-12. [dostęp 2020-06-26].
- ↑ a b M. Wójcik: Zły dotyk biskupa z Krakowa. wyborcza.pl, 2020-02-10. [dostęp 2020-03-26].
- ↑ Oświadczenie bp. Jana Szkodonia. diecezja.pl, 2020-02-09. [dostęp 2020-03-26].
- ↑ Bp Jan Szkodoń w związku z oskarżeniami Gazety Wyborczej opuścił archidiecezję krakowską. ekai.pl, 2020-02-10. [dostęp 2020-03-26].
- ↑ a b Z. Nosowski: Rozpoczął się kościelny proces karny przeciwko bp. Janowi Szkodoniowi. wiez.com.pl, 2020-06-25. [dostęp 2020-06-26].
- ↑ T. Krzyżak: Duży kłopot Kościoła z biskupem Szkodoniem. rp.pl, 2021-05-07. [dostęp 2021-06-26].
- ↑ Komunikat dotyczący bp. Jana Szkodonia. nuncjatura.pl, 2021-07-23. [dostęp 2021-07-23].
- ↑ S. Piegza: Kobieta oskarżała biskupa o molestowanie. Arcybiskup Jędraszewski wypłacił odszkodowanie. onet.pl, 2022-10-08. [dostęp 2022-10-08].
- ↑ Bp Jan Szkodoń wyróżniony przez Polskie Towarzystwo Teologiczne. ekai.pl (arch.), 2014-02-27. [dostęp 2019-01-13].
Linki zewnętrzne
edytuj- Nota biograficzna Jana Szkodonia na stronie archidiecezji krakowskiej [dostęp 2019-01-13]
- Jan Szkodoń na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-11-14].
- Jan Szkodoń [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-11-22] (ang.).
- Jan Szkodoń w katalogu Biblioteki Narodowej [dostęp 2019-06-23]