Henryk Gumol
Henryk Marian Gumol (ur. 15 lipca 1897 w Haliczu, zm. 7 lutego 1916 pod Optową) – sierżant Legionów Polskich, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 sierżant
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Henryk Marian Gumol |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
15 lipca 1897 |
| Data i miejsce śmierci |
7 lutego 1916 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1916 |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca plutonu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujUrodził się 15 lipca 1897 w Haliczu, w rodzinie Ignacego i Michaliny z domu Osika[1][2][a]. Od 1908 uczęszczał do c. k. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie[7][8][9]. W roku szkolnym 1913/1914 zakończył naukę w klasie Vb[10]. W tym czasie należał do skautingu oraz XXIV Polskiej Drużyny Strzeleckiej w Stanisławowie[3][11].
1 października 1914 wstąpił do Legionów Polskich i został przydzielony do 13. kompanii IV batalionu 3 pułku piechoty[3][12]. Od 21 maja do 22 lipca 1915 był frekwentantem III kursu Szkoły Podchorążych Legionów Polskich[13]. Egzamin zdał z „postępem dobrym” i 27 lipca 1915 został mianowany aspirantem oficerskim z oznakami sierżanta i poborami plutonowego oraz przydzielony do Batalionu Uzupełniającego Nr I[14][15]. Wkrótce został przeniesiony do 11. kompanii III batalionu 6 pułku piechoty na stanowisko dowódcy plutonu[4]. Poległ 7 lutego 1916 pod Optową[5][16]. Został pochowany na miejscowym cmentarzu żołnierzy 6 pp[5][3]. Był kawalerem, dzieci nie miał[17][2].
Generał podporucznik Mieczysław Norwid-Neugebauer we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał:
bierze wybitny udział w całej ofensywie wołyńskiej w r. 1915, w bitwach pod Kuklami, Kopnem i Kamieniuchą jako dowódca plutonu w 11-ej komp., prowadzi swój pluton zawsze z pełną ofiarnością i poświęcenia się dzielnością. W bitwie pod Kuklami na czele plutonu wpada do okopów nieprzyjacielskich i mimo strat nie wycofuje się, broniąc zajętego stanowiska do ostatniej chwili, pozwalając reszcie kompanii do przeprowadzenia dalszego skutecznego ataku. Pod Optową zajęty umacnianiem pozycji ginie natknąwszy się na miny[18][19].
Ordery i odznaczenia
edytujPolskie ordery i odznaki otrzymał pośmiertnie.
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 6380 – 17 maja 1922[20][21][22][23]
- Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[24][6][25]
- Krzyż Pamiątkowy 6 pułku piechoty Legionów Polskich[26]
- Srebrny Medal Waleczności 2. klasy[27]
Uwagi
edytuj- ↑ Na stronie Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku podano, że Henryk Józef Marian Gumol urodził się 15 lipca 1894 w miejscowości Nowosielica koło Czerniowiec na Bukowinie i był praktykantem naftowym[3]. Według autorów „Historii 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego” był to Henryk Józef Gumol z Nowosielicy[4]. Na „V Liscie strat” figuruje jako Henryk Józef Gumol ur. 1894[5]. Na fiszce kartoteki personalno-odznaczeniowej, przechowywanej w Wojskowym Biurze Historycznym przeprawiono rok urodzenia z „1894” na „1897”, skreślono drugie imię „Józef” i dopisano „Marian”, skreślono miejsce urodzenia „w Nowosielcy, pow. Borysów”, a wpisano „Halicz”[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b Polak (red.) 1993 ↓, s. 68.
- ↑ a b c d Żołnierze Niepodległości : Gumol Henryk Józef Marian. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-08-28].
- ↑ a b Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 36.
- ↑ a b c V Lista strat 1916 ↓, s. 10.
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-28]..
- ↑ Sprawozdanie 1909 ↓, s. 58, w roku szkolnym 1908/1909 ukończył klasę Ib.
- ↑ Sprawozdanie 1911 ↓, s. 101, w roku szkolnym 1910/1911 ukończył klasę IIIb.
- ↑ Sprawozdanie 1913 ↓, s. 69, w roku szkolnym 1912/1913 ukończył klasę IVb, natomiast w roku szkolnym 1911/1912 powtarzał klasę czwartą.
- ↑ Sprawozdanie 1916 ↓, s. 13.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4, Michalina Gumol 2 lipca 1937 podała, że jej syn był członkiem Związku Strzeleckiego..
- ↑ Polak (red.) 1993 ↓, s. 68, tu podano, że w Legionach Polskich służył od sierpnia 1914.
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 271.
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 272, jako Józef Gumel.
- ↑ Żołnierze Niepodległości : Gumel Józef. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-08-28].
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 36, 51.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 5, 6.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 148.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 30.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-28]..
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 5.
- ↑ Skarbek 1929 ↓, s. 39.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-28]..
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 239.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 8.
Bibliografia
edytuj- Gumol Henryk Marian (Henryk Józef). [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.77-7345 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-17].
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za rok szkolny 1908/9. Stanisławów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1909.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za rok szkolny 1910/11. Stanisławów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1911.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za rok szkolny 1912/13. Stanisławów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1913.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższej Szkoły Realnej w Stanisławowie za rok szkolny 19114/15 i 1915/16. Stanisławów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1916.
- V Lista strat Legionów Polskich. Piotrków: Centralny Urząd Ewidencyjny Departamentu Wojskowego NKN, 1916-04-01.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Jan Kazimierz Ciastoń, Adam Lisiewicz, Edward Skarbek, Edward Wojciechowski: Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. T. 1: Tradycja. Warszawa: Komenda Koła 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich i Dowództwo 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, 1939.
- Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Edward Skarbek: Zarys historji wojennej pułków polskich 1918–1920. 6 Pułk Piechoty Legjonów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920. [dostęp 2020-05-17].