Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki

Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki (ur. 12 listopada 1962 w Wólce Krowickiej) – polski poeta.

Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki

Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki (2009)
Data i miejsce urodzenia	12 listopada 1962 Wólka Krowicka
Dziedzina sztuki	literatura piękna
Ważne dzieła
Piosenka o zależnościach i uzależnieniach
Nagrody
Nagroda Literacka Gdynia (2006, 2009), Nagroda Literacka „Nike” (2009)

Życiorys

Jest synem Ukrainki i Polaka. W dzieciństwie mieszkał w okolicach Przemyśla. Absolwent filologii polskiej na UMCS. Tamże rozpoczął, lecz nie ukończył studiów doktoranckich. Debiutował w „Akcencie” nr 4 z 1989 roku. W latach 1990–2003 współpracował z kwartalnikiem literackim „Kresy”. Od 1991 roku mieszka w Warszawie, od 1993 roku jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Jest członkiem kapituły Poznańskiej Nagrody Literackiej.

Jego poezja, łącząca tradycję (m.in. metafizycznej poezji baroku) ze współczesną dykcją, doczekała się wielu recenzji i opracowań. Zdaniem Piotra Matywieckiego można wyróżnić trzy główne tematy w jego poezji: chorobę/agonię/śmierć, seksualną tożsamość podmiotu lirycznego oraz prowincjonalne życie codzienne. Poeta łączy w swej poezji nie tylko fascynację konceptyzmem, marinizmem, ale także nadaje swym wierszom muzyczność (wiersze meliczne) i nacechowanie filozoficzne. Wśród czytelników fascynujących się tą poezją znalazł się także Czesław Miłosz, który osobiście nagrodził poetę.

Utwory

Poezja

• Nenia i inne wiersze, Związek Literatów Polskich, Lublin 1990.
• Peregrynarz, Przedświt, Warszawa 1992, ISBN 83-85081-42-9.
• Młodzieniec o wzorowych obyczajach, Przedświt, Warszawa 1994, ISBN 83-85081-74-7.
• Liber mortuorum, Stowarzyszenie Literackie Kresy, Lublin 1997, ISBN 83-907093-5-X.
• Kamień pełen pokarmu. Księga wierszy z lat 1987–1999, Świat Literacki, Kraków 1999, ISBN 83-86646-82-9.
• Przewodnik dla bezdomnych niezależnie od miejsca zamieszkania, Biuro Literackie, Legnica 2000, ISBN 83-88515-49-7.
• Daleko stąd zostawiłem swoje dawne i niedawne ciało, Zielona Sowa, Kraków 2003, ISBN 83-7389-325-3.
• Przyczynek do nauki o nieistnieniu, Biuro Literackie, Legnica 2003, ISBN 83-88515-39-X.
• Dzieje rodzin polskich, Sic!, Warszawa 2005, ISBN 83-88807-69-2.
• Poezja jako miejsce na ziemi (1989-2003), Biuro Literackie, Wrocław 2006, ISBN 83-88515-87-X.
• Piosenka o zależnościach i uzależnieniach, Biuro Literackie, Wrocław 2008, ISBN 978-83-60602-31-7.
• Rzeczywiste i nierzeczywiste staje się jednym ciałem. 111 wierszy, Biuro Literackie, Wrocław 2009, ISBN 978-83-62006-09-0.
• Oddam wiersze w dobre ręce. (1988-2010), Biuro Literackie, Wrocław 2010, ISBN 978-83-62006-33-5.
• Imię i znamię, Biuro Literackie, Wrocław 2011, ISBN 978-83-62006-83-0.
• Podaj dalej, WBPiCAK, Poznań 2012, ISBN 978-83-62717-68-2.
• Kochanka Norwida, Biuro Literackie, Wrocław 2014, ISBN 978-83-63129-63-7.
• Nie dam ci siebie w żadnej postaci, Lokator, Kraków 2016, ISBN 978-83-63056-30-5.
• Dwie główne rzeki, WBPiCAK, Poznań 2019, ISBN 978-83-65772-69-5.
• Gdyby ktoś o mnie pytał, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2020, ISBN 978-83-66487-07-9.
• Ciało wiersza, Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2021, ISBN 978-83-66487-33-8.

Wybory wierszy

• Inaczej nie będzie, wybór Jakub Skurtys, Biuro Literackie, Kołobrzeg 2022, ISBN 978-83-67249-27-0.

Proza

• Zaplecze, Biuro Literackie, Legnica 2002.

Antologie

• Free Over Blood. New Polish Series (redakcja Dawid Jung i Marcin Orliński, OFF Press i Zeszyty Poetyckie), Londyn 2011.

Nagrody i nominacje

• Nagroda im. Kazimiery Iłłakowiczówny (1991)
• Nagroda im. Józefa Czechowicza (1991)
• Nagroda Literacka im. Barbary Sadowskiej (1994)
• Nagroda Niemiecko-Polskich Dni Literatury w Dreźnie (1998)
• Nagroda Literacka Gdynia (2006) – za tom Dzieje rodzin polskich
• Hubert-Burda-Preis für junge osteuropäische Lyrik (2007)
• Nagroda Literacka Gdynia (2009) za tom Piosenka o zależnościach i uzależnieniach
• Nagroda Literacka „Nike” (2009) za tom Piosenka o zależnościach i uzależnieniach
• nominacja do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za tom Piosenka o zależnościach i uzależnieniach
• Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius (2012) za tom Imię i znamię
• nominacja do Nagrody Poetyckiej Orfeusz (2015) za tom Kochanka Norwida
• nominacja do Nagrody Literackiej „Nike” (2015) za tom Kochanka Norwida
• nominacja do Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej (2017) za tom Nie dam ci siebie w żadnej postaci
• nominacja do Nagrody Literackiej „Nike” 2017 za tom Nie dam ci siebie w żadnej postaci
• Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius 2020 za całokształt twórczości

Odniesienia w kulturze

Łódzki Teatr Napięcie w 2007 roku wystawił sztukę Przewodnik dla bezdomnych (na podstawie zbioru Przewodnik dla bezdomnych niezależnie od miejsca zamieszkania oraz twórczości Arthura Rimbauda) z muzyką zespołu The Homeless Band.

Skupieni wokół pisma „Ha!art” młodzi krytycy poświęcili Tkaczyszynowi-Dyckiemu książkę Jesień już Panie a ja nie mam domu. Eugeniusz Tkaczyszyn Dycki i krytycy (2001).

Bibliografia

• Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku. Słownik biobibliograficzny. Tom 2, wyd. IBL PAN, Warszawa 2014
• Hasło w Leksykonie Lublin
• Jesień już Panie a ja nie mam domu. Eugeniusz Tkaczyszyn Dycki i krytycy, pod red. Grzegorza Jankowicza, Kraków 2001.
• Pokarmy. Szkice o twórczości Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, red. Piotr Śliwiński, Poznań 2012.
• Krzysztof Hoffmann, Dubitatio. O poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Szczecin, Bezrzecze 2012.

Linki zewnętrzne

• Strona Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego. biuroliterackie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-08)]. w Biurze Literackim