Erwin Guido Kolbenheyer
Erwin Guido Kolbenheyer (ur. 30 grudnia 1878 w Budapeszcie, zm. 12 kwietnia 1962 w Monachium) – austriacki pisarz, poeta i dramaturg, związany z III Rzeszą.
Data i miejsce urodzenia |
30 grudnia 1878 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
12 kwietnia 1962 |
Zawód, zajęcie |
pisarz, poeta, dramaturg |
Wczesne lata
edytujUrodzony na terenie Austro-Węgier, uczęszczał do szkoły w Budapeszcie, a następnie kontynuował edukację w Karlovych Varach i Wiedniu[1]. Po zakończeniu nauki został pisarzem, tworząc głównie powieści historyczne. W latach 1917–1925 opublikował jedno ze swoich najsłynniejszych dzieł, trylogię „Paracelsus” poświęconą postaci ojca nowożytnej medycyny[1]. W „Paralcelsusie” Kolbenheyer przedstawił założenia Volkizmu, zaś tytułowego bohatera jako przedstawiciela rasy nordyckiej, walczącego z degeneracją rasową oraz próbującego odkryć źródło nieśmiertelności. Związany z ruchem Niemców sudeckich i popularny wśród środowisk nacjonalistycznych, Kolbenheyer w 1925 opublikował książkę „Die Bauhütte”, w której zawarł twierdzenia bliskie nazizmowi, krytykując m.in. chrześcijaństwo i w jego odrzuceniu widząc szansę na zbawienie Niemiec. Książka ta była jedną z głównych inspiracji dla Alfreda Rosenberga podczas pisania przez niego jednej z najważniejszych książek okresu III Rzeszy – Mit dwudziestego wieku[2].
Związki z nazizmem
edytujW swoich pracach i artykułach z lat 20 i 30 często wychwalał system wprowadzany w III Rzeszy przez Adolfa Hitlera, biorąc go w obronę, gdy po akcji palenia książek wiele środowisk twórczych krytykowało tę działalność. W swoich powieściach historycznych, takich jak „Karlsbader Novellen 1786” z 1935 czy „Das Gottgelobte Herz” z 1938 wielokrotnie umieszczał czytelne odniesienia historyczne do współczesnych mu czasów. W 1934 w sztuce „Georg und Heinrich” sportretował cesarza Henryka IV jako jednego z duchowych poprzedników Hitlera[3].
Działalność Kolbenheyer spotkała się z przychylną oceną władz III Rzeszy. W 1933 został członkiem Pruskiej Akademii Sztuk, w 1937 otrzymał nagrodę Goethego. Jego nazwisko figurowało na Gottbegnadeten-Liste (Lista obdarzonych łaską Bożą w III Rzeszy) wśród Niezastąpionych, znalazł się tam jako jeden z największych niemieckich pisarzy zasłużonych dla nazizmu[4].
Po wojnie
edytujZwiązki z nazizmem nie zaszkodziły Kolbenheyerowi tak bardzo, jak innym niemieckim poetom związanym z władzami III Rzeszy. Zamieszkał w Niemczech Zachodnich i szybko wrócił do pisania, zyskując ponownie popularność jako autor powieści historycznych[5]. Nie zmienił poglądów i związał się z prawicowym, paneuropejskim magazynem Nation Europa[6]. Zmarł w 1962.
Twórczość
edytuj- Giordano Bruno, dramat, 1903
- Amor Dei, powieść, 1908
- Meister Joachim Pausewang, powieść, 1910
- Montsalvasch, powieść, 1912
- Ahalibama, opowiadania, 1913
- Der Dornbusch brennt, wiersze, 1922
- Paracelsus: Die Kindheit des Paracelsus, powieść, 1917
- Paracelsus: Das Gestirn des Paracelsus, powieść, 1922
- Paracelsus: Das dritte Reich des Paracelsus, powieść, 1926
- Drei Legenden, powieść, 1923
- Die Bauhütte, esej, 1926
- Das Lächeln der Penaten, powieść, 1927
- Die Brücke, Schauspiel, opowiadania, 1929
- Karlsbader Novelle, opowiadanie, 1929
- Jagt ihn – ein Mensch!, przedstawienie, 1931
- Das Gesetz in dir, przedstawienie, 1931
- Reps, die Persönlichkeit, powieść, 1932
- Die Begegnung auf dem Riesengebirge, opowiadanie, 1932
- Georg und Heinrich, przedstawienie, 1934
- Karlsbader Novellen 1786, powieść, 1935
- Klaas Y, der große Neutrale, opowiadania, 1936
- Das gottgelobte Herz, powieść, 1938
- Widmungen, wiersze, 1938
- Vox humana, wiersze, 1940
- Zwei Reden: Das Geistesleben in seiner volksbiologischen Bedeutung. Jugend und Dichtung, esej, 1942
- Menschen und Götter, dramat, 1944
- Sebastian Karst über sein Leben und seine Zeit, powieść, 1957
- Mensch auf der Schwelle, powieść, 1956
Przypisy
edytuj- ↑ a b Robert S. Wistrichl: Who’s Who in Nazi Germany. 2001, s. 144.
- ↑ Klaus P. Fischer: Nazi Germany: A New History. 1996, s. 369.
- ↑ Karl-Heinz Schoeps & Kathleen M. Dell’Orto: Literature and film in the Third Reich. 2004, s. 130-1.
- ↑ Victor Reimann: The Man Who Created Hitler. 1976, s. 192.
- ↑ Karl-Heinz Schoeps & Kathleen M. Dell’Orto: Literature and film in the Third Reich. 2004, s. 289.
- ↑ Karl Dietrich Bracher: The German Dictatorship. 1970, s. 585.
- ISNI: 000000011041562X, 0000000368575786
- VIAF: 17316884
- LCCN: n84234021
- GND: 118564803
- NDL: 00523334
- LIBRIS: vs684wsd3zrj3sn
- BnF: 124457154
- SUDOC: 033606722
- NKC: jn19990004511
- NTA: 069148902
- BIBSYS: 90258502
- CiNii: DA04260331
- Open Library: OL5827999A
- PLWABN: 9810675518905606
- NUKAT: n00714502
- J9U: 987007263812805171
- PTBNP: 184003
- LNB: 000055511
- CONOR: 44831843
- RISM: people/41000698