I Brygada Ochronna Ustaszy

I Brygada Obronna Ustaszy (chor. I Ustaška Obrabena Zdrug) - jednostka wojskowa Sił Zbrojnych Ustaszy w Niepodległym Państwie Chorwackim podczas II wojny światowej

Historia

Brygada została sformowana prawdopodobnie w styczniu 1942 r. w rejonie miejscowości Novska. W jej skład weszły dotychczasowe kompanie ochronne Milicji Ustaszy, służące jako straż w obozach koncentracyjnych. Dowódcą został gen. Slavko Skoliber, zaś od marca ppłk Frane Primorac. W I poł. 1942 r. brygada prowadziła działania blokujące siły partyzanckie w Górach Psunj. W lipcu jednostka została rozwiązana, zaś poszczególne pododdziały zasiliły nowo formowane II Brygadę Ochronną Ustaszy i 1 Ochotniczy Pułk Chorwackiej Domobrany. W styczniu - lutym 1943 r. I Brygada Ochronna Ustaszy została odtworzona. Na jej czele stanął płk Marko Pavlović. Stacjonowała w Jasenovacu, gdzie istniał obóz koncentracyjny. W I poł. lutego I batalion pod dowództwem kpt. Mato Primoraca wraz z 1 Ochotniczym Pułkiem Domobrany prowadził działania oczyszczające z partyzantów obszar Posušje-Imotski. Pod koniec 1943 r. lub na pocz. 1944 r. brygadzie został podporządkowany, sformowany w Jasenovacu, 1 Ludowy Pułk Ustaszy pod dowództwem mjr. Nikoli Vidakovicia. We wrześniu 1944 r. II batalion brygady był zaangażowany w walkach z partyzantami w rejonie Banja Luki. W styczniu 1945 r. brygada walczyła z oddziałami partyzanckimi w okolicy Sunji, które straciły ponad 60 ludzi zabitych i ponad 30 schwytanych. W poł. kwietnia silnie osłabiona walkami brygada została przeorganizowana w 30 Szturmowy Pułk Piechoty w składzie 18 Szturmowej Dywizji Chorwackiej. Dowódcą 4-tysięcznego pułku został ppłk Alarih Desković. Na pocz. maja resztki pułku wraz z innymi jednostkami chorwackimi wycofały się do południowej Austrii, gdzie poddały się Brytyjczykom. Ostatecznie Chorwaci zostali przekazani do komunistycznej Jugosławii, gdzie ich w większości wymordowano.

Skład organizacyjny

Czerwiec 1942 r.

• dowództwo brygady - Lipik
  • kompania sztabowa
  • motorowa kompania transportowa
• I Batalion (kompanie 1 - 4) - Jasenovac
• II Batalion (kompanie 5 - 8) - Lipik-Pankrac
• III Batalion (kompanie 9 - 12) - Stara Gradiška
• IV Batalion (kompanie 13 - 16) - Lipik-Pakrac

Sierpień 1944 r.

• dowództwo brygady (Jasenovac)
  • kompania sztabowa - d-ca kpt. Josip Sudar
  • pluton żandarmerii
  • oddział szturmowy
  • pociąg pancerny
  • kolejowa służba zabezpieczenia
  • szkoła oficerska
  • kursy podoficerskie
  • kompania łączności
  • kompania wsparcia
  • pluton muzyczny
  • kompania medyczna
  • kompania weterynaryjna
• Batalion Garnizonowy "Novska" (Novska) - d-ca mjr Nikola Vidaković
• Batalion Gwardyjski (Jasenovac) - d-ca por. Leo Lončarić
• I Batalion (kompanie 1 - 4) (Novska) - d-ca mjr Krešimir Majić
• II Batalion (kompanie 5 - 8) (w polu) - d-ca mjr Miroslav Matijević
• III Batalion (kompanie 9 - 12) (Stara Gradiška) - d-ca mjr Tvrtko Krešić
• IV Batalion (kompanie 13 - 16) (Bosanska Dubica) - d-ca kpt. Miroslav Kopjar
• Grupa Mobilna (Jasenovac) - d-ca mjr Josip Mataja
  • oddział pancerny
  • kompania saperów
  • kompania przeciwpancerna
  • kompania grenadierów
  • kompania rowerowa
• Grupa Artyleryjska (Jasenovac) - d-ca mjr Ilija Grbacac
  • 1 bateria
  • 2 bateria
  • 3 bateria
  • 4 bateria
  • 5 bateria
  • 6 bateria
  • bateria przeciwlotnicza
• I Batalion Szkoleniowy (kompanie 1 - 4) - d-ca mjr Bruno Divić
• II Batalion Szkoleniowy (kompanie 5 - 8) - d-ca kpt. Ivan Fridel
• III Batalion Szkoleniowy (kompanie 9 - 13) - d-ca por. Marijan Štajduhar

Brygada liczyła ogółem 11 tys. ludzi

Marzec 1945 r.

• dowództwo brygady - Jasenovac
• I Batalion - Sunja
• II Batalion - Bosanski Novi
• III Batalion - Lepoglava
• IV Batalion - Jasenovac
• Batalion Rozpoznawczy (kompanie 1 - 4) - d-ca mjr Bruno Divić

Linki zewnętrzne

• Historia I Brygady Ochronnej Ustaszy (jęz. angielski)