Elendil
Elendil (ur. 3119, zm. 3441 Drugiej Ery[1]) – postać ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia. Jeden z wielkich władców ludzi z przeszłości Śródziemia, przywódca Númenorejczyków, którzy pozostali wierni Valarom i przeżyli zatopienie ojczystej wyspy. Elendil, wraz z synami, założył królestwa Arnor i Gondor. Związany sojuszem z elfami, walczył z Sauronem. Jego odległym potomkiem był Aragorn, członek Drużyny Pierścienia.
Postać z mitologii Śródziemia | |
Wystąpienia |
Silmarillion, Niedokończone opowieści, Dodatki do Władcy Pierścieni |
---|---|
Grany przez |
Peter Mackenzie (Władca Pierścieni) |
Dane biograficzne | |
Pochodzenie | |
Przynależność | |
Data urodzenia |
3119 DE |
Data śmierci | |
Rodzina |
Pojawia się w Silmarillionie, bardzo często wspominają o nim bohaterowie Władcy Pierścieni. Liczne informacje na jego temat znajdują się w Dodatkach do trzeciego tomu powieści oraz w Niedokończonych opowieściach.
Życiorys
edytujBył Dúnadanem, urodzonym w Númenorze, synem Amandila, ostatniego księcia Andúnië. Podobnie jak władcy Númenoru wywodził się od Eärendila. W Środziemiu był założycielem i pierwszym królem Arnoru oraz Gondoru, panującym przez sto dwadzieścia jeden lat.
W ojczyźnie dał się poznać jako świetny żeglarz i kapitan okrętów, a w późniejszy latach okazał się także wielkim wojownikiem. Przewodził wraz z ojcem stronnictwu Wiernych. Nie uległ wpływom Saurona, który podstępnie omotał króla Ar-Pharazôna, jak również nie przyłączył się do wyprawy wojennej na Aman. Uciekł przed zagładą Númenoru w 3319 roku na czele czterech statków. Wówczas to ocaleli też jego synowie, Isildur i Anárion, który płynęli na czele własnych okrętów.
Władca Arnoru
edytujOlbrzymia fala, powstała w wyniku kataklizmu, rzuciła Elendila na północne wybrzeża Śródziemia. Postanowił się tam osiedlić na stałe, a opuszczając statek miał rzec następujące słowa w quenyi:
Et Eärello Endorenna utúlien. Sinome maruvan ar Hildinyar tenn' Ambar-metta. (...) Zza Wielkiego Morza przybyłem do Śródziemia. Tu pozostanę i tu żyć będą potomkowie moi aż do końca świata[2].
Został przyjaźnie powitany przez władcę elfów, Gil-galada, i na terenach Eriadoru założył w 3320 roku Arnor, jedno z Królestw Númenorejskich na Wygnaniu. Stolicą państwa uczynił Annúminas. Jako Najwyższy Król był też władcą Gondoru, gdzie w jego imieniu rządzili synowie. Na północy Elendil utrzymywał bliskie kontakty z Gil-galadem, spokojnie umacniając królestwo, w przekonaniu, że Sauron zginął wraz z Númenorem. Gdy jednak okazało się, że Władca Ciemności powrócił i uderzył na Gondor, obaj władcy zawarli przymierze nazwane Ostatnim Sojuszem (3430 rok).
Wojna z Sauronem i śmierć
edytujArmia sojuszników po trzech latach przygotowań ruszyła na Mordor i zwyciężyła w bitwie na Dagorlad (rok 3434). Następnie rozpoczęła oblężenie Barad-dûr.
Po siedmiu latach zaciekłych zmagań pod twierdzą Elendil stanął do ostatniej walki z Sauronem na stokach Góry Przeznaczenia (3441 rok). Powalił przeciwnika, lecz sam, podobnie jak Gil-galad, przypłacił to życiem.
Jego syn Isildur, kolejny Najwyższy Król, usypał mu grób na górze Amon Anwar. W 2510 roku Trzeciej Ery namiestnik Cirion przeniósł prochy Elendila do Grobów Królewskich w Minas Tirith.
Dziedzictwo
edytujElendil był pamiętany jako mądry, szlachetny i silny władca, pozbawiony pychy. Przypisywano mu także autorstwo tekstu Akallabêth.
Jego sławną bronią był miecz Narsil. Godło Elendila, a także rodu, który założył, miało dwie odmiany. W Gondorze było to Białe Drzewo, otoczone u góry Siedmioma Gwiazdami, które wieńczyła Srebrna Korona (wszystkie te elementy leżały w czarnym polu). Natomiast w Arnorze godło składało się wyłącznie z Siedmiu Gwiazd.
Imię i przydomki
edytujImię Elendil pochodzi z quenyi i w mowie tej znaczy Przyjaciel elfów lub Miłujący gwiazdy[3] (ewentualnie Oddany gwiazdom, Kochający gwiazdy). Tolkien, w jednym ze swym listów, podał informację, iż jest to odpowiednik staroangielskiego imienia Ælfwine[4].
Władca nosił również quenejski przydomek Voronda – Wierny[5]. Zwano go też Elendilem z Westernesse, Elendilem Pięknym oraz Elendilem Smukłym. Ostatnie określenie odnosiło się do faktu, iż uchodził za najwyższego człowieka, który przeżył Upadek Númenoru.
Inspiracja Tolkiena
edytujTolkien w liście do wydawcy, Miltona Waldmana, z końca 1951 roku przedstawił streszczenie swoich tekstów mitologicznych, składających się na Silmarillion. Przy opisie zagłady Númenoru i przybyciu ocalałych do Śródziemia stwierdził, że postać Elendila, w pewnym stopniu, wzorowana była na osobie Noego z Biblii[6].
Ekranizacja Petera Jacksona
edytujW ekranizacji Władcy Pierścieni, w reżyserii Petera Jacksona, Elendila zagrał Peter Mackenzie. Postać króla pojawia się w Drużynie Pierścienia, w prologu przedstawiającym pokrótce dzieje Pierścienia. Jego losy ograniczają się do udziału w bitwie z armią Mordoru na stokach Góry Przeznaczenia (narrator, Galadriela, nie wymienia też imienia Elendila). Po ujęciu, w którym pewien bliskiego zwycięstwa władca triumfalnie wznosi do góry Narsila, pojawia się Sauron. Zbrojny w wielki buzdygan z łatwością przebija się przez szeregi wojowników Ostatniego Sojuszu. Elendil rzuca się do walki z nim, lecz Władca Ciemności uśmierca go jednym ciosem.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Data narodzin podana za: The Heirs of Elendil. W: J.R.R. Tolkien: The History of Middle-earth. ed. Ch. Tolkien. T. 12: The Peoples of Middle-earth. Boston: 1996, s. 188-224.
Wszystkie pozostałe daty w tym artykule podano za: Dodatek B Kronika Lat (Kronika Królestw Zachodnich). W: J.R.R. Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. M. Skibniewska. T. 3: Powrót Króla. Warszawa: 2002, s. 470, 476. - ↑ J.R.R. Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. M. Skibniewska. T. 3: Powrót Króla. Warszawa: 2002, s. 307 (księga szósta, rozdział 5 Namiestnik i król).
- ↑ J.R.R. Tolkien: Silmarillion. przeł. M. Skibniewska. 2004, s. 284 (indeks).
- ↑ List do Roberta Murraya SJ z 4 listopada 1954 roku, J.R.R. Tolkien: Listy. Poznań: 2010, s. 336 (list nr 156).
- ↑ J.R.R. Tolkien: Niedokończone opowieści. przeł. R. Kot. Warszawa: 2005, s. s. 361, przyp. 44 (przypis do tekstu Klęska na polach Gladden).
- ↑ J.R.R. Tolkien: Listy. Poznań: 2010, s. 258 (list nr 131).
Bibliografia
edytuj- John Ronald Reuel Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. Maria Skibniewska. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, 2002. ISBN 83-7319-172-0.
- Akallabêth. W: John Ronald Reuel Tolkien: Silmarillion. przeł. Maria Skibniewska. Wyd. 10. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2004, s. 239-260. ISBN 83-241-1515-3.
- Pierścienie Władzy i Trzecia Era. W: John Ronald Reuel Tolkien: Silmarillion. przeł. Maria Skibniewska. Wyd. 10. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2004, s. 261-280. ISBN 83-241-1515-3.
- Dynastia Elrosa: królowie Númenoru od założenia miasta Armenelos do Upadku. W: John Ronald Reuel Tolkien: Niedokończone opowieści. przeł. Radosław Kot. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2005. ISBN 83-241-2008-4.
- Klęska na polach Gladden. W: John Ronald Reuel Tolkien: Niedokończone opowieści. przeł. Radosław Kot. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2005, s. 235-241. ISBN 83-241-2008-4.
- Cirion i Eorl. Przyjaźń Gondoru z Rohanem. W: John Ronald Reuel Tolkien: Niedokończone opowieści. przeł. Radosław Kot. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2005, s. 242-261. ISBN 83-241-2008-4.
- The Heirs of Elendil. W: John Ronald Reuel Tolkien: The History of Middle-earth. ed. Christopher Tolkien. T. 12: The Peoples of Middle-earth. Boston: Houghton Mifflin Co., 1996, s. 188-224. ISBN 0-395-82760-4.
- John Ronald Reuel Tolkien: Listy. wyb. i opr. Humphrey Carpenter, współ. Christopher Tolkien, przeł. Agnieszka Sylwanowicz. Poznań: Prószyński i S-ka, 2010. ISBN 978-83-7648-503-4.
- Fran Walsh, Philippa Boyens, Peter Jackson: The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring. Screenplay based on the novels by J.R.R. Tolkien. 2001.
Linki zewnętrzne
edytuj- Elendil. [dostęp 2011-09-14]. (ang.). – artykuł w Tolkien Gateway
- Elendil. [dostęp 2011-09-14]. (ang.). – artykuł w The Thain's Book. An encyclopedia of Middle-earth and Numenor
- Elendil. [dostęp 2011-09-14]. (ang.). – artykuł w Encyclopedia of Arda
- Elendil. [dostęp 2011-03-18]. (ang.). – zdjęcie z filmu Drużyna Pierścienia
- Elendil. [dostęp 2011-03-18]. (ang.). – strona poświęcona filmowej postaci