Wikipedia

Heart of Midlothian FC

szkocki klub piłki nożnej
(Przekierowano z Heart of Midlothian F.C.)
To jest najnowsza wersja przejrzana, która została oznaczona 3 paź 2024. Od tego czasu wykonano 1 zmianę, która oczekuje na przejrzenie.

Heart of Midlothian Football Club – szkocki zawodowy klub piłkarski z siedzibą w Edynburgu, założony w 1874. Czterokrotny mistrz Szkocji, czterokrotny zdobywca Pucharu Ligi, ośmiokrotny zdobywca Pucharu Szkocji oraz ćwierćfinalista Pucharu UEFA. Lokalny rywal Hibernian F.C. Zespół posiada rozbudowaną sieć fanklubów; najliczniej reprezentowanym jest powstały w 2010 roku The Foundation of Hearts[1]. Finansuje on działalność klubu poprzez składki członkowskie od sympatyków[2].

Heart of Midlothian F.C.
Ilustracja
Pełna nazwa

Heart of Midlothian
Football Club

Przydomek

Hearts (pl. „Serca”)
Jam Tarts, Jambos

Barwy

bordowo-białe

Data założenia

1874

Liga

Scottish Premiership

Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Szkocja

Adres

Gorgie Road EH11 2NL Edynburg

Stadion

Tynecastle Stadium

Sponsor techniczny

Umbro

Prezes

Ann Budge

Trener

Steven Naismith

Asystent trenera

Gordon Forrest
Lee McCulloch

Stroje
domowe
Stroje
wyjazdowe
Trzeci
strój
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Założony w 1874, zespół ma tradycje patriotyczne – szesnastu piłkarzy służyło w trakcie I wojny światowej, z czego siedmiu poległo. W 1890 Hearts był jednym z założycieli Scottish Football League. Na początku swego istnienia klub odnosił sukcesy na arenie narodowej – był mistrzem Szkocji w sezonach 1894/1895[3] i 1896/1897[4], czterokrotnie triumfował w Pucharze Szkocji. Następnie, do 1954 klub nie odniósł żadnych sukcesów. Najlepszy okres dla Hearts przypadł na lata 1954–1963 – zespół zdobył Puchar Szkocji (1956[5]), dwukrotnie mistrzostwo Szkocji (sezony 1957/1958[6][7], 1959/1960[8]) oraz czterokrotnie Puchar Ligi Szkockiej. W latach 70. XX wieku zespół kilkakrotnie spadał do niższych rozgrywek ligowych, by w sezonie 1983/1984 powrócić do ekstraklasy[9]. Hearts kilkakrotnie awansowali do Pucharu UEFA (np. w sezonie 1986/1987 ulegli Dukli Praga[10][11]; najlepszym wynikiem klubu w tych rozgrywkach jest ćwierćfinał w sezonie 1988/1989[12][13]). W latach 90. zespół awansował do finału Pucharu Szkocji (1996[14][15]), zdobył Puchar (1998[16]) oraz odpadł w 1. rundzie Pucharu UEFA (1999)[17][18]. W sezonie 2005/2006 klub został wicemistrzem ligi szkockiej[19][20], spowodowało to możliwość uczestnictwa w kwalifikacjach do Ligi Mistrzów[21], co było największym sukcesem klubu odniesionym w XXI wieku.

Historia

edytuj

Założenie klubu

edytuj
 
Piłkarze Hearts w strojach klubowych (1875)

Heart of Midlothian Football Club został założony w 1874[22]. Nazwa klubu została zainspirowana nazwą klubu tanecznego w Edynburgu, który natomiast zapożyczył ją z tytułu powieści sir Waltera Scotta – The Heart of Midlothian (polski tytuł: Więzienie w Edynburgu)[23].

Pierwszym kapitanem Hearts został Tom Purdie, wybrany w wyniku demokratycznego głosowania[24]. Początkowo klub rozgrywał swoje mecze na The Meadows, Powburn oraz Powderhall, zanim przeniósł się do dzielnicy Gorgie w 1881. Pięć lat później Hearts przenieśli się na obecny obiekt Tynecastle.

Najwcześniejsza wzmianka o Heart of Midlothian, w kontekście sportowym, pojawiła się w gazecie The Scotsman 20 lipca 1864. Artykuł dotyczył meczu krykieta pomiędzy Scotsman i Heart of Mid-Lothian. Nie jest znane czy był to ten sam klub, który w późniejszym czasie wszedł w skład grona założycieli Heart of Midlothian Football Club[25].

Hearts był jedynym klubem ze wschodniej Szkocji, który razem z kilkoma innymi drużynami z zachodniej części kraju założył Scottish Football League w 1890. To właśnie w początkowych latach działalności tych rozgrywek klub odnosił znaczące sukcesy, zdobywając mistrzostwo Szkocji w sezonie 1894/1895[26]. Ponadto w 15-letnim okresie, od 1891 do 1906, klub czterokrotnie triumfował w Pucharze Szkocji – w latach: 1891[27], 1896[27], 1901[27] oraz 1906[27].

Za największy sukces klubu w tamtych czasach uważa się zwycięstwo w Pucharze Szkocji 14 marca 1896[28]. W finale tych rozgrywek spotkały się dwie drużyny mające siedzibę w Edynburgu: Heart of Midlothian oraz Hibernian. Drużyna Hearts, w meczu rozegranym na Logie Green, w jedynym finale rozegranym poza Glasgow, pokonała lokalnego rywala 3:1. Jednym z najwybitniejszych piłkarzy, grających w bordowej koszulce był 29-krotny reprezentant Szkocji Bobby Walker. W 222 meczach, rozegranych w latach 1896–1919, strzelił 142 bramki[29].

Pierwsza połowa XX wieku

edytuj

W listopadzie 1914 Hearts przewodzili w pierwszej lidze ostatecznie kończąc na drugim miejscu w tabeli ligowej[30]. W owym czasie nastąpił wybuch pierwszej wojny światowej, która znacząco wpłynęła na historię zespołu. Szesnastu piłkarzy wstąpiło do Armii Brytyjskiej, służąc w: 16th Royal Scots[31] (McCrae Batalion) oraz The First Royal Scots. Oprócz piłkarzy w jednostkach tych służyło wielu trenerów, działaczy oraz samych sympatyków klubu. Już w bitwie nad Sommą w 1916 trzech piłkarzy Hearts poległo na linii frontu[32]. Ogólny bilans walk Wielkiej Wojny zamknął się liczbą siedmiu poległych zawodników Hearts[32][33]

Po wojnie, zawodnicy, którzy przeżyli grali dalej w zespole. W 1922 uhonorowano poległą siódemkę, stawiając dla uczczenia ich ofiarności memoriał. Pomnik znajduje się w Haymarket, w pobliżu biura, w którym gracze zaciągnęli się do wojska[32][34].

Z wydarzeniami na kontynencie zbiegł się długi okres niepowodzeń Hearts w rozgrywkach ligowych i pucharowych, trwający od 1906 do 1954[35].

1954–1963: Złota dekada

edytuj
 
Herb Heart of Midlothian na chodniku na ulicy Royal Mile w Edynburgu

Złoty okres klubu nastąpił w latach: 1954–1963. Wówczas menedżer Tommy Walker doprowadził w 1956 do zdobycia Pucharu Szkocji[27]. Ponadto w tym okresie Jambos dwukrotnie zdobyli mistrzostwo Szkocji w sezonach: 1957/1958[36] oraz 1959/1960[37]. Sezon 1957/1958 w wykonaniu Heart of Midlothian, okazał się być jednym z najlepszych w historii szkockiej ligi. Hearts w 32 spotkaniach zdobyli 62 punkty[38], 29 spotkań wygrywając, 4 remisując oraz jedno przegrywając. Na zakończenie sezonu ich przewaga nad drugimi w tabeli Rangers wyniosła 13 punktów. Niewątpliwym wyczynem było również strzelenie 132 bramek (jest to nadal niepobity rekord szkockiej pierwszej ligi) przy stracie zaledwie 29 goli. Do tych sukcesów należy dodać również czterokrotny triumf w Pucharze Ligi Szkockiej w sezonach: 1954/1955, 1955/1956, 1958/1959, 1959/1960 oraz 1962/1963[39].

Sukcesy krajowe nie przełożyły się jednak na wyniki w europejskich pucharach. W sezonie 1958/59 klub zadebiutował w rozgrywkach o Puchar Europy. W eliminacjach Hearts spotkali się z ówczesnym mistrzem Belgii – Standardem Liège. W pierwszym spotkaniu w Liège, Hearts ulegli 1:5. Strzelcem honorowej bramki, a zarazem pierwszego gola dla Heart of Midlothian w europejskich pucharach był Ian Crawford[40]. W rewanżu rozegranym na Tynecastle Stadium, w obecności 39 500 widzów, po bramkach Williego Baulda Hearts wygrali 2:1. Rywalizacja między drużynami zakończyła się stosunkiem bramek 6:3 dla Standardu, który awansował do dalszych rozgrywek[40].

Po wywalczeniu mistrzostwa Szkocji w 1959/1960[41], klub zakwalifikował się ponownie do rozgrywek o Puchar Europy w sezonie 1960/1961. W rundzie eliminacyjnej Jam Tarts zmierzyli się z SL Benfica – późniejszym triumfatorem całych rozgrywek. Pierwszy mecz w Edynburgu wygrała SL Benfica 2:1 (bramka dla Hearts: Alex Young). W rewanżu w Lizbonie, portugalski klub pokonał Hearts 3:0[42].

Lata 1965–1983

edytuj

Od połowy lat 60. sytuacja Hearts, jak wielu innych szkockich klubów, uległa pogorszeniu. Oprócz Celtiku i Rangers, kluby szkockie nie były w stanie rywalizować na płaszczyźnie finansowej z angielskimi drużynami. Kluby z Anglii podkupywały młodych, utalentowanych zawodników oferując im umowy na lepszych warunkach finansowych. Zjawisko to nasiliło się w latach siedemdziesiątych oraz na początku lat osiemdziesiątych[43].

Skutkiem tego zjawiska była nieustabilizowana forma Jambos. W sezonie 1975/1976 klub zajął 5 pozycję w lidze[44], docierając równocześnie do finału Pucharu Szkocji. W finałowej rozgrywce Hearts ulegli drużynie Rangers F.C. 1:3[27]. Przegrany finał Pucharu Szkocji zapewnił jednak klubowi ze stolicy Szkocji start w rozgrywkach Pucharu Zdobywców Pucharów w kolejnym sezonie[45].

Początkowo nic nie zwiastowało, że sezon 1976/1977 okaże się jednym z najsłabszych sezonów w historii klubu. W 1/16 Pucharu Zdobywców Pucharów, Hearts pokonali w dwumeczu drużynę Lokomotive Lipsk. Mimo iż w NRD spotkanie zakończyło się wygraną gospodarzy 2:0, to w rewanżu Szkoci rozgromili swoich przeciwników 5:1. W 1/8 rozgrywek klub okazał się gorszy od Hamburgera SV i odpadł z dalszej rywalizacji, tracąc łącznie 8 bramek[46]. Słabsza postawa zespołu w Pucharze Zdobywców Pucharów[47], przełożyła się również na rozgrywki ligowe, które klub zakończył na dziewiątej pozycji[48]. 27 punktów[38][49] zgromadzonych pod koniec rozgrywek Scottish Premier Division, nie zapewniło utrzymania drużynie z Edynburga, która spadła do Scottish League Division One (odpowiednik II ligi)[45].

W następnym sezonie, (1977/1978) Jambos zdobywając 58 punktów[38], zajęli drugie miejsce gwarantujące powrót do Premier Division[50]. W 1978/1979 klub ponownie opuścił najwyższą klasę rozgrywek, plasując się na przedostatnim, dziewiątym miejscu[51]. W rok później Hearts triumfowali w Scottish League Division One zdobywając 53 punkty[38][52]. Nie wystarczyło to jednak, aby utrzymać się w następnym sezonie w pierwszej lidze, z której Hearts spadli zajmując ostatnie, dziesiąte miejsce[53]. W 32 spotkaniach piłkarze Hearts zgromadzili zaledwie 18 punktów[38], przegrywając 24 spotkania[54]. W kolejnym sezonie spędzonym w II lidze, zespołowi nie udało się awansować, gdyż przegrał rywalizację z Motherwell F.C. oraz Kilmarnock F.C. Zajmując trzecie miejsce, klub przegrał awans z drugim Kilmarnock zaledwie jednym punktem różnicy[45].

Sezon 1982/1983 okazał się lepszym w wykonaniu Hearts, którzy zajęli 2. miejsce dające awans[55]. W 39 meczach Hearts zgromadzili 54 punkty[38], ustępując o jeden punkt St. Johnstone F.C. Była to zasługa Wallace Mercera – nowego prezesa klubu mianowanego w 1981[45].

Powrót do I ligi

edytuj

Sezon 1983/1984 był prawdziwym wyzwaniem i ważnym sprawdzianem, dla klubu który spędził 3 lata rozgrywając swoje mecze w II lidze. Jako beniaminek, Hearts zajęli 5 lokatę, ponadto wyróżniającym się piłkarzem był John Robertson[56].

Równocześnie klub zakwalifikował się do rozgrywek Pucharu UEFA sezonu 1984/1985. W 1/32 Hearts zmierzyli się z francuskim Paris Saint-Germain ulegając na wyjeździe 0:4. Spotkanie na Tynecastle Stadium zakończyło się wynikiem 2:2[45].

Dopiero sezon 1985/1986 ukazał prawdziwą siłę i możliwości zespołu, który podjął równorzędną walkę o tytuł mistrzowski z Celtikiem. Rywalizacja tych drużyn była bardzo zacięta i wyrównana. Po rozegraniu 35 z 36 kolejek ligowych, prowadzili Hearts, którzy zgromadzili 50 punktów[38], Celtowie zaś zdołali zgromadzić 48 oczek. O tytule mistrzowskim zadecydować miała ostatnia kolejka w której Hearts grali z Dundee F.C. na Dens Park, natomiast Celtic F.C. przeciwko St. Mirren F.C. na St. Mirren Park. „Sercom” do zdobycia upragnionego trofeum wystarczał remis. Hearts przegrali jednak 0:2. Ich rywal w walce o mistrzostwo wykorzystał nadarzającą się szansę, gromiąc St Mirren 5:1. Mimo iż obie drużyny zgromadziły taką samą ilość punktów – 50[38], to tytuł mistrzowski przypadł drużynie z Glasgow. Zadecydował o tym korzystniejszy bilans bramkowy[57]. „Serca” musiały się zadowolić się wyłącznie wicemistrzostwem ligi, co było dużym wyczynem zważywszy na fakt, że trzy lata wcześniej klub grał w II szczeblu rozgrywek ligowych.

W związku z zajęciem drugiej lokaty, klub wystąpił w europejskich pucharach, kwalifikując się do rozgrywek Pucharu UEFA sezonu 1986/1987. W 1/32 przeciwnikiem Hearts był czeski klub Dukla Praga. Spotkanie na Tynecastle Stadium zakończyło się zwycięstwem 3:2. W rewanżu w Pradze lepsi okazali się Czesi, którzy wygrali 1:0 i awansowali do następnej rundy[58].

W kolejnym sezonie „Serca” uplasowały się poza czołówką zajmując 5. miejsce w lidze. W sezonie 1987/1988 klub wywalczył wicemistrzostwo Szkocji, ponownie ustępując miejsca na podium Celtom.

Tytuł wicemistrzowski dał szansę drużynie z Edynburga na start w rozgrywkach Pucharu UEFA. Sezon 1988/1989 okazał się najlepszym sezonem w wykonaniu Hearts w europejskich pucharach. Klub pokonując kolejno: St. Patrick’s Athletic Dublin (1/32), Austrię Wiedeń (1/16) oraz Velež Mostar (1/8) dotarł do ćwierćfinału tych rozgrywek. W 1/4 finału przeciwnikiem szkockiej drużyny był utytułowany Bayern Monachium. Pierwszy mecz został rozegrany na Tynecastle 28 lutego 1988. Hearts pokonali Bawarczyków 1:0 po bramce Iaina Fergusona[59]. W rewanżu „Serca” uległy niemieckiemu klubowi 0:2 na Stadionie Olimpijskim w Monachium. Niemniej jednak, ćwierćfinał Pucharu UEFA oraz triumf nad Bayernem Monachium uważa się za największe sukcesy w europejskich pucharach w całej historii klubu[60].

Lata 90.

edytuj

Początek lat 90. w wykonaniu Hearts zapowiadał się obiecująco, szczególnie po tym jak w sezonie 1991/1992 ponownie wywalczyli wicemistrzostwo Szkocji, przegrywając jedynie z Rangers F.C.[61][62]. W następnych latach nie udało się jednak powtórzyć podobnego sukcesu. Sytuację w klubie pogarszał fakt, że Hearts na kolejny triumf w rozgrywkach ligowych bądź pucharowych, czekali od ponad 30 lat. Za przyczynę braków upatrywano kolejnych szkoleniowców „Serc”. Joe Jordan, Sand Clark oraz Tommy McLean zostali kolejno zwolnieni w ciągu dwóch lat (1993–1995) z funkcji trenera. Kryzys szkoleniowy połączony był ze wzrostem pozycji hegemonów z Glasgow: Celtic F.C. oraz Rangers F.C., z którymi większości szkockich klubów trudno było rywalizować na płaszczyźnie sportowej i finansowej.

Mimo że Hearts nie zdobyli w tym okresie żadnego trofeum, to kibice byli z nich dumni z jednego powodu: piłkarze Heart of Midlothian rozegrali 22 kolejne mecze ligowe bez porażki z rywalem zza miedzy – Hibernian F.C.

W 1995 zatrudniono Jima Jefferiesa, byłego piłkarza Hearts w latach 1967–1981, na stanowisku trenera. Decyzja ta przyniosła oczekiwane efekty już w następnym sezonie 1995/1996. „Serca” dotarły wtedy do finału rozgrywek Pucharu Szkocji. w finale, rozegranym 18 maja 1996 Hearts nie sprostali jednak drużynie Rangers F.C. ulegając 1:5. Przegrany finał był jednak zapowiedzią powrotu Hearts do czołówki Scottish Premier League[63].

Przełamanie złej passy bez trofeów nastąpiło w 1998 roku. W finałowym meczu Pucharu Szkocji, rozegranym na Celtic Park 16 maja 1998, Hearts wygrali z Rangers F.C. 2:1, biorąc rewanż za porażkę sprzed dwóch lat[16]. Był to pierwszy tytuł wywalczony przez klub po 35-letniej przerwie[64].

Przez następne kilka lat forma Hearts wahała się. Dzięki zajęciu trzeciego miejsca w sezonie 1999/2000 klub mógł wystąpić w rozgrywkach Pucharu UEFA. Mimo że zespół odpadł w 1 rundzie, był bliski wyeliminowania niemieckiego zespołu VfB Stuttgart, wygrywając na Tynecastle Stadium 3:2[65].

W grudniu 2000 były kapitan zespołu – Craig Levein, zastąpił Jima Jefferiesa na stanowisku trenera. Nowy menedżer powtórzył sukces poprzednika, doprowadzając Hearts do trzeciego miejsca w lidze w sezonie 2002/2003[66], dającego kwalifikacje do Pucharu UEFA. Tam „Serca” trafiły na francuski klub Girondins Bordeaux. Mimo że na Parc Lescure Hearts wygrali 1:0, to na Tynecastle Stadium zespół z Bordeaux odrobił straty, wygrywając 2:0[67]. Kolejny sezon przyniósł ponownie trzecie miejsce w lidze oraz start w Pucharze UEFA, tym razem w nowej formule. W pierwszej rundzie drużynie z Edynburga przyszło się zmierzyć z portugalskim klubem SC Braga. W meczu na Tynecastle Jambos pokonali SC Bragę 3:1. W rewanżu zaś uzyskali korzystny dla siebie remis 2:2. W fazie grupowej Pucharu UEFA klub wylosował: Feyenoord, FC Schalke 04, Ferencvárosi TC oraz FC Basel. W czterech meczach klub odnotował zaledwie jedną wygraną – z FC Basel – oraz 3 porażki[68]. Z powodu słabej postawy swojej drużyny do dymisji podał się trener Craig Levein[69], który odszedł do Leicester City[70]. Stało się to w październiku 2004, w trakcie rywalizacji o Puchar UEFA[71].

Działacze klubu byli zmuszeni rozpocząć poszukiwania nowego menedżera. Nie było zaskoczeniem, że została nim legenda klubu – John Robertson. Był on tak związany z Hearts, że zrezygnował z posady w Inverness Caledonian Thistle, aby dołączyć do drużyny. Pod jego wodzą Hearts odnotowali jedyne zwycięstwo w fazie grupowej, wygrywając w Bazylei[72][73].

W 2004 manager zarządzający, Chris Robinson, ogłosił plany sprzedaży Tynecastle Stadium, który „nie dostosowuje się do zakładanych celów”. W związku z tym klub zakładał wynajęcie obiektu Murrayfield od Scottish Rugby Union[74][75]. Działania te były wymuszone narastającym zadłużeniem Heart of Midlothian, a były bardzo niepopularne wśród kibiców. Zorganizowali oni kampanię „Save Our Hearts” (pl. „Uratujcie nasze serca”), której celem było zmuszenie zarządu do odstąpienia od sprzedaży obiektu[76] Robinson przeforsował jednak plan sprzedaży, zawierając wstępną umowę kupna z firmą deweloperską, opiewającą na 20 milionów funtów[77].

Prezesura Władimira Romanowa (2004-2013)

edytuj

Problemy finansowe Hearts w 2004 sprawiły, że w działalność klubu włączył się litewski biznesmen rosyjskiego pochodzenia – Władimir Romanow, którego posunięcia ochrzczono mianem „Rewolucji Romanowa”. Po tym, jak Romanow rozpoczął negocjacje w sprawie przejęcia pakietu akcji Hearts, zagrożenie sprzedaży Tynecastle Stadium, ku uciesze kibiców zostało oddalone[78][79]. W lutym 2005 Litwin zdołał zakupić akcje Leslie Deansa i Chrisa Robinsona. Jego grupa inwestycyjna zdobyła pulę 29,9% akcji klubu, powiększając ją w grudniu do 80%[80]. W ten sposób Romanow stał się właścicielem pakietu większościowego Heart of Midlothian F.C.[81][82].

Na początku działalności wyłożył 4 500 000 funtów na bieżącą działalność klubu i spłatę zobowiązań wobec wierzycieli. Równocześnie Romanow ogłosił, że celem Hearts jest triumf w rozgrywkach Ligi Mistrzów[83][84]. Działania te pociągnęły za sobą również zmiany kadrowe w spółce. Dyrektor do spraw sportowych – Chris Robinson zrezygnował ze stanowiska. Jego zwierzchnika na stanowisku Chief Executive Officer – Siergejusa Fedotowasa zastąpił były szef Szkockiego Związku Rugby – Phil Anderton, mianowany 3 marca 2005[85][86]. 9 maja John Robertson, zrezygnował z zajmowanego stanowiska trenera[87]. Rezygnacja Robertsona spotkała się z zaniepokojeniem wśród kibiców. Były szkoleniowiec Ipswich Town i Derby County – George Burley, został 30 czerwca 2005 zatrudniony na jego miejsce[88].

Sezon 2005/06

edytuj
 
Telebim pokazujący wynik półfinału Pucharu Szkocji

Na początku sezonu, wielu fanów Hearts wierzyło, że przy finansowym wsparciu Romanowa i doświadczeniu Burleya, klub jest w stanie sięgnąć po mistrzostwo ligi w sezonie 2005/2006.

Klub z Edynburga w odnotował serię 8 kolejnych zwycięstw[89], włączając w to wygraną 1:0 nad ówczesnym mistrzem – zespołem Rangers F.C.[90].

Po 10 spotkaniach bez porażki oraz objęciu fotelu lidera, zarząd klubu Heart of Midlothian postanowił zwolnić Burleya. Odbyło się to 22 października 2005, na godziny przed ligowym meczem z Dunfermline Athletic (Hearts wygrali spotkanie 2:0 pod wodzą tymczasowego trenera Johna McGlynna), w atmosferze skandalu. Krążyły pogłoski, że Burley nie miał dobrych stosunków z właścicielem klubu – Władimirem Romanowem i to było powodem jego zwolnienia. John McGlynn został tymczasowo wyznaczony na stanowisko trenera. Pod jego wodzą Hearts rozegrali 4 spotkania, odnosząc pierwszą ligową porażkę z Hibernian F.C. Spotkanie z lokalnym rywalem poprzedzone zostało zwolnieniem dyrektora zarządzającego Phila Andertona[87]. Na znak protestu do dymisji podał się również ówczesny prezes klubu George Foulkes[91], którego zastąpił na tym stanowisku syn właściciela – Roman Romanow.

Prezes poinformował kibiców klubu, że Burleya zastąpi trener „najwyższej klasy”. Pogłoski łączyły stanowisko trenera Hearts z nazwiskami takimi jak Kevin Keegan[92], Bobby Robson[93], Claudio Ranieri[94], Ottmar Hitzfeld[95].

7 listopada 2005 zatrudniono na stanowisku szkoleniowca Grahama Rixa, byłego trenera Chelsea, Portsmouth, Oxford United[96]. Podobnie jak McGlynn z Hearts nie odniósł z nimi znaczących sukcesów. W dziewiętnastu rozegranych meczach „Serca” wygrały jedynie dziewięć razy spadając z pozycji lidera na drugie miejsce w tabeli.

Trzy miesiące po objęciu stanowiska, 7 lutego 2006, na światło dzienne wypłynęła informacja o atmosferze panującej w szatni. Według zawodników, trener Graham Rix miał powiedzieć, że skład ustala osobiście Romanow, który „pociąga za sznurki” (ang. „pulling the strings”)[97]. Ostatecznie Anglik pożegnał się z Edynburgiem 22 marca 2006[98]. Jego miejsce zajął były szkoleniowiec FBK Kowno, Valdas Ivanauskas[99].

 
Steven Pressley strzela karnego w finale Pucharu Szkocji

13 maja 2006 na stadionie Hampden Park, Hearts zmierzyli się z zespołem Gretna F.C. w finale Pucharu Szkocji. Po regulaminowym czasie gry oraz dwóch dogrywkach utrzymywał się wynik 1:1, a o losie pucharu zadecydować miały rzuty karne. W karnych lepszy okazał się zespół z Edynburga pokonując Gretna F.C. 4:2[100].

Zasługą litewskiego trenera było również wywalczenie wicemistrzostwa Szkocji, które zagwarantowało „Sercom” udział w kwalifikacjach do Ligi Mistrzów w następnym sezonie.

Sezon 2006/07

edytuj

Przed rozpoczęciem sezonu 2006/2007, w przerwie letniej, z klubu odeszli Rudolf Skácel (do Southampton) oraz, po konfliktach w klubie, Andy Webster[101] (do Wigan). Wypożyczono natomiast chilijskiego napastnika Mauricio Pinillę oraz Christosa Karipidisa z PAOK FC. Skład zespołu został uzupełniony poprzez wypożyczenie litewskich piłkarzy – Mariusa Žaliūkasa, Kęstutisa Ivaškevičiusa, Andriusa Velički oraz Romana Bednářa z FBK Kowno, klubu będącego również własnością Romanowa. Wskutek tego liczba litewskich piłkarzy w szkockim klubie wzrosła do dziewięciu[102].

Hearts na arenę rozgrywek pucharowych wybrali stadion Murrayfield. Decyzja ta kierowana była względami finansowymi, ponieważ Murrayfield Stadium posiadał większą widownię niż Tynecastle, co oznaczało wzrost wpływów z biletów dla klubu.

W drugiej rundzie eliminacji Champions League Hearts trafili na mistrza Bośni i Hercegowiny – Široki Brijeg. W pierwszym spotkaniu rozegranym w Edynburgu „Serca” wygrały 3:0[103]. W rewanżu, w Bośni, padł bezbramkowy remis, dający awans Szkotom[103]. W kolejnej rundzie rywalami Hearts był klub AEK Ateny. W meczu na Murrayfield Stadium do 85 minuty utrzymywał się korzystny dla gospodarzy, wynik 1:0. Spotkanie to zakończyło się jednak porażką Jambos 1:2 po tym, jak Grecy strzelili 2 bramki w ostatnich 5 minutach. W rewanżu rozegranym na zmodernizowanym Stadionie Olimpijskim w Atenach, AEK Ateny odniósł zwycięstwo 3:0. Porażka klubu w kwalifikacjach Ligi Mistrzów oznaczała, że „Serca” dołączyły do drużyn biorących udział w rozgrywkach Pucharu UEFA. W meczu 1 rundy Pucharu UEFA z czeską Spartą Praga, rozegranym na Murrayfield 14 września 2006, Hearts ulegli 0:2. Remisując 0:0 w Pradze, klub odpadł z dalszych rozgrywek pucharowych.

W lidze forma Hearts była niestabilna. Drużyna odnotowała porażki na Ibrox Park oraz z St. Mirren F.C. na Tynecastle Stadium, jak również dwa zwycięstwa nad Motherwell (1:0) i Aberdeen (3:1).

23 października 2006 szkoleniowiec Valdas Ivanauskas wziął dwutygodniowy urlop w związku z chorobą. Władimir Romanow stwierdził: Mam pełne zaufanie do Valdasa i spodziewam się jego powrotu[104]. Dyrektor sportowy, Eduard Małofiejew, zastąpił Ivanauskasa[105], stając się 7 trenerem Hearts w ciągu 20 miesięcy[106]. 27 listopada Litwin powrócił na zajmowane stanowisko piastując je przez następne 4 miesiące[106][107]. 20 marca 2007 za obopólną zgodą: klubu i Ivanauskasa, rozwiązano jego kontrakt z klubem[108][109].

 
Mecz z FC Barcelona rozegrany na Murrayfield Stadium, na zdjęciu Ronaldinho i Craig Gordon (2007)

Atmosfera w klubie stawała się coraz bardziej napięta za sprawą właściciela. 27 października 2006, Romanow ostrzegł swoich piłkarzy, że jeżeli nie wygrają najbliższego spotkania z Dunfermline Athletic F.C. zostaną wystawieni na listę transferową[110]. Kapitan Hearts – Steven Pressley w wydanym oświadczeniu, przed meczem z Dunfermline, wyraził zaniepokojenie piłkarzy panującą sytuacją w klubie. Piłkarz wspomniał o „znaczącym niepokoju”, który panuje w szatni Hearts[111]. Spotkanie zakończyło się remisem 1:1. 13 listopada 2006, Pressley został odsunięty od meczu w Falkirk, z Falkirk F.C. Inny zawodnik „Serc” – Paul Hartley, który był obecny podczas odczytania oświadczenia, został posadzony na ławkę rezerwowych[112]. Pressley powrócił do składu 19 listopada w przegranym 0:1 meczu z Rangers. Hartley wystąpił w tym spotkaniu przejmując od Pressleya opaskę kapitańską[113]. 9 grudnia kontrakt Stevena Pressleya został rozwiązany za porozumieniem stron. Zawodnik przeszedł na zasadzie wolnego transferu do Celticu i już 1 stycznia 2007, wraz z nowymi kolegami pokonał swój dawny zespół 2:1. W przerwie zimowej, Paul Hartley został sprzedany za kwotę 1 100 000 funtów i również przeszedł do The Bhoys.

Porażka 1:0 z Dunfermline Athletic F.C. poniesiona 3 lutego 2007, ostatecznie pogrzebała szanse klubu na wywalczenie Pucharu Szkocji. 2 marca Anatolij Koroboczka ogłosił, iż rezygnuje ze stanowiska dyrektora sportowego, jednocześnie obejmując stanowisko tymczasowego trenera[114][115]. Ostatecznie Hearts z 61 punktami uplasowali się na 4. miejscu w Scottish Premier League.

28 lipca 2007 na stadionie Murrayfield w Edynburgu przygotowując się do nowego sezonu, Hearts rozegrali mecz z FC Barcelona; spotkanie zakończyło się porażką Szkotów 1:3 jedyną bramkę dla Jambos strzelił Juho Mäkelä. Spotkanie cieszyło się dużym zainteresowaniem- mecz obejrzało ponad 57 000 kibiców[116][117].

Sezon 2007/08

edytuj

Przed rozpoczęciem rozgrywek w sezonie do Jambos przyszedł Stephen Frail, którego mianowano asystentem Koroboczki[118]. Nowy sezon piłkarze Hearts rozpoczęli od porażki z zespołem Hibernian 0:1. Drużyna kontynuowała sezon, remisując z Gretna F.C. 1:1, i przegrywając z przedsezonowymi triumfatorami rozgrywek, Celtic F.C., 0:5. Postawa klubu oburzyła kibiców, dlatego zdecydowano się, za pośrednictwem Szkota Stephena Fraila, porozmawiać z zawodnikami[119].

31 grudnia 2007 Władimir Romanow ogłosił, iż w związku z pięcioma kolejnymi porażkami w lidze, które spowodowały, że klub spadł na przedostatnią lokatę w tabeli – jedenastą, wyznaczyć brytyjskiego menedżera, który miałby kontrolę nad wydarzeniami w drużynie[120]. Po tym wydarzeniu, Stephen Frail został tymczasowym menedżerem. Po zakończeniu sezonu, w którym klub zajął ósmą pozycję w tabeli ligi, nie przedłużył umowy z klubem[121][122]. W Pucharze Szkocji Hearts poniosło porażkę 0:1 w pierwszym meczu czwartej rundy, natomiast w rewanżu, który odbył się 22 stycznia 2008, padł wynik 2:2, który oznaczał odpadnięcie Jambos z rywalizacji o krajowy puchar. W półfinale Pucharu Ligi Szkockiej, 30 stycznia 2008, Rangers F.C. pokonał Serca 2:0. Najskuteczniejszy napastnik – Andrius Velička, który strzelił w sezonie jedenaście goli, został sprzedany do Viking FK za 1 mln funtów[123].

Sezon 2008/09

edytuj

W związku z ósmą pozycją w tabeli na koniec poprzedniego sezonu, 11 lipca 2008 władze klubu poinformowały opinię publiczną, że nowym szkoleniowcem został węgierski trener o rumuńskich korzeniach, Csaba László[124]. Klub rozpoczął sezon od wygranej 3:2 przeciwko Motherwell F.C.[125]. Dzięki dobrym rezultatom, drużyna uplasowała się na drugim miejscu w tabeli SPL po siedmiu rozegranych meczach[126]. We wrześniu, z powodu błędów technicznych, piłkarze Hearts jak i sztab szkoleniowy zespołu nie otrzymali na czas pensji, co zostało następnie uregulowane[127].

Po niekorzystnym dla Hearts październiku (dwa remisy, jedna porażka[128][129][130]), w listopadzie drużyna odniosła pięć zwycięstw z rzędu, kończąc passę 13 grudnia 2008, gdzie zremisowała z Celtic F.C. 1:1[131]. Podczas styczniowego okienka transferowego za 2,5 mln funtów został sprzedany Christophe Berra do Wolverhampton Wanderers, natomiast opaskę kapitańską przejął od niego Robbie Neilson[132]. Klub zakończył sezon ligowy na trzeciej pozycji w tabeli; w ramach ostatniej, 38. kolejki, zremisował 0:0 z Celtic F.C.[133].

Rozgrywki w Pucharze Ligi Szkockiej w sezonie 2008/2009 piłkarze Hearts rozpoczęli od drugiej rundy, gdzie odpadli z Airdrie United F.C. 0:0 (0:0 również w pierwszym meczu, 3:4 w karnych dla Airdrie[134]).

Natomiast w czwartej rundzie Pucharu Szkocji drużyna Hearts odniosła zwycięstwo w Edynburgu z miejscowym rywalem, Hibernian F.C. 2:0[135]. Jambos zakończyli zmagania po piątej rundzie, gdzie przegrali na Tynecastle Stadium z Falkirk F.C. 0:1[136].

Sezon 2009/10

edytuj

13 sierpnia 2009 roku, przed rozpoczynającym się sezonem 2009/2010 trener Csaba László ogłosił, że kapitanem drużyny Hearts zostanie Michael Stewart, zaś wicekapitanem – Marius Žaliūkas[137][138] Z rozgrywek o Puchar Ligi Europy piłkarze Hearts odpadli w rundzie play-off, przegrywając na wyjeździe z Dinamo Zagrzeb 0:4[139] oraz wygrywając u siebie 2:0[140].

Z powodu postawy piłkarzy Hearts w lidze (6. miejsce w SPL), 29 stycznia 2010 roku zwolniono Csabę László i zatrudniono nowego trenera – Jima Jefferiesa[141].

Sukcesy

edytuj

Finały pucharów z udziałem klubu

edytuj
Finały Pucharu Szkocji
Data[143] Przeciwnik Wynik
7 lutego 1891 Dumbarton F.C. 1:0
14 marca 1896 Hibernian F.C. 3:1
6 kwietnia 1901 Celtic F.C. 4:3
11 kwietnia 1903 Rangers F.C. 1:1
18 kwietnia 1903 Rangers F.C. 0:0
25 kwietnia 1903 Rangers F.C. 0:2
28 kwietnia 1906 Third Lanark F.C. 1:0
20 kwietnia 1907 Celtic F.C. 0:3
21 kwietnia 1956 Celtic F.C. 3:1
27 kwietnia 1968 Dunfermline Athletic F.C. 1:3
1 maja 1976 Rangers F.C. 1:3
10 maja 1986 Aberdeen F.C. 0:3
18 maja 1996 Rangers F.C. 1:5
16 maja 1998 Rangers F.C. 2:1
13 maja 2006 Gretna F.C. 1:1 (k. 4:2)
19 maja 2012 Hibernian F.C. 5:1
25 maja 2019 Celtic F.C. 1:2
20 grudnia 2020 Celtic F.C. 3:3 (k. 3:4)
21 maja 2022 Rangers F.C. 0:2 dogr.
Finały Pucharu Ligi Szkockiej
Data[144] Przeciwnik Wynik
23 października 1954 Motherwell F.C. 4:2
25 października 1958 Partick Thistle Glasgow 5:1
24 października 1959 Third Lanark F.C. 2:1
28 października 1961 Rangers F.C. 1:1
18 grudnia 1961 Rangers F.C. 1:3
27 października 1962 Kilmarnock F.C. 1:0
24 listopada 1996 Rangers F.C. 3:4
17 marca 2013 St. Mirren F.C. 2:3


Derby Edynburga

edytuj
Osobny artykuł: Derby Edynburga w piłce nożnej.
 
Jeden z meczów derbowych

Za najsłynniejsze derby Szkocji uznaje się Old Firm, czyli potyczki między klubami: Celtic F.C. i Rangers. Jednak starsza jest rywalizacja między Hibernian F.C. i Heart of Midlothian F.C..

Pierwszy raz obie drużyny natknęły się na siebie tuż po ich utworzeniu, 24 grudnia 1875 roku. Gospodarzem meczu był Hibernian F.C., to zwycięzcą meczu okazali się Hearts, którzy wygrali to spotkanie 1:0. Mecz rozegrany w Wigilię Bożego Narodzenia zapoczątkował tradycję pojedynków derbowych.

Derby Edynburga swym charakterem i kontekstami przypomina rywalizację Old Firm. Podłoże obu derbów ma charakter religijny. Hibernian, podobnie jak Celtic F.C. to klub utożsamiany z katolicką częścią szkockiego społeczeństwa, natomiast Hearts uważani są za klub protestancki[145]. Hearts zdobywali czterokrotnie mistrzostwo Szkocji, czterokrotnie Puchar Ligi, oraz sześciokrotnie Pucharów Szkocji. Natomiast Hibernian, pomimo iż zdobył tyle samo mistrzostw Szkocji co „Serca”, ma skromniejszy dorobek pucharowy – trzy Puchary Ligi oraz dwa Puchary Szkocji.

Podteksty te sprawiły, że mecze derbowe należą do widowiskowych spotkań, a kluby traktują je prestiżowo[146].

Statystyki

edytuj

stan na 2 stycznia 2016

Wszystkie mecze[147]
Mecze Zwycięstwa Hearts Remisy Zwycięstwa Hibernian
719[148] 346 138 235

Tynecastle Stadium

edytuj
Osobny artykuł: Tynecastle Stadium.
 
Tynecastle Stadium podczas meczu

Hearts mecze domowe rozgrywają na Tynecastle Stadium, popularnie zwanym przez kibiców Tynie[149][150][151][152]. Inauguracja stadionu odbyła się 10 kwietnia 1886[153]. W pierwszym spotkaniu na nowym obiekcie „Serca” w towarzyskim meczu pokonały angielski klub piłkarski – Bolton Wanderers F.C. 4:1[153].

26 marca 1892, sześć lat od otwarcia, na Tynecastle rozegrano pierwszy międzynarodowy mecz piłkarski pomiędzy: reprezentacją Szkocji i reprezentacją Walii, zakończony wygraną gospodarzy 6:1[154].

Na początku XX wieku klub rozbudowywał stadion, dostawiając kolejne trybuny w latach: 1903, 1911 oraz 1914. Wiązało się to kosztami sięgającymi zawrotnej wówczas kwoty 12 000 funtów.

Rok 1927 przyniósł nowe możliwości dotarcia do kibiców po tym, jak BBC rozpoczęła nadawanie relacji sportowych z meczów Hearts[155]. W okresie międzywojennym padł również rekord frekwencji na stadionie. Mecz Pucharu Szkocji, który został rozegrany 13 lutego 1932 przeciwko drużynie Rangers F.C. obejrzało 53 396 widzów[156].

W latach 50. pojemność stadionu ograniczono do 49 000 miejsc, kierując się względami bezpieczeństwa[157][158]. Po katastrofach na Ibrox Park w 1971 oraz na Hillsborough Stadium w 1989, pojemność Tynecastle Stadium została ograniczona do 30 tysięcy widzów. Sam obiekt przeszedł gruntowną modernizację w połowie lat 90. wyniku której wybudowano od podstaw trybuny: Wheatfield Stand i Roseburn Stand[159].

Pojemność obiektu wynosi 17 529 miejsc siedzących[160]. Istnieją plany dotyczące rozbudowy stadionu, obejmujące między innymi przebudowę głównej trybuny, dzięki czemu będzie istniała możliwość jednoczesnego uczestnictwa na stadionie ponad 20 000 ludzi[161][162]

Trenerzy

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Trenerzy piłkarzy Heart of Midlothian FC.
Lp. Lata urzędowania Trener Lp. Lata urzędowania Imię i nazwisko
1. 1901 – 1903   Peter Fairley 16. 1982 – 1990   Alex MacDonald
2. 1903 – 1908   William Waugh 17. 1990 – 1993   Joe Jordan
3. 1908 – 1909   James McGhee 18. 1993 – 1994   Sandy Clark
4. 1910 – 1919   William John McCartney 19. 1994 – 1995   Tommy McLean
5. 1919 – 1935   William McCartney 20. 1995 – 2000   Jim Jefferies
6. 1935 – 1937   David Pratt 21. 2000 – 2004   Craig Levein
7. 1937 – 1940   Frank Moss 22. 2004 – 2005   John Robertson
8. 1941 – 1951   David McLean 23. 2005   George Burley
9. 1951 – 1966   Tommy Walker 24. 2005 – 2006   Graham Rix
10. 1966 – 1970   John Harvey 25. 2006 – 2007   Valdas Ivanauskas
11. 1970 – 1974   Bobby Seith 26. 2006   Eduard Małofiejew
12. 1974 – 1977   John Hagart 27. 2007   Anatolij Koroboczka
13. 1977 – 1980   Willie Ormond 28. 2007 – 2008   Stephen Frail
14. 1980 – 1981   Bobby Moncur 29. 2008 – 2010   Csaba László
15. 1981   Tony Ford 30. 2010–2011   Jim Jefferies

Piłkarze

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Piłkarze Heart of Midlothian FC.

Skład zespołu – sezon 2015/16

edytuj
Nr Poz. Piłkarz
1 BR   Neil Alexander
2 PO   Callum Paterson
4 OB   Błażej Augustyn
5 OB   Alim Öztürk
6 PO   Morgaro Gomis
7 PO   Jamie Walker
8 PO   Prince Buaben
9 NA   Soufian El Hassnaoui
10 NA   Osman Sow
11 PO   Sam Nicholson
Nr Poz. Piłkarz
12 PO   Billy King
13 BR   Jack Hamilton
14 PO   Miguel Pallardó
15 BR   Scott Gallacher
17 OB   Juwon Oshaniwa
18 OB   Igor Rossi Branco
19 NA   Juanma
20 NA   Gavin Reilly
21 PO   Kenny Anderson
22 OB   Jordan McGhee

Kibice

edytuj

Klub posiada rozbudowaną sieć fanów, którzy tworzą The Heart of Midlothian Supporters' Trust (HOMST) – oficjalny fanklub zespołu dofinsansowywany przez władze klubu[163]. Organizacja została założona w styczniu 2003, odpowiedzialna jest za transport fanów Hearts na miejsce spotkań[163]. HOMST jest członkiem Supporters Direct – organizacji zrzeszającej fankluby w całej Wielkiej Brytanii[164]. Fanklub jest wspierany przez Heart of Midlothian Shareholders' Association – lokalną organizację udziałowców klubu[165]. Oficjalna strona Heart of Midlothian oferuje forum internetowe przeznaczone dla fanów[166].

Kibice zespołu mają możliwość podania swoich danych adresowych w archiwum klubu – każdy zainteresowany może wstąpić do Federation of Hearts Supporters' Clubs, której przewodniczącym jest John Borthwick[167]. prowadzony jest również fanklub dla dzieci poniżej 16 lat – Hearts Juniors, którego szefem jest obecnie (kwiecień 2009) Eggert Jonsson[168]. Fankluby Hearts w porozumieniu z klubem prowadzą charytatywne aukcje internetowe (osadzone w serwisie eBay), na których sprzedawane są gadżety i pamiątki związane z zespołem[169].

Sponsorzy

edytuj

Zespół jest sponsorowany przez brytyjskie korporacje istotne dla rodzimej gospodarki. Głównym sponsorem Hearts jest Clydesdale Bank, koszulki swoim logiem sygnuje Ūkio bankas, zaś za sprzęt sportowy odpowiedzialna jest firma Umbro[170]. Do sponsorów Hearts należą również: firma bukmacherska Ladbrokes, dostawcy usług informatycznych: Microsoft i Dell, Coca-Cola Company, producent wody Vittel, sieć hoteli Marriott International oraz dom handlowy Jenners w Edynburgu[170]. Partnerami medialnymi Hearts są: BBC Radio Scotland, szkocka telewizja STV, agencja sportowa Sportfive, dziennik The Sun, stacja radiowa Talk 107 oraz stacja telewizyjna ITV Evening News[170]. Do partnerów strategicznych należą: Walkers, Nestlé, rada miasta Edynburg oraz serwis oferujący bilety, Ticketmaster[170].

Symbole klubu

edytuj
 
Heart of Midlothian

Pierwotnie stroje klubu byłby całkowicie białe z akcentami kasztanowymi koloru i sercem wyszytym na piersi – zespół występował w tych strojach do 1876[171]. Przez jeden sezon zespół grał w strojach z czerwonymi, niebieskimi i białymi paskami (byłby to kolory klubu St. Andrew, który zaczerpnął barwy z symboli St. Andrew’s University, z którego pochodziło większość cżłonków zespołu). W wyniku modyfikacji obecnie barwy Hearts to przeważnie kasztanowy, kolor, z którym władze klubu identyfikowały się od momentu powstania. Przed sezonem 2008–2009 kolor strojów (kasztanowo-biały) ewoluował w stronę całkowicie kasztanowego.

Logo klubu zainspirowane zostało wyglądem mozaiki wmurowanej w kamienisty trakt na rynku w Edynburgu zwanej Heart of Midlothian[172].

Maskotkami klubu są Tynie i Teenie Tiger[173]. Maskotki po raz pierwszy zostały zaprezentowane 6 sierpnia 2006 po wygranym przez Hearts meczu z Celtikiem 2:1, w podziękowaniu dla strzelca zwycięskiej bramki, Romana Bednářa[174].

Autorem nieoficjalnego hymnu zespołu, Hearts Song, jest Hector Nicol, kibic St. Mirren. Utwór jest odśpiewywany przed każdym meczem na Tynecastle Stadium[175].

Statystyki

edytuj

Rekordy klubowe

edytuj

Europejskie puchary

edytuj
Osobny artykuł: Heart of Midlothian F.C. w europejskich pucharach.

Hearts wystąpili w europejskich pucharach, grając 10-krotnie w Pucharze UEFA, 3-krotnie w Pucharze Europy, 3-krotnie w Pucharze Miast Targowych 3-krotnie w rozgrywkach Pucharu Zdobywców Pucharów, oraz 3 razy w Lidze Europy, licząc sezonami.

Za największy sukces klubu w europejskich rozgrywkach uznaje się dojście do ćwierćfinału Pucharu UEFA w sezonie 1988/1989; w ośmiu meczach klub odnotował 5 zwycięstw, w tym wygraną 1:0 nad Bayernem Monachium, jeden mecz zremisował oraz dwa spotkania przegrał[13][14].

Mecze Hearts w europejskich pucharach[186][187]
Mecze Zwycięstwa Remisy Porażki
76 28 17 31

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Foundation of Hearts [online], foundationofhearts.org [dostęp 2016-05-05].
  2. ↑ Hearts liderem ligi szkockiej! – SlowFoot – O piłce z wolnej stopy [online], slowfoot.pl [dostęp 2016-05-06].
  3. ↑ Statto Organisation Ltd, Scottish Division One (old) League Table 1894–1895 – Statto.com [online], Statto.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-05].
  4. ↑ Statto Organisation Ltd, Scottish Division One (old) League Table 1896–1897 – Statto.com [online], Statto.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-05].
  5. ↑ 19560421 Hearts in the Press from Scotsman Hearts Realise a Dream of Half a Century None [online], londonhearts.com [dostęp 2016-05-06].
  6. ↑ Scottish League Division One 1957-58 [online], nozdrul.plus.com [dostęp 2016-05-06].
  7. ↑ Statto Organisation Ltd, Scottish Division One (old) Home Page for the 1957-1958 season – Statto.com [online], Statto.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-06].
  8. ↑ Scotland 1959/60 [online], rsssf.com [dostęp 2016-05-06].
  9. ↑ Statto Organisation Ltd, Scottish Premier Division League Table 1983–1984 – Statto.com [online], Statto.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-17].
  10. ↑ www.haslund.info – Europacup 1986/1987 – UEFA-cup, 1. runde [online], haslund.info [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-16].
  11. ↑ European Competitions 1986-87 [online], rsssf.com [dostęp 2016-05-06].
  12. ↑ www.haslund.info – Europacup 1988/1989 – UEFA-cup, 1. runde [online], haslund.info [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-16].
  13. ↑ a b European Competitions 1988-89 [online], rsssf.com [dostęp 2016-05-06].
  14. ↑ a b Laudrup shatters Hearts [online], The Independent, 18 maja 1996 [dostęp 2016-05-06] (ang.).
  15. ↑ Anthony Haggerty, Rangers legend Brian Laudrup ready to return for Scottish Cup final [online], dailyrecord, 27 maja 2009 [dostęp 2016-05-06].
  16. ↑ a b Football: Scottish Cup Final: Stage of dramatic Hearts [online], The Independent, 16 maja 1998 [dostęp 2016-05-06] (ang.).
  17. ↑ www.haslund.info – Europacup 1998/1999 – UEFA-cup, 1. runde [online], haslund.info [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-16].
  18. ↑ James M. Ross, UEFA Champions League, Cup Winners Cup, UEFA Cup 1998-99 [online], rsssf.com [dostęp 2016-05-06].
  19. ↑ Statto Organisation Ltd, Scottish Premier League Home Page for the 2005–2006 season – Statto.com [online], Statto.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-04].
  20. ↑ Scottish Premier League 2005/06, der 33. Spieltag [online], kicker online [dostęp 2016-05-06].
  21. ↑ m, UEFA Champions League 2006/07 – History – Hearts – UEFA.com [online], UEFA.com [dostęp 2016-05-05].
  22. ↑ Our club. Our history.. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2016-05-06]. (ang.).
  23. ↑ 1874-1884 | Hearts History | Club | Hearts [online], 11 lutego 2011 [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2011-02-11].
  24. ↑ 1874–1884. www.heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2016-05-06]. (ang.).
  25. ↑ Scotsman vs. Heart Mid-Lothian. The Scotsman. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  26. ↑ Heart of Midlothian 1894–1895 : Scottish Division One (old) Table. statto.com. [dostęp 2010-04-03]. (ang.).
  27. ↑ a b c d e f Scotland – Cup Results 1873/74-1877/78 and 1889/90-1995/96. rsssf.com. [dostęp 2010-02-15]. (ang.).
  28. ↑ 1894–1904. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2016-05-06]. (ang.).
  29. ↑ Bobby Walker Forward. London Hearts Supporters Club. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  30. ↑ Scotland 1914/15 [online], rsssf.com [dostęp 2016-05-06].
  31. ↑ McCrae's Battalion: The Story of the 16th Royal Scots. Book review.. laurahird.com. [dostęp 2016-05-06]. (ang.).
  32. ↑ a b c The Proudest Moment of a Proud Club. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2016-05-06]. (ang.).
  33. ↑ Polegli: Sergeant Duncan Currie, Sergeant John Allan, Lance Corporal James Boyd, Corporal Tom Gracie, Private Ernest Ellis, Private James Speedie, Private Henry Wattie
  34. ↑ McCrae's Battalion. Great War Memorial. likeyoudo.org.uk. [dostęp 2016-05-06]. (ang.).
  35. ↑ W latach 1906–1954 klub nie wywalczył żadnego trofeum w lidze szkockiej, Pucharze Szkocji i Pucharze Ligi
  36. ↑ Heart of Midlothian 1957–1958 : Scottish Division One (old) Table. statto.com. [dostęp 2010-04-03]. (ang.).
  37. ↑ Heart of Midlothian 1959–1960 : Scottish Division One (old) Table. statto.com. [dostęp 2010-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-16)]. (ang.).
  38. ↑ a b c d e f g h Zwycięstwo było nagradzane 2 punktami, remis 1 punktem, natomiast porażka nie była punktowana.
  39. ↑ a b c d e f g h i Heart of Midlothian FC, [w:] baza Soccerway (drużyny) [dostęp 2016-05-05].
  40. ↑ a b 1954–1964. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2016-05-06]. (ang.).
  41. ↑ Scotland 1959/60. rsssf.com. [dostęp 2010-02-15]. (ang.).
  42. ↑ Champions' Cup 1960-61. rsssf.com. [dostęp 2009-04-28]. (ang.).
  43. ↑ M. in.: Steve Nicol, Kenny Dalglish, Alan Hansen, Gary Gillespie
  44. ↑ Scotland 1975/76. rsssf.com. [dostęp 2010-02-15]. (ang.).
  45. ↑ a b c d e 1974–1984. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2016-05-06]. (ang.).
  46. ↑ Cup Winners' Cup 1976-77. rsssf.com. [dostęp 2009-08-15]. (ang.).
  47. ↑ Heart of Midlothian 1981–1982 : Scottish Division One Table. statto.com. [dostęp 2010-04-03]. (ang.).
  48. ↑ Heart of Midlothian 1978–1979 : Scottish Premier Division Table. statto.com. [dostęp 2010-04-03]. (ang.).
  49. ↑ Bilans Hearts: 7 wygranych, 13 remisów, 16 porażek, bilans bramkowy (49-66) Różnica wyniosła 17
  50. ↑ Heart of Midlothian 1977–1978 : Scottish Division One Table. statto.com. [dostęp 2010-04-03]. (ang.).
  51. ↑ Heart of Midlothian 1978–1979 : Scottish Premier Division Table. statto.com. [dostęp 2010-04-03]. (ang.).
  52. ↑ Heart of Midlothian 1979–1980 : Scottish Division One Table. statto.com. [dostęp 2010-04-03]. (ang.).
  53. ↑ 1974–1984. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 lutego 2009)]. (ang.).
  54. ↑ Heart of Midlothian 1980–1981 : Scottish Premier Division Table. statto.com. [dostęp 2010-04-03]. (ang.).
  55. ↑ Heart of Midlothian 1982–1983 : Scottish Division One Table. statto.com. [dostęp 2010-04-03]. (ang.).
  56. ↑ John Robertson. www.londonhearts.com. [dostęp 2009-08-15]. (ang.).
  57. ↑ Bilans bramkowy: Celtic F.C. (67-38) +29, Heart of Midlothian F.C. (59-33) +26
  58. ↑ UEFA Cup 1986-87. rsssf.com. [dostęp 2010-02-15]. (ang.).
  59. ↑ Hearts vs Bayern Munich. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2007-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 grudnia 2008)]. (ang.).
  60. ↑ Gorgie glory nights lifted Hearts to European highs. The Scotsman. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  61. ↑ Statto Organisation Ltd, Scottish Premier Division League Table 1991–1992 – Statto.com [online], Statto.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-17].
  62. ↑ WebCite query result [online], webcitation.org [dostęp 2016-05-06].
  63. ↑ Alexander 2003 ↓, s. 18.
  64. ↑ Alexander 2003 ↓, s. 21.
  65. ↑ UEFA Cup 2000-01. rsssf.com. [dostęp 2009-08-15]. (ang.).
  66. ↑ Statto Organisation Ltd, Scottish Premier League Home Page for the 2002–2003 season – Statto.com [online], Statto.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2013-08-16].
  67. ↑ UEFA Cup 2003-04. rsssf.com. [dostęp 2010-02-15]. (ang.).
  68. ↑ UEFA Cup 2004-05. rsssf.com. [dostęp 2010-02-15]. (ang.).
  69. ↑ Staff, Leicester-bound Levein leaving Hearts [online], the Guardian, 29 października 2004 [dostęp 2016-05-06].
  70. ↑ Michael Walker, Leicester appoint ambitious Levein [online], the Guardian, 30 października 2004 [dostęp 2016-05-06].
  71. ↑ Smith 2005 ↓, s. 179.
  72. ↑ Basel 1-2 Hearts, „BBC”, 25 listopada 2004 [dostęp 2016-05-06].
  73. ↑ Hearts results and scores versus FC Basel from Switzerland [online], londonhearts.com [dostęp 2016-05-06].
  74. ↑ Tynecastle architect says £100,000 to fix stadium. The Scotsman. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  75. ↑ The Scotsman – Sport – Tynecastle architect says £100,000 to fix stadium [online], 10 listopada 2005 [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2005-11-10].
  76. ↑ Hearts have rarely been out of the headlines since Vladimir Romanov took over. worldsoccer.com. [dostęp 2011-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-23)]. (ang.).
  77. ↑ Tynecastle sale to go through, but at what price?. The Scotsman. [dostęp 2007-06-19]. (ang.).
  78. ↑ Romanov calls off sale of Tynecastle to Cala [online], thescotsman.scotsman.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2007-10-22].
  79. ↑ Hearts edge closer to home stay, „BBC”, 7 stycznia 2005 [dostęp 2016-05-06].
  80. ↑ Hearts give takeover green light, „BBC”, 29 stycznia 2005 [dostęp 2016-05-06].
  81. ↑ Romanov takes control at Hearts, „BBC”, 2 lutego 2005 [dostęp 2016-05-06].
  82. ↑ Romanov aims for Hearts ownership, „BBC”, 21 października 2005 [dostęp 2016-05-06].
  83. ↑ Ewan Murray, Romanov eyes Champions League knockout stages [online], the Guardian, 5 maja 2006 [dostęp 2016-05-06].
  84. ↑ Chairman Romanov says Hearts can reach last 16 of Champions League [online], scotsman.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-06].
  85. ↑ Anderton aiming high for Hearts, „BBC”, 4 marca 2005 [dostęp 2016-05-06].
  86. ↑ Phil is in at Tynecastle [online], scotsman.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-06].
  87. ↑ a b Hearts in turmoil as duo depart, „BBC”, 31 października 2005 [dostęp 2016-05-06].
  88. ↑ m, Member associations – News – UEFA.com [online], UEFA.com [dostęp 2016-05-06].
  89. ↑ Happy Burley avoids talk of title, „BBC”, 24 września 2005 [dostęp 2016-05-06].
  90. ↑ Hearts 1-0 Rangers. BBC Sport. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  91. ↑ Foulkes brands Romanov a dictator, „BBC”, 1 listopada 2005 [dostęp 2016-05-06].
  92. ↑ Hearts keen to talk with Keegan, „BBC”, 30 października 2005 [dostęp 2016-05-06].
  93. ↑ Hearts hope for talks with Robson, „BBC”, 24 października 2005 [dostęp 2016-05-06].
  94. ↑ Ranieri explains Hearts decision, „BBC”, 31 października 2005 [dostęp 2016-05-06].
  95. ↑ Hitzfeld says he rejected Hearts, „BBC”, 4 listopada 2005 [dostęp 2016-05-06].
  96. ↑ Hearts unveil Rix as head coach, „BBC”, 8 listopada 2005 [dostęp 2016-05-06].
  97. ↑ Players to wait for Romanov talks. BBC Sport. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  98. ↑ Rix sacked as Hearts head coach. BBC Sport. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  99. ↑ Ivanauskas named new Hearts boss, „BBC”, 30 czerwca 2006 [dostęp 2016-05-06].
  100. ↑ Hearts 1-1 Gretna (4-2 on pens), „BBC”, 13 maja 2006 [dostęp 2016-05-06].
  101. ↑ Prawo Webstera. Transfery.info. [dostęp 2007-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 maja 2008)]. (pol.).
  102. ↑ Alexander 2003 ↓, s. 26.
  103. ↑ a b m, UEFA Champions League 2006/07 – History – All matches – UEFA.com [online], Uefa.com [dostęp 2016-05-06].
  104. ↑ Ivanauskas to take two-week break. BBC Sport. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  105. ↑ Malofeev relishing temporary job, „BBC”, 24 października 2006 [dostęp 2016-05-06].
  106. ↑ a b Malofeev admits Ivanauskas rift, „BBC”, 7 grudnia 2006 [dostęp 2016-05-06].
  107. ↑ Refreshed Ivanauskas back to revive Hearts [online], scotsman.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-06].
  108. ↑ Ewan Murray, Ivanauskas leaves Hearts [online], the Guardian, 21 marca 2007 [dostęp 2016-05-06].
  109. ↑ Coach Ivanauskas leaves Hearts [online], Reuters UK [dostęp 2016-05-06] (ang.).
  110. ↑ Hearts 1 Dunfermline 1: Draw calls Romanov's sell-off bluff [online], The Independent, 28 października 2006 [dostęp 2016-05-06] (ang.).
  111. ↑ Romanov issues player ultimatum. BBC Sport. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  112. ↑ Pressley holds talks with union. BBC Sport. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  113. ↑ Hearts 0-1 Rangers. BBC Sport. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  114. ↑ By Roddy Forsyth, Korobochka steps up to pull Hearts' strings [online], Telegraph.co.uk [dostęp 2016-05-06].
  115. ↑ Korobochka is head coach No 7 at Hearts [online], scotsman.com [dostęp 2016-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-06].
  116. ↑ Classy Barcelona toy with Hearts, „BBC”, 28 lipca 2007 [dostęp 2016-05-06].
  117. ↑ By Duncan White, Barcelona too hot for Hearts [online], Telegraph.co.uk [dostęp 2016-05-06].
  118. ↑ Korobochka and Frail are Hearts coaching duo. Scotsman.com. [dostęp 2007-10-31]. (ang.).
  119. ↑ Frail slams communication issues. BBC Sport. [dostęp 2007-10-31]. (ang.).
  120. ↑ Hearts launch formal search for traditional manager. Scotsman.com. [dostęp 2008-01-07]. (ang.).
  121. ↑ Kandydaci na trenera Hearts. szkocja.goal.pl. [dostęp 2008-06-24]. (pol.).
  122. ↑ Stephen Frail: Manager leaves Hearts by 'mutual consent'. The Scotsman, 9 lipca 2008. [dostęp 2011-08-30]. (ang.).
  123. ↑ Velicka w Vikingu Stavanger. szkocja.goal.pl. [dostęp 2008-06-24]. (pol.).
  124. ↑ Csaba Laszlo is new manager. HeartsFC.co.uk. [dostęp 2009-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-19)]. (ang.).
  125. ↑ Hearts vs Motherwell. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 września 2008)]. (ang.).
  126. ↑ Hearts 1-0 Inverness CT. bbc.co.uk. [dostęp 2009-04-29]. (ang.).
  127. ↑ Hearts pay delayed staff wages. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-28]. (ang.).
  128. ↑ Hearts vs Kilmarnock. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 października 2008)]. (ang.).
  129. ↑ Hibernian vs Hearts. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 października 2008)]. (ang.).
  130. ↑ Hearts vs Aberdeen. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 października 2008)]. (ang.).
  131. ↑ Celtic vs Hearts. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 grudnia 2008)]. (ang.).
  132. ↑ Berra wśród Wilków. szkocja.goal.pl. [dostęp 2009-04-28]. (pol.).
  133. ↑ Celtic 0-0 Hearts. bbc.co.uk. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  134. ↑ Hearts 0-0 Airdrie Utd (3-4pens). bbc.co.uk. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  135. ↑ Hibernian 0-2 Hearts. bbc.co.uk. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  136. ↑ Hearts 0-1 Falkirk. bbc.co.uk. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  137. ↑ Laszlo wybrał Stewarta. szkocja.goal.pl. [dostęp 2009-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 grudnia 2017)]. (pol.).
  138. ↑ Hearts boss appoints Michael Stewart as new club captain. Dailyrecord. [dostęp 2009-08-13]. (ang.).
  139. ↑ El. LE: Festiwal bramek na Maksimir Stadium. szkocja.goal.pl. [dostęp 2009-08-15]. (pol.).
  140. ↑ EL. LE: Wygrana Hearts w drugim meczu eliminacyjnym. szkocja.goal.pl. [dostęp 2009-08-15]. (pol.).
  141. ↑ Jim Jefferies replaces Csaba Laszlo as Hearts manager. BBC Sport, 2010-01-29. [dostęp 2010-01-29]. (ang.).
  142. ↑ Odpowiednik drugiej ligi
  143. ↑ Scotland – List of Cup Finals. The Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. [dostęp 2011-09-17]. (ang.).
  144. ↑ Scotland – List of League Cup Finals. rsssf.com. [dostęp 2009-04-28]. (ang.).
  145. ↑ Niekiedy w stosunku do Hearts używa się określenia: „mini-Rangers”.
  146. ↑ The First Great Edinburgh Derby – The Five Games for 1878 EFA Cup. londonhearts.com, 2009-04-28.
  147. ↑ Statystyki z derbów. londonhearts.com. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  148. ↑ 6 spotkań zostało przerwanych i niedokończonych
  149. ↑ Tynecastle Stadium Tickets – Buy & Sell Tynecastle Stadium Tickets @ GET ME IN! [online], getmein.com [dostęp 2016-05-05].
  150. ↑ Tynecastle Stadium | HearPlanet [online], hearplanet.com [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-04].
  151. ↑ Events in Tynecastle Stadium [online], Worldticketshop [dostęp 2016-05-05] (ang.).
  152. ↑ Tynecastle Stadium – 125 years old and still going strong [online], STV News [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-13].
  153. ↑ a b Tynecastle Stadium: 1874–1891. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 sierpnia 2008)]. (ang.).
  154. ↑ Razem na Tynecastle Stadium rozegrano 9 spotkań międzynarodowych w latach 1892–2003
  155. ↑ 1927. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 października 2008)]. (ang.).
  156. ↑ 1932. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 października 2008)]. (ang.).
  157. ↑ Speed, Smith i Blackwood 1984 ↓, s. 43.
  158. ↑ 1950. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 sierpnia 2008)]. (ang.).
  159. ↑ 1995. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 sierpnia 2008)]. (ang.).
  160. ↑ Hearts Football Club [online], spfl.co.uk [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-22].
  161. ↑ Hearts to stay at Tynecastle and increase capacity of stadium [online], BBC Sport [dostęp 2016-05-05].
  162. ↑ Hearts unveil new plans for Gorgie [online], edinburghnews.scotsman.com [dostęp 2016-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-05].
  163. ↑ a b Heart of Midlothian Supporters Trust. Heart of Midlothian Supporters Trust. [dostęp 2011-09-17]. (ang.).
  164. ↑ Links : Scotland trusts. Supporters Direct. [dostęp 2011-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-30)]. (ang.).
  165. ↑ Meet the Heart of Midlothian Shareholders' Association. Heart of Midlothian F.C.. [dostęp 2011-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-19)]. (ang.).
  166. ↑ Fans Forum. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 lutego 2009)]. (ang.).
  167. ↑ Supporters Club Addresses. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 lipca 2009)]. (ang.).
  168. ↑ Welcome to Hearts Juniors. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 kwietnia 2009)]. (ang.).
  169. ↑ Official Hearts FC Auction. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 kwietnia 2009)]. (ang.).
  170. ↑ a b c d Our valued partners and suppliers. heartsfc.premiumtv.co.uk. [dostęp 2009-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 kwietnia 2009)]. (ang.).
  171. ↑ Fotografia Heart of Mid-Lothian 1875. [dostęp 2009-04-29]. (ang.).
  172. ↑ The Official Hearts FC Annual, s. 7
  173. ↑ Fotografia maskotek. [dostęp 2009-04-29]. (ang.).
  174. ↑ Turnbull i Hannan 2006 ↓, s. 47.
  175. ↑ Alexander 2003 ↓, s. 31.
  176. ↑ a b Team Records. Hearts Mad. [dostęp 2011-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-08)]. (ang.).
  177. ↑ Team Records. Hibernian Mad. [dostęp 2011-09-17]. (ang.).
  178. ↑ Scottish Ground Guide. scottishgroundguide.co.uk. [dostęp 2007-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 czerwca 2007)]. (ang.).
  179. ↑ Ross 2005 ↓.
  180. ↑ a b Hearts Players by Appearances. londonhearts.com. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  181. ↑ Hearts Players by Goals. londonhearts.com. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  182. ↑ Top scorers by season. londonhearts.com. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  183. ↑ Hearts Roll of Honour – Medal Winners. londonhearts.com. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  184. ↑ Hearts pay Belgians for Beslija. BBC Sport. [dostęp 2007-06-20]. (ang.).
  185. ↑ Gordon najdroższym bramkarzem na Wyspach Brytyjskich. sport.wp.pl. [dostęp 2007-08-08]. (pol.).
  186. ↑ Heart of Midlothian complete cup history. Hearts Mad. [dostęp 2011-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-08)]. (ang.).
  187. ↑ Hearts European Results [online], londonhearts.com [dostęp 2016-05-07].

Bibliografia

edytuj
  • David Ross: „The Roar of the Crowd: Following Scottish football down the years”. Glendaruel: Argyll Publishing, 2005. ISBN 978-1902831831. OCLC 60559485. (ang.).
  • David Speed, Bill Smith, Graham Blackwood: Heart of Midlothian Football Club: A Pictorial History 1874–1984. Edinburgh: Heart of Midlothian F.C., 1984. ISBN 0-9510124-1-X. OCLC 315359363. (ang.).
  • Jack Alexander: „McCrae's Battalion: The Story of the 16th Royal Scots”. Mainstream Publishing, 2003.
  • Johnny Rodger (autor), John Niall McClean (fotograf): „Edinburgh: A Guide to Recent Architecture”. Ellipsis Arts, 2001. ISBN 978-1-84166-066-0.
  • Rob Robertson, Paul Kiddie: „Hearts: Great Tynecastle Tales”. Mainstream Publishing, 2005. ISBN 978-1-84596-003-2.
  • Craig Watson: The Battle for Hearts and Minds: Changing Fortunes at Heart of Midlothian FC. Black and White Publishing, 2005. ISBN 978-1-84502-046-0.
  • Aidan Smith: Heartfelt : supping Bovril from the Devil's cup. Edinburgh: Birlinn Ltd, 2005-09-29. ISBN 978-1-84158-422-5. OCLC 63388014. (ang.).
  • Mike Smith: „Follow The Hearts”. WritersPrintShop, 31 maja 2004. ISBN 978-1-904623-07-6.
  • Eddie Turnbull, Martin Hannan: „Eddie Turnbull: Having a Ball”. Mainstream Publishing, 2006-10-5. ISBN 978-1-84596-187-9.
  • „The Official Hearts FC Annual”. Grange Communications Ltd, 20 września 2005. ISBN 978-1-905426-01-0.
  • „Heart of Midlothian (Hearts) FC Newspaper Album”. 2007.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Heart_of_Midlothian_FC&oldid=74881939”