Ewa Telega

Ewa Telega
	; Ewa Telega
Data i miejsce urodzenia	31 marca 1962 ; Kędzierzyn
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Marcin Isajewicz (śmierć); Andrzej Domalik
Lata aktywności	od 1983
	Zespół artystyczny
	Teatr Dramatyczny w Warszawie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ewa Telega-Domalik, primo voto Isajewicz (ur. 31 marca 1962 w Kędzierzynie^[1]) – polska aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa.

Życiorys

Jest absolwentką Państwowej Szkoły Baletowej w Bytomiu (1981) oraz Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi (1985)^[1].

Pierwszym mężem Ewy Telegi był operator filmowy Marcin Isajewicz, który zginął w wypadku samochodowym. Jest żoną reżysera Andrzeja Domalika, z którym ma córkę Zofię^[2]^[3].

Kariera teatralna

W sezonie 1985/1986 była aktorką łódzkiego Teatru imienia Stefana Jaracza. Od 1986 roku – przez 27 lat – należała do zespołu Teatru Dramatycznego w Warszawie. Od sezonu 2013/2014 jest aktorką Teatru Ateneum.

W warszawskim Teatrze Dramatycznym oraz w Teatrze Telewizji wystąpiła w licznych spektaklach, będących adaptacjami dzieł m.in. Antona Czechowa, Nikołaja Gogola, Iwana Turgieniewa, czy Fiodora Dostojewskiego, dzięki czemu jest dziś przez wielu uważana za jedną ze specjalistek od ról w repertuarze opartym na XIX-wiecznej literaturze rosyjskiej.

Szereg różnych typów kobiecych stworzyła w adaptacjach największych dzieł literatury rosyjskiej. W Teatrze Telewizji zagrała m.in. w Płatonowie i Wiśniowym sadzie (według Antona Czechowa), Wiosennych wodach (według Iwana Turginiewa), Polowaniu na kaczki (według Aleksandra Wampiłowa), Płaszczu (według Nikołaja Gogola), Dzieciach słońca (według Maksima Gorkiego), czy Sonacie petersburskiej (według Idioty Fiodora Dostojewskiego). Krytyka wysoko oceniła jej Annę Kareninę w Ostatnim dniu Anny Kareniny według powieści Lwa Tołstoja.

Na deskach Teatru Dramatycznego wystąpiła m.in. w Rewizorze (jako Chorodniczyni), Obłomoffie (jako Pszenicyna), czy Scenach z życia letników (jako Warwara Michajłowna) na podstawie Letników Gorkiego.

Kariera filmowa

W filmie zadebiutowała w 1983 w Kasztelance Marka Nowickiego. W latach 80. i w pierwszej połowie lat 90. grała role epizodyczne, m.in. w Lawie (1989) Tadeusza Konwickiego, Korczaku (1990) Andrzeja Wajdy, Wszystkim, co najważniejsze (1992) Roberta Glińskiego oraz Kolejności uczuć (1993) Radosława Piwowarskiego.

Pewnym przełomem w jej filmowej karierze było spotkanie na planie z Andrzejem Domalikiem i Martą Meszaros, w których obrazach stworzyła swoje najbardziej znane i najwyżej ocenione kreacje. Domalik, z którym współpracowała już w teatrze i Teatrze Telewizji, obsadził ją w Nocnych ptakach (1992), ale to kolejna rola – w Łóżku Wierszynina (1997) – przyniosła jej wysokie oceny krytyków oraz nagrodę specjalną na Festiwalu Filmowym w Tarnowie. W roli Maszy wykorzystała swoje doświadczenia z licznych w jej karierze, cenionych ról w sztukach Antona Czechowa na scenie teatralnej i Teatru Telewizji. U Meszaros debiutowała niewielką rolą w międzynarodowej produkcji Siódmy pokój (1995). Za następną w Córach szczęścia (1999) otrzymała nagrodę dla najlepszej aktorki drugoplanowej na 24. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Później zagrała jeszcze u tej reżyser w Małej Vilmie (2000), w Niepochowanym (2002), opowieści o ostatnich latach życia Imre Nagya (w tej roli Jan Nowicki) i w Aurora Borealis (2017). Zagrała również dużą rolę u Volkera Schlöndorffa, w filmie Strajk.

Jej role filmowe charakteryzuje szeroka rozpiętość emploi – między prostytutkami z temperamentem a wytwornymi, nadwrażliwymi damami. Grywa w repertuarze komediowym, dramatycznym oraz gościnnie w serialach.

Filmografia

2022: Miłość na pierwszą stronę
2019: Komisarz Alex jako matka "Małolata" (odc. 156)
2019: Ojciec Mateusz jako Wanda Lisowska (odc. 289)
2018: Druga szansa jako adwokatka Marka (odc. 61, 62)
2018: Ojciec Mateusz jako Teresa Goryczko, matka Tomka (odc. 260)
2018: Przyjaciółki jako doktor Weronika Matuśkiewicz, biologiczna matka Anki
2017: Aurora Borealis jako siostra Beata
2017: O mnie się nie martw jako Anna Zarzycka, matka Joanny (odc. 88–90)
2016: Ojciec Mateusz jako Krystyna Sobota (odc. 193)
2015–2016: Singielka jako Hanna Sułkowska, matka Roberta
2015: Komisarz Alex jako Natalia Brok, siostra Zarskiego (odc. 89)
2015: Mąż czy nie mąż jako Misia
2014: Lekarze jako Lidia Lipko, matka Małgorzaty (odc. 65)
2014: Barwy szczęścia jako Wiktoria, matka Adama (odc. 1229)
2014: Mur jako matka Agaty
2013: Hotel 52 jako Zofia Puciło, matka Jacka (odc. 89)
2012: Reguły gry jako Karina, matka Adama
2011: Rezydencja jako Janina Borowiec, siostra Jana Podhoreckiego
2010: Hotel 52 jako Urszula Mamińska, żona Leszka (odc. 3)
2009: Czas honoru jako pułkownikowa Domańska, gospodyni Władka
2008: Glina jako Krystyna, była żona Gajewskiego (odc. 24)
2008: Lejdis jako doktor Lewińska
2008–2010: Plebania serial tv jako Teresa Kurkowa, matka Damiana
2007: Fala zbrodni jako Krystyna, żona Sieradzkiego
2006: Strajk jako Mirka
2005: Tango z aniołem (serial tv) jako redaktor Agnieszka Szymańska
2005: Pensjonat pod Różą (serial tv, odc. 58 i 59) jako Lucyna Wasiak
2004–2005: Bulionerzy jako Anna Boryka, przedstawicielka "Bulionów Polskich" (odc. 2, 10, 17, 33)
2004: Niepochowany jako Katarina, agentka rumuńskich służb specjalnych
2004: Oficer jako członek komisji lekarskiej w szpitalu psychiatrycznym (odc. 12)
2003: Persona non grata jako siostra Heleny
2003: Magiczne drzewo jako mama Adama
2003: Glina (serial tv, odc. 1 i 4) jako Krystyna, była żona Gajewskiego
2000: Mała Vilma jako Hilda Tirschler
2000: Miodowe lata (serial tv, odc. 44) jako doktor Bielecka, grafolog
2000: Na dobre i na złe (serial tv, odc. 15, 31-35 i 41-42) jako Ewa Wojdak, znajoma Elżbiety Walickiej
1999: Moja Angelika jako prostytutka Kalina
1999: Córy szczęścia jako Wiera, przyjaciółka Nataszy
1999: Rodzina zastępcza (serial tv, odc. 14 pt. Testy parapsychologiczne) jako dr Staśkiewicz, psychoterapeuta z Centrum Pomocy Rodzinie
1997: Ostatni krąg jako Olga, przyjaciółka Jadwigi
1997: Łóżko Wierszynina jako Magda „Masza”
1995: Siódmy pokój jako zakonnica
1993: Kolejność uczuć jako aktorka Skiba
1992: Wszystko, co najważniejsze jako kobieta na przyjęciu u Boguckich
1992: Nocne ptaki (film tv) jako Faustyna
1991: In flagranti jako Elżbieta, żona Adama
1990: Zabić na końcu jako Elżbieta
1990: Korczak jako była wychowanka Korczaka
1989: Lawa. Opowieść o „Dziadach” Mickiewicza jako Dama II w Salonie Warszawskim
1987: Łuk Erosa jako Janina, przyjaciółka Maryśki
1985: Kochankowie mojej mamy jako pielęgniarka
1984: Miłość z listy przebojów jako Jola
1983: Kasztelanka (film tv) jako Mańka vel Gabrysia

Przypisy

↑ ^a ^b Ewa Telega. ewatelega.pl. [dostęp 2017-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-15)].
↑ Ewa Telega: Radość mimo tragedii [online], Interia.pl, 4 maja 2020 [dostęp 2020-05-05] .
↑ Polska aktorka przeżyła koszmar. Po latach wspomina zmarłego męża [online], fakt.pl [dostęp 2019-08-06] (pol.).

Bibliografia

Ewa Telega w bazie Filmweb
Ewa Telega w bazie filmpolski.pl

[ET-1] Ewa Telega. ewatelega.pl. [dostęp 2017-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-15)].

[int-2] Ewa Telega: Radość mimo tragedii [online], Interia.pl, 4 maja 2020 [dostęp 2020-05-05] .

[3] Polska aktorka przeżyła koszmar. Po latach wspomina zmarłego męża [online], fakt.pl [dostęp 2019-08-06] (pol.).

[1]

[2]

[3]