Grzęda Smoleńsko-Moskiewska

Grzęda Smoleńsko-Moskiewska (ros. Смоле́нско-Моско́вская возвы́шенность – Smolensko-Moskowskaja wozwyszennost’) – pasmo wzgórz w północnej części Niziny Wschodnioeuropejskiej.

Grzęda Smoleńsko-Moskiewska rozciąga się na długości około 500 km z południowego zachodu na północny zachód od górnego Dniepru koło Orszy na Białorusi do okolic Włodzimierza nad górną Klaźmą. Stanowi wschodnie przedłużenie Grzędy Białoruskiej, z którą łączy ją Brama Smoleńska. W swej zachodniej części łączy się ze wzgórzami Wałdaj. Dzieli się na część zachodnią – Wyżynę Smoleńską i wschodnią – Wyżynę Moskiewską.

Grzęda Smoleńsko-Moskiewska stanowi pas kopulastych wzgórz pochodzenia morenowego, silnie zniszczonych przez erozję. Najwyższy punkt – 320 m n.p.m. (na północny wschód od Wiaźmy). Wzgórza pokrywa przeważnie mieszany las z przewagą świerka i brzozy na glebach darniowych i ilastych. Liczne bagna i torfowiska.

U zbiegu Grzędy i Wałdaju znajdują się źródła Dniepru. Wschodnia część Grzędy oddziela zlewnie górnej Wołgi na północy i Oki na południu.

Bibliografia

Wielka Encyklopedia Radziecka – hasło Смоленско-Московская возвышенность
Borys Dobrynin Geografia fizyczna ZSRR, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1956
Teodor Naumienko (red.) Atlas świata, Służba Topograficzna Wojska Polskiego – Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1962
Mieczysław Hess, Bogumił Rychłowski Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich w: August Zierhoffer (red.) Geografia powszechna – tom IV. Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Azja. Afryka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965
Bogumił Rychłowski (red.), Roman Biesiada, Tadeusz Lenczowski, Lech Ratajski Słownik Geografii ZSRR, Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1974
Teresa Zakrzewska, Grażyna Gadomska Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (część europejska). Mapa przeglądowa Europy. Skala 1:3 000 000, wydanie drugie, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, Warszawa-Wrocław 1987