Issyk-kul
Issyk-kul (kirg. Ысык-Көл, Ysykköl, tłum. gorące jezioro; ros. Иссык-Куль, Issyk-Kul) – słonawe jezioro bezodpływowe położone w północno-wschodnim Kirgistanie, w Azji Centralnej. Jezioro znajduje się w śródgórskiej kotlinie w górach Tienszan, w odległości 126 km od Biszkeku, stolicy Kirgistanu.
 Plaża nad Issyk-kulem | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Wysokość lustra |
1609[1] m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
6280 km²[1] |
| Głębokość • maksymalna |
|
| Objętość |
1738 km³ |
| Hydrologia | |
| Zasolenie |
5,8[1]‰ |
| Rzeki zasilające |
liczne górskie rzeki z pasm Terskej Ałatoo i Küngej Ałatau |
| Rodzaj jeziora |
osuwiskowe, bezodpływowe, stałe, oligotroficzne, słonawe |
Położenie na mapie Kirgistanu  | |
 42°30′N 77°30′E/42,500000 77,500000
| |
Jest to największe jezioro tego kraju. Leży na wysokości 1609 m n.p.m. jezioro zajmuje powierzchnię 6280 km²[1], tym samym uznawane jest za drugie co do wielkości jezioro obszarów górskich świata, po jeziorze Titicaca. Maksymalna głębokość wynosi 702 m. Zasolenie 5,8‰[1].
Do Issyk-kulu uchodzą liczne rzeki, w tym Tüp i Dżyrgałang. Rozwinięte są rybołówstwo i żegluga[1]. Główne miasta nad jeziorem to Bałykczy i Czołponata.
BirdLife International od 2006 uznaje wschodnią część jeziora za ostoję ptaków IBA ze względu na licznie zimujące na jeziorze ptactwo wodne. Według stanu wiedzy z 2015 roku, w niecce jeziora stwierdzono ptaki należące do 267 gatunków. Na jeziorze zimują między innymi gągoły (Bucephala clangula), hełmiatki zwyczajne (Netta rufina) i perkozy zauszniki (Podiceps nigricollis). Podczas przelotów zatrzymują się tu między innymi rożeńce zwyczajne (Anas acuta) i żurawie stepowe (Anthropoides virgo)[2].
14 stycznia 2023 w obszarze jeziora wystąpiła ekstremalnie niska temperatura, która wyniosła –30°C, doprowadziła ona do pierwszego w historii[3] zamarznięcia Issyk-kulu[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Encyklopedia Powszechna PWN. T. 2. G-M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 307.
- ↑ Eastern Issyk Kul Lake. BirdLife Data Zone. [dostęp 2016-12-30].
- ↑ Kyrgyzstan’s ‘warm lake’ Issyk-Kul freezes over, [w:] Nationwide News [online], 16 stycznia 2023.
- ↑ Kyrgyzstan’s ‘warm lake’ Issyk-Kul freezes over. Daily Telegraph. [dostęp 2023-01-17]. (ang.).