Gorączka poporodowa loch

Gorączka poporodowa loch, zespół MMA (łac. mastitis, metritis, agalactica), poporodowa bezmleczność – syndrom chorobowy. W bardzo lekkiej postaci dotyczy niemal wszystkich loch po porodzie, ponieważ choroba ta jest ściśle z nim związana. Według szacunków zespół MMA może dotykać nawet 70% loch.

Przyczyny

Nieprawidłowy przebieg porodu (w szerokim znaczeniu) ma bezpośredni wpływ na wystąpienie, charakter i przebieg gorączki poporodowej. Przyczyn jest wiele, m.in.:

• słaba kondycja albo nadmierne otłuszczenie,

• błędy w żywieniu — zbyt treściwe i obfite karmienie 2—3 dni przed porodem,
• ciężki poród — mechaniczne uszkodzenie dróg rodnych staje się bramą wejścia dla zjadliwych szczepów bakterii,
• wtórne zakażenie okołoporodowe — niesterylne narzędzia lub ręka udzielająca pomocy rodzącej,
• stres wywołany cesarskim cięciem,
• słaba „wrodzona" żywotność prosiąt — brak mechanicznego bodźca do wydzielania mleka,
• skłonności dziedziczne,
• czynnik zakaźny — zwykle pospolite bakterie względnie chorobotwórcze.

Objawy

Objawy w tej wieloczynnikowej chorobie pod względem liczby, jak i natężeniu występowania są bardzo zróżnicowane. Jest to ściśle uzależnione od zespołu przyczyn, który był dominujący w okresie powstawania choroby. Czasami objawy pojawiają się już podczas porodu, najczęściej 24 do 48h po porodzie.

• bezmleczność (agalakcja) — czasami jest to jedyny objaw,
• nadmierna pobudliwość (głównie u pierwiosnek) polegająca na atakowaniu, a nawet próbie zjedzenia własnego potomstwa. Związane z bardzo silnymi bólami poporodowymi występującymi po porodzie,
• nadmierna apatia objawiająca się ciągłym leżeniem na brzuchu (locha chowa wymię przed prosiętami, bo nie ma mleka),
• całkowity brak zainteresowania potomstwem (patologiczna obojętność nawet na kwik prosiaka),
• różnego charakteru dość obfity ropny wysięk z dróg rodnych (metritis),
• czasami objawami zespołu MMA są klasyczne objawy zapalenia gruczołu mlekowego (mastitis) takie jak agalakcja — bezmleczność albo dysgalakcja — ograniczone wydzielanie mleka, zaczerwienienie i twardość sutków, duża bolesność dotykowa,
• brak apetytu, zaparcia.

Schorzenie może mieć przebieg: bardzo ciężki — postać toksyczną granicząca z posoczniczą, temperatura powyżej 41 °C; przebieg średnio ciężki — również postać toksyczną, ale o łagodniejszym przebiegu, temperatura do 40,5 °C; postać łagodną — nie toksyczną, temperatura 39,2—39,6 °C, dysgalakcja. W każdej postaci przebiegu gorączki poporodowej potrzebna jest profesjonalna interwencja lekarza weterynarii.

Leczenie

Leczenie musi być kompleksowe, jest trudne, wymaga umiejętności i wyczucia od lekarza. W pierwszej kolejności:

• syntetyczny hormon mlekopędny,
• antybiotyk o szerokim spektrum działania; w postaci ciężkiej – dożylnie,
• leki nasercowe, leki uspokajające oraz leki pobudzające perystaltykę jelit.

Zapobieganie

Z powodu szerokiego spektrum przyczyn, zapobieganie tej chorobie nie jest łatwe:

• unikanie wysokobiałkowego i obfitego karmienia w ostatnich 3 dniach przed porodem — należy podawać same płyny (kwaszone mleko, serwatka),
• zapewnienie ruchu wysokoprośnym lochom bez względu na porę roku,
• niedopuszczenie do przeprowadzenia porodu przez nie niefachowy personel,
• podawanie w ostatnim tygodniu ciąży 50—100 gramów soli gorzkiej lub glauberskiej,
• u loch z predyspozycją do komplikacji poporodowych można zastosować na 4—5 dni przed porodem 2—3 tabletki Laxigenu, Alaksu lub innego ziołowego środka przeczyszczającego.

Rokowanie

Locha po trwającym 2—3 dni leczeniu dochodzi przeważnie do kondycji, jednak pozbawione pokarmu matki prosięta masowo padają z głodu.

Pokarm zastępczy

W celu obniżenia strat wśród osesków wykorzystuje się pokarm zastępczy.

Receptura I: 1/2 l pełnego mleka krowiego, 1/2 l kleiku owsianego, 2 łyżeczki śmietany, 1 łyżeczka wody wapiennej, 30 gramów cukru, 1/2 łyżeczki soli kuchennej, składniki należy zagotować, następnie dodaje się jedno kurze żółtko i podaje się oseskom.

Receptura II: (szeroko zalecana i stosowana) 2 łyżeczki śmietany, 2 łyżeczki glukozy, 2 żółtka, 1/2 łyżeczki soli kuchennej, lek przeciwbiegunkowy (jedna tabletka Sulfaguadininy na jedno prosię), 1 łyżeczka soku cytrynowego (lub dwie tabletki witaminy C).

Pokarm zastępczy należny podawać zawsze świeżo sporządzony w czystych naczyniach. Podaje się oseskom co 3—3,5 godziny w ilości 50 ml na sztukę. W miarę wzrostu prosiąt dawkę zwiesza się a częstość dobowych karmień ogranicza z początkowych 6—7 do 4.